Obłoki srebrzyste
 Wyjątkowo silne obłoki srebrzyste widziane nad Tarnowskimi Górami (lipiec 2020) | |
| Skrót nazwy | NLC |
|---|---|
| Wysokość podstawy | 75 000 – 85 000 m |
| Chmura opadowa | nie |
| Skład | kryształki lodu |
Obłoki srebrzyste (ang. noctilucent clouds – NLC) – polarne chmury mezosferyczne, są rzadko obserwowanymi chmurami widzianymi w półzmroku przy zmierzchu lub świcie, kiedy słońce znajduje się 6-16° poniżej horyzontu. Najczęściej obserwowane są w pasie pomiędzy 50 a 70° (północnej i południowej szerokości geograficznej). Obłoki srebrzyste są najwyższymi chmurami obserwowanymi z Ziemi, znajdują się w mezosferze na wysokości około 75–85 km.
Obłoki srebrzyste są najczęściej obserwowane późną wiosną i latem. Na półkuli północnej najlepszy okres do ich obserwacji zaczyna się w połowie maja i trwa do końca sierpnia[1].
Historia obserwacji
Odkrył je Witold Ceraski, rosyjski astronom polskiego pochodzenia, 13 czerwca 1885 roku[2], dwa lata po wybuchu wulkanu Krakatau, z którym je początkowo wiązano. Jednak z biegiem czasu obserwacje obłoków srebrzystych nie stawały się rzadsze, ale coraz częstsze.
12 czerwca 1975 obłoki srebrzyste zaobserwowała załoga stacji kosmicznej Salut 4, Piotr Klimuk i Witalij Siewastjanow.
W dniu 25 kwietnia 2007, w celu zbadania zmienności tych chmur i ich ewentualnego związku z globalnymi zmianami klimatu, wystrzelony został Satelita AIM (Aeronomy of Ice in the Mesosphere). Misja była początkowo planowana na dwa lata, jednak została później przedłużona do 2012 roku[3].
Skład
Badania sugerują, że obłoki złożone są z mikroskopijnych kryształków lodu[4]. Nie jest pewne, w jaki sposób para wodna pojawia się w tak wysokich częściach atmosfery. Rozważane wyjaśnienia wskazują m.in. na upadki meteorów[5]; zaobserwowano również powstawanie takich obłoków po startach rakiet i wahadłowców kosmicznych, ponieważ gazy wylotowe silników używanych w czasie przelotu na tej wysokości składają się w zdecydowanej części z pary wodnej[6].
Przypisy
- ↑ Noctilucent Cloud Season Begins. NASA, 2011-07-06. [dostęp 2011-08-02].
- ↑ Piotr Klimuk: Szturm na nieważkość. Z kroniki kosmicznej. Warszawa: Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, 1983, s. 207. ISBN 83-05-11222-5.
- ↑ AIM Satellite Mission. [dostęp 2011-08-02].
- ↑ About Noctilucent clouds – Polar Mesospheric Clouds, www.atoptics.co.uk [dostęp 2019-06-11].
- ↑ Appearance of night-shining clouds has increased, ScienceDaily [dostęp 2019-06-11] (ang.).
- ↑ Study Finds Space Shuttle Exhaust Creates Night-Shining Clouds, NASA, 3 czerwca 2003 [dostęp 2019-06-11] (ang.).
Linki zewnętrzne
- Noctilucent Cloud: Observers’ Homepage
- wyjaśnienie jak wahadłowce mogą tworzyć obłoki srebrzyste na stronie NASA (ang.)
| Rodzaje | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gatunki | |||||||||
| Odmiany | |||||||||
| |||||||||
Media użyte na tej stronie
Autor: Gabriel Wilk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Obłoki srebrzyste nad Tarnowskimi Górami
Autor: Shamy13, Licencja: CC BY-SA 4.0
Obłoki srebrzyste nad polem maków w Koźminie Wielkopolskim
Autor: W0jtech5, Licencja: CC BY-SA 4.0
Obłoki srebrzyste nad Poznaniem
Autor: Martin Koitmäe [1], Licencja: CC BY-SA 4.0
Noctilucent clouds, Kuresoo bog, Soomaa National Park, Estonia.
Autor: Mika Yrjölä, Licencja: CC BY 2.0
A bright noctilucent cloud over Lake Saimaa.
Autor: Dwindrim (dyskusja · edycje), Licencja: CC BY-SA 1.0
This sky has "nice day" written all over it. The cumulus humilis indicates very little convection in the lower atmosphere, and the fact that it is well-formed indicates light winds at low levels. There is no cloud aloft, and thus no moisture or stable conditions or both. The cumulus congestus on the horizon suggests showers may be possible three or four hours from now, at the earliest, but chances are good it will remain a pleasant day through until the evening. The azure blue is typical of Alberta's clear, dust/haze/pollution-free skies.