Oaza antarktyczna

Stacja Nowołazariewskaja położona w oazie Schirmachera

Oaza antarktyczna – leżący na Antarktydzie teren wolny od pokrywy lodowej.

Pochodzenie terminu

Termin „oaza” dla określenia nie zlodowaconego fragmentu kontynentu antarktycznego został po raz pierwszy użyty w 1936 przez Alfreda Stephensona z brytyjskiej wyprawy, przez analogię z oazami na pustyniach. W 1957, a potem w 1968 radzieccy badacze nadali mu węższe znaczenie, związane z meteorologią: miał on oznaczać wyłącznie obszary, w których ablacja pokrywy lodowcowej sprawia, że lokalnie lód nie występuje. Definicja taka wyłącza spod terminu nunataki, przybrzeżne urwiska, półwyspy, wyspy i obszary, w których warunki topograficzne uniemożliwiają utrzymywanie się lodu. Ta ostatnia grupa obejmuje największe na Antarktydzie tereny wolne od lodu: Suche Doliny na Ziemi Wiktorii i Oazę Amery’ego, ograniczoną przez duże lodowce^[1].

Warunki

Oazy generalnie nie muszą być obszarami, w których opady są szczególnie małe^[1]. Przeważnie oazy położone są w strefie przybrzeżnej o klimacie łagodniejszym niż w głębi kontynentu^[2]; większość leży nad otwartym morzem, choć oazy Bungera i Schirmachera są oddzielone od morza przez lodowce szelfowe. Wszystkie noszą ślady istnienia w przeszłości pokrywy lodowcowej. Często występują powierzchniowe jeziora i niewielkie cieki wodne. Dzięki istnieniu rozmaitych nisz ekologicznych występuje różnorodna fauna^[1]. W części oaz antarktycznych rośnie także prymitywna roślinność – mchy i porosty na podłożu skalnym^[2].

Lista

Poniższa tabela opisuje największe pod względem powierzchni i niektóre spośród mniejszych oaz^[2]. Podane są także stacje polarne położone w ich obrębie:

Przypisy