Obcy – ósmy pasażer Nostromo

Obcy – ósmy pasażer Nostromo
Alien
Ilustracja
Gatunek

horror science fiction

Data premiery

25 maja 1979
2 stycznia 1980 (Polska)

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone
Wielka Brytania

Język

angielski

Czas trwania

117 minut

Reżyseria

Ridley Scott

Scenariusz

Dan O’Bannon
Ronald Shusett

Główne role

Sigourney Weaver
Tom Skerritt
Ian Holm
Veronica Cartwright
Yaphet Kotto
Harry Dean Stanton
John Hurt
Bolaji Badejo

Muzyka

Jerry Goldsmith

Zdjęcia

Derek Vanlint

Scenografia

Michael Seymour

Kostiumy

John Mollo

Montaż

David Crowther
Terry Rawlings
Peter Weatherley

Produkcja

Gordon Carroll, David Giler, Walter Hill

Wytwórnia

20th Century Fox
A Brandywine-Ronald Shusett Production

Dystrybucja

20th Century Fox

Budżet

11 mln USD

Przychody brutto

105,6 mln USD

Kontynuacja

Obcy – decydujące starcie (1986)

Nagrody
Oscar 1979 za efekty wizualne

Obcy – ósmy pasażer Nostromo (ang. Alien) – brytyjsko-amerykański horror science fiction w reżyserii Ridleya Scotta z 1979 roku, pierwsza część serii Obcy.

Pierwszy z serii filmów połączonych osobą głównej bohaterki – Ellen Ripley, odtwarzanej przez Sigourney Weaver, oraz stworzoną przez Hansa Gigera postacią Obcego.

Film zapoczątkował pierwszą amerykańską serię, w której główną, heroiczną rolę gra kobieta. W roku 2002 Biblioteka Kongresu USA uznała film za „znaczący kulturowo”. Oznacza to jego szczególną ochronę, jako dziedzictwa kulturowego i przechowywanie w amerykańskim Narodowym Rejestrze Filmowym.

W 2003 roku powstała wersja reżyserska filmu. Pierwotną wersję uzupełniono o wcześniej usunięte sceny oraz cyfrową, stereofoniczną ścieżkę dźwiękową.

Obsada

Fabuła

Rok 2122. Frachtowiec kosmiczny USCSS Nostromo wraca na Ziemię z Thedus wraz z rafinerią do przetwarzania wzbogaconej rudy (20 mln ton rudy). Steruje nim komputer pokładowy o nazwie Matka (MU-TH-UR), a załoga pozostaje w stanie hibernacji. Spokój podróży zakłóca tajemniczy sygnał wysyłany z księżyca planety w układzie Zeta 2 Reticuli. Nieznany sygnał błędnie rozpoznany jako SOS, a będący w rzeczywistości ostrzeżeniem został odebrany przez Matkę, która budzi załogę z anabiozy.

Ludzie lądują Nostromo na (często mylonym z planetą) księżycu Acheron (LV-426), pozostawiając na orbicie rafinerię, w trakcie lądowania statek doznaje kilku uszkodzeń, spowodowanych zassaniem pyłu z atmosfery. Podczas gdy mechanicy Brett i Parker naprawiają uszkodzenia, do zbadania tajemniczego sygnału zostaje wysłana trzyosobowa ekipa zwiadowcza (Dallas, Lambert i Kane). Znajduje ona stary wrak statku kosmicznego nieznanej cywilizacji. W jego wnętrzu odkrywają szkielet członka obcej załogi, a także olbrzymią ładownię wypełnioną setkami skórzastych jaj.

Kane, który odkrył jaja, zostaje zaatakowany przez pająkowatą formę życia (larwę zwaną facehuggerem, czyli twarzołapem). Z przyczepionym do twarzy organizmem zostaje przetransportowany na prom, gdzie reszta załogi stara się uwolnić Kane’a od intruza. Badania wykazują, że tajemniczy organizm podtrzymuje Kane’a przy życiu i nie sposób go ściągnąć bez szkody dla zainfekowanego oficera. Pozostawiają go więc w takim stanie, zastanawiając się nad dalszymi krokami. Po pewnym czasie organizm odpada i umiera.

Po tym wypadku Kane wraca do zdrowia i zaczyna normalnie funkcjonować. Jednak podczas ostatniego posiłku przed hibernacją z klatki piersiowej mężczyzny wydostaje się wężowata postać, powodując śmierć żywiciela. Ten moment stanie się punktem zwrotnym – młody obcy przeobraża się z poczwarki w przerażającego potwora, który zabija kolejnych członków załogi.

