ORP Mewa (1918)
.jpg) ORP „Pomorzanin” | |
| Klasa | trałowiec → okręt hydrograficzny |
|---|---|
| Typ | FM |
| Historia | |
| Stocznia | Lübecker Maschinenbau-Gesselschaft, Lubeka |
| Wodowanie | 1919 |
 Reichsmarine | |
| Nazwa | FM 31 |
| Wejście do służby | 11 czerwca 1919 |
| Wycofanie ze służby | 10 marca 1920 |
 Marynarka Wojenna (II RP) | |
| Nazwa | ORP Mewa (1921) ORP Pomorzanin (1934) |
| Wejście do służby | 1 marca 1921 |
| Zatopiony | 14 września 1939 roku |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność | standardowa – 170 t pełna – 203 t |
| Długość | całkowita – 43 m |
| Szerokość | 6 m |
| Zanurzenie | 1,6 m |
| Napęd | |
| 2 maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy łącznej 600 KM; 2 śruby | |
| Prędkość | 12 węzłów (początkowo 14) |
| Zasięg | 500 mil przy prędkości 12 węzłów (według innych danych 650 mil morskich) |
| Uzbrojenie | |
| 1 działko kaliber 47 mm, 2 ckm 7,92 mm Maxim wz. 08, 20 min | |
| Załoga | 32 ludzi |
ORP Mewa – polski trałowiec redowy niemieckiego typu FM, dawny niemiecki FM 31. Był pierwszym z trzech okrętów w Polskiej Marynarce Wojennej o tej nazwie. W 1932 roku został przebudowany na okręt hydrograficzny ORP Pomorzanin.
Historia
„Mewa” należała do czterech trałowców typu FM o numerach: 2, 27, 28 i 31, zakupionych 24 września 1920 roku przez Polskę od fińskiej firmy Hoffströms, z niemieckiego demobilu wojennego[1]. Według najnowszej literatury „Mewa” była dawnym trałowcem FM 31, zbudowanym w stoczni Lübecker Maschinenbau-Gesselschaf w Lubece, wodowanym w 1919 roku (numer budowy 144)[2]. Starsze publikacje podawały, że była trałowcem FM 28, zbudowanym w stoczni Caesar Wollheim we Wrocławiu. Ukończony został dopiero po I wojnie światowej i na krótko wszedł do służby w marynarce niemieckiej. Cena zakupu przez Polskę wynosiła 1,8 miliona marek niemieckich (ok. 34 tysięcy USD lub 46 kg złota) za okręt[3]. Po remoncie w Danii, trałowce przybyły do Gdańska w lutym 1921 roku. FM 31 po zakupie otrzymał prowizoryczną nazwę „Finlandia IV”, następnie „trawler nr 2”, po czym rozkazem ogłoszonym 7 kwietnia 1921 roku, ostateczną nazwę: „Mewa”, wprowadzając w polskiej marynarce tradycję nadawania nazw trałowców od ptaków[4]. Trałowiec wszedł do polskiej służby 1 marca 1921 roku, pierwszym dowódcą był por. mar. Michał Borowski[5]. Przez 10 lat służby okręt był wykorzystywany do trałowania min na Zatoce Gdańskiej, a także do szkolenia specjalistów morskich.
W maju 1929 roku „Mewa” została wycofana do rezerwy, po czym skierowana do remontu w Gdyni[6]. W toku remontu, 28 lutego 1931 roku podczas sztormu, stojąc w Basenie Południowym portu gdyńskiego, „Mewa” została staranowana przez dźwig pływający, który zerwał się z cum[6]. Na skutek uszkodzeń, okręt zatonął. 23 marca 1931 został wydobyty i wycofany ze służby jako trałowiec, po czym wyremontowany i przebudowany na okręt hydrograficzny. Do służby wszedł ponownie 10 czerwca 1932 roku z zaokrętowanym Oddziałam Pomiarowo-Hydrograficznym[6]. Zarządzeniem opublikowanym 17 września 1934 roku zmieniono nazwę na ORP „Pomorzanin”[6].
W trakcie Święta Morza w roku 1939 okręt uczestniczył w Kongresie Eucharystycznym i pierwszej pielgrzymce morskiej[7].
„Pomorzanin” został zbombardowany i zatopiony 14 września 1939 przez niemieckie lotnictwo w Jastarni. Uratowana część załogi dopłynęła na półwysep Hel, biorąc udział w działaniach wojennych do ostatnich dni obrony Helu – 2 października 1939 r.
Dane techniczne (jako ORP Mewa)
- wyposażenie trałowe: 2 komplety trałów kontaktowych
Zobacz też
- ORP Pomorzanin (1931)
- ORP Mewa (1935)
- ORP Mewa (1967)
- trałowiec typu FM
- Lista trałowców polskiej Marynarki Wojennej
Przypisy
- ↑ Bartelski 2016 ↓, s. 33-34.
- ↑ Bartelski 2016 ↓, s. 34, 37.
- ↑ Bartelski 2016 ↓, s. 33, 37.
- ↑ Bartelski 2016 ↓, s. 34.
- ↑ Bartelski 2016 ↓, s. 46.
- ↑ a b c d Bartelski 2016 ↓, s. 43-44.
- ↑ Kongres Eucharystyczny w czasie Dni Morza w Gdyni (materiał filmowy w Kronice PAT, 1939) [dostęp 2015-01-26]
Bibliografia
- Jan Andrzej Bartelski. Pierwsze polskie „ptaszki”. „Morza i Okręty”. Nr specjalny 2/2016. II (6), 2016. ISSN 2450-3509.
Media użyte na tej stronie
Orzeł Marynarki Wojennej RP
Okręt hydrograficzny ORP "Pomorzanin" (ex trałowiec ORP "Mewa").
.svg)
.svg)
Bandera wojenna Rzeczypospolitej Polskiej. Oparta na Image:Naval_Ensign_of_Poland.svg oraz Image:Coat_of_arms_of_Poland2_1919-1927.svg. Była używana w latach 1919-1927 (praktycznie do 1936). Prawidłowe proporcje: 5:8 (w załączniku graficznym do ustawy są proporcje 5:10,5 lecz później zostało to sprostowane).
