ORP Kaszub (1952)

ORP Kaszub
Ilustracja
Polskie okręty podwodne typu M w porcie
Historia
StoczniaZSRR
Położenie stępki10 listopada 1951
Wodowanie27 maja 1952
 MW ZSRR
NazwaM-290
Wejście do służby30 września 1952
Wycofanie ze służbygrudzień 1963
 Marynarka Wojenna (PRL)
NazwaM-100 / P-100 / 301 / ORP „Kaszub”
Wejście do służby5 czerwca 1954
Wycofanie ze służbygrudzień 1963
Dane taktyczno-techniczne
Wypornośćwynurzony – 283 t
zanurzony – 353 t
Długość49,5 m
Szerokość4,4 m
Zanurzeniedziób: 2,6 m; rufa: 2,8 m
Napęd
2 x silnik Diesla o łącznej mocy 1200 KM (882 kW); 2 x silnik elektryczny o łącznej mocy 436 KM (321 kW); 2 x śruby
Prędkośćnawodna – 15,7 węzła
podwodna – 7,8 węzła
Zasięg3000 Mm przy prędkości 8 węzłów, zasięg pod wodą – 90 Mm
Uzbrojenie
1 działo uniwersalne 45 mm 21-K
Wyrzutnie torpedowe4 wt kalibru 533 mm na dziobie, zapas torped: 4 sztuki
Załoga31

ORP Kaszub – mały okręt podwodny typu M-XV, zbudowany w ZSRR. Stępkę położono 10 listopada 1951 roku w stoczni nr 196, czyli SUDOMECH. Okręt zwodowany został 27 maja 1952 roku. Wcielony do radzieckiej Flotylli Bałtyckiej jako M-290 30 września 1952 roku. Przekazany Polsce w 1954 roku. Uroczystość podniesienia bandery i włączenia w skład floty odbyła się 24 czerwca 1954 roku. Służbę rozpoczął ze znakiem taktycznym M-100, później P-100, a zakończył z numerem 301. Jeden z trzech polskich okrętów noszących tę nazwę.

ORP Kaszub M100 w trakcie akcji ściągania z mielizny 12.1957 - Mierzeja Wiślana k. Krynicy Morskiej

Służba

W trakcie ćwiczeń morskich 28 listopada 1957 roku ORP „Kaszub” w wyniku sekwencji błędów manewrowo-nawigacyjnych oraz uprzedniej awarii silników Diesla w bardzo trudnych warunkach meteorologicznych (wiatr o sile 7-9 stopni Beauforta, padający deszcz ze śniegiem) wszedł na mieliznę w pobliżu Krynicy Morskiej w odległości ok. 100-200 m od brzegu. Fala systematycznie rzucała okręt w kierunku plaży. Przechyły okrętu dochodziły do 60 stopni. W takiej sytuacji dowódca okrętu por. mar. Rajmund Pająkowski w obawie przed położeniem okrętu i zalaniem przedziału akumulatorowego wydał rozkaz opuszczenia okrętu. W trakcie ewakuacji fala zmyła z pokładu kilku członków załogi[1].

Z 28 członków załogi trzech utonęło: ppor. Styła, mar. Kruszyński i mar. Stasiak.

Dopiero akcja ratunkowa kilku okrętów pozwoliła ściągnąć „Kaszuba” w kolejnych dniach na głębszą wodę. Zostały uszkodzone stery głębokościowe, śruby napędowe i balasty.

Okręt został wycofany ze służby w grudniu 1963 roku.

ORP „Kaszub” w trakcie akcji ściągania z mielizny 12.1957 - Mierzeja Wiślana k. Krynicy Morskiej

Dowódcy

  • por. mar. Czesław Obrębski (10.07.1954 r. – 31.01.1957 r.)
  • por. mar. Rajmund Pająkowski (31.01.1957 r. – 28.11.1957 r.)
  • por. mar. Stanisław Lorens (28.11.1957 r. – 29.12.1962 r.)[2]

Zachowane fragmenty okrętu

Działo uniwersalne 45 mm 21-K w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Zobacz też

Przypisy

  1. Akta nadzoru Prokuratury Marynarki Wojennej w Gdyni Pm 102/57. Arch. 2622/63/636
  2. Henryk Sołkiewicz (red.): Ewolucyjny rozwój sił okrętowych Marynarki Wojennej w latach 1945–2010. Gdynia: Wydawnictwo BP/Akademia Marynarki Wojennej, 2015, s. 135.

Bibliografia

  • Henryk Sołkiewicz (red.): Ewolucyjny rozwój sił okrętowych Marynarki Wojennej w latach 1945–2010. Gdynia: Wydawnictwo BP/Akademia Marynarki Wojennej, 2015. ISBN 978-83-941308-4-8.
ORP Kaszub M100 w trakcie akcji ściągania z mielizny 12.1957 - Mierzeja Wiślana k. Krynicy Morskiej

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Naval Ensign of the Soviet Union (1950–1991).svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Polskie op typu M.jpg
Polskie okręty podwodne typu M (drugi z prawej - ORP "Kujawiak", pierwszy z lewej - ORP "Kurp")
ORP Kaszub M100.jpg
Autor: Nieznani, Licencja: CC0
ORP Kaszub M100 w trakcie akcji ściągania z mielizny - Łysica 1957r.
Naval Ensign of Poland (1980-1993).svg
Bandera wojenna Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Oparta na File:Naval Ensign of Poland.svg i File:Herb PRL.svg. Używana oficjalnie do 1990 roku - a więc także przez Marynarkę Wojenną III RP.
ORP Kaszub M100 Lysica.jpg
Autor: Nieznani, Licencja: CC0
ORP Kaszub M100 w trakcie akcji ściągania z mielizny - Łysica 1957r.
ORP Kaszub M100 1957.jpg
Autor: Nieznani, Licencja: CC0
ORP Kaszub M100 w trakcie akcji ściągania z mielizny - Łysica 1957r.