Trzecią ofiarą obcego pada kapitan statku, Dallas. Wkrótce potem okazuje się, że jeden z członków załogi – oficer naukowy Ash jest androidem. Od niego bohaterowie dowiadują się straszliwej prawdy że zostali celowo skierowani przez korporację Weyland-Yutani w celu sprowadzenia za wszelką cenę obcej formy życia. Nawet życie załogi miało być drugorzędne.

W końcu przy życiu pozostają jedynie kot Jonesy i I oficer Ripley, której udaje się zdetonować statek kosmiczny i uciec w kapsule ratunkowej. Jednakże przed Ripley na pokład kapsuły ratunkowej przedostaje się także obcy. Dochodzi do ostatecznego pojedynku Ripley i obcego, podczas którego Ripley wyrzuca Obcego przez śluzę w przestrzeń kosmiczną.

Kontynuacje

Obcy – ósmy pasażer Nostromo i jego sukces stał się fundamentem powstania trylogii opisującej życie Ellen Ripley. Kasowość serii przerosła wszelkie oczekiwania, a twórcy filmowi postanowili zaskoczyć widzów, ożywiając Ripley (która ginie w trzeciej części) i stawiając ją raz jeszcze przeciwko Obcemu. Jean-Pierre Jeunet postanowił kontynuować historię Obcego, m.in. podejmując wątek Davida Finchera. Po śmierci Ellen została sklonowana na podstawie materiału genetycznego (wątek badań genetycznych zaczerpnięty z poprzedniej części), a klon Ripley osadzony został w laboratorium, będącym zarazem więzieniem (podobnie jak w Obcym 3). Dzięki podobnym zabiegom, twórcom udało się raz jeszcze wkupić w łaski widzów, a trylogia Ellen Ripley zastąpiona została szybko czteropakami serii opisanymi jako Kwadrylogia Obcego (ang. Alien Quadrilogy).

Jeden z 12 gargulców opactwa w Paisley (Szkocja), znany ze swojego podobieństwa do ksenomorficznego stworzenia z filmów Obcy. Obiekt wyremontowany w latach 90.

Liczne są nawiązania do istot pojawiających się w serii – występują one w książkach i komiksach, które budują świat Obcego. W nawiązaniu do komiksowej tradycji przeciwstawiania sobie postaci pochodzących z zupełnie różnych utworów, z inicjatywy reżysera Paula W. S. Andersona powstał crossover Obcy kontra Predator (Alien vs. Predator), który doczekał się także swojego sequela.

Nagrody

  • Oscar 1979 za najlepsze efekty wizualne (oraz nominacja za najlepszą scenografię)
  • Nagroda Saturn w kategorii najlepszy film science fiction w 1979.
  • Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA) za najlepszą scenografię w 1979, dla Michaela Seymoura.
  • Film otrzymał nagrodę Hugo w kategorii najlepsza prezentacja dramatyczna w 1980 roku[1].

Odbiór

W serwisie Rotten Tomatoes 98% z 123 recenzji filmu jest pozytywne, zaś średnia ocen wyniosła 9.1 na 10[2]. Agregator Metacritic przyznał filmowi wynik 89/100 na podstawie 34 recenzji[3].

Redaktorzy witryny filmyfantastyczne.pl wymienili projekt w notowaniu stu najlepszych horrorów, jakie kiedykolwiek powstały, przypisując mu pozycję pierwszą[4].

Przypisy

  1. 1980 Hugo Awards. World Science Fiction Society. [dostęp 2016-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-07)].
  2. Alien (1979). Rotten Tomatoes. [dostęp 2020-05-30]. (ang.).
  3. Alien (1979). Metacritic. [dostęp 2020-05-30]. (ang.).
  4. "TOP 100: najlepsze horrory i filmy grozy". filmyfantastyczne.pl. 2016-01-08. [dostęp 2017-01-20].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ridley Scott by Gage Skidmore crop.jpg
Autor: Gage Skidmore, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ridley Scott
Paisley Abbey "Xenomorph" Gargoyle (10317339143) (cropped).jpg
Autor: Mark Harkin, Licencja: CC BY 2.0
One of the gargoyles replaced a few years ago at Paisley Abbey bears an uncanny resemblance to a Xenomorph from the "Alien" films