Obdżektor

John T. Neufeld to obdżektor (mennonita) skazany w Stanach Zjednoczonych w czasie I wojny światowej na 15 lat ciężkich robót (zwolniony po odbyciu 5 miesięcy kary)

August Dickmann, obdżektor (Świadek Jehowy), pierwszy Niemiec rozstrzelany podczas II wojny światowej za to, że kierując się głosem sumienia odmówił służby wojskowej

Obdżektor – określenie (pochodzące od ang. słów: conscientious objector) osoby odmawiającej odbycia obowiązkowej służby wojskowej z powodów religijnych, moralnych lub etycznych^[1][2].

Powody religijne

To wyznawcy religii:

• głoszących bezwarunkowy pacyfizm chrześcijański (mennonici, huteryci, szwenkfeldyści, amisze, kwakrzy, bracia morawscy, duchoborcy, mołokanie). Te wyznania potępiają każdą walkę, nawet w obronie lub w tzw. „słusznej sprawie”.
• potępiających udział w konfliktach zbrojnych i politycznych z powodu zachowywania chrześcijańskiej neutralności (mesjanie, sobotnicy, Świadkowie Jehowy^[a][b][3][4], zielonoświątkowcy-pięćdziesiątnikowi).
• powołujących się na zasady nieodbierania życia i niestosowania przemocy (głównie buddyzm – jedna z 5 zasad: Pānātipātā veramaṇi sikkhāpadam samādiyāmi i hinduizm – zasada „ahimsy”). W Europie i Ameryce są to np. Hare Kryszna i buddyzm zen.

Niektórzy obdżektorzy twierdzą, że oni, jako np. katolicy, luteranie czy prawosławni nie mogą służyć w wojsku. Taka opinia nie ma żadnego oparcia w oficjalnym stanowisku tych Kościołów, które w wielu armiach posiadają ordynariaty polowe.

Powody etyczne i moralne

To członkowie lub sympatycy organizacji propagujących pacyfizm i antymilitaryzm. Najczęściej głoszą oni konieczność likwidacji wojska lub utworzenia armii wyłącznie zawodowych.

Znani obdżektorzy

• Muhammad Ali (ur. jako Cassius Marcellus Clay Jr), amerykański bokser. Znany był ze swoich poglądów antywojennych, które wielokrotnie demonstrował w związku z amerykańską interwencją w Wietnamie. W 1967 roku został skazany na karę pięciu lat więzienia oraz 10 000 $ grzywny za odmowę służby wojskowej. Skutkiem wyroku było odebranie mu tytułu bokserskiego mistrza świata oraz licencji profesjonalnego pięściarza. Po latach batalii sądowej Alemu przywrócono licencję bokserską, a Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych jednogłośną decyzją z dnia 28 czerwca 1971 roku unieważnił wyrok skazujący^[5].
• Mike Balas, amerykański baseballista, w 1942 roku jako Świadek Jehowy został skazany na 3 lata więzienia za odmowę odbycia służby wojskowej.
• Pierre Cérésole^[6][7], założyciel „Międzynarodowej Służby Cywilnej”^[8].
• August Dickmann, pierwszy Niemiec, Świadek Jehowy, rozstrzelany podczas II wojny światowej za to, że kierując się głosem sumienia odmówił służby wojskowej^{[9][10][11][12]}.
• Desmond Doss, adwentysta dnia siódmego, żołnierz Armii Stanów Zjednoczonych, pierwsza osoba w historii Stanów Zjednoczonych odmawiająca walki oraz noszenia broni, która jako sanitariusz otrzymała Medal Honoru. Bohater filmu Przełęcz ocalonych w reżyserii Mela Gibsona^[13][14].
• Albert Einstein^[15][16][17], który zrezygnował z obywatelstwa niemieckiego (na rzecz szwajcarskiego^[18]), by uniknąć obowiązkowej służby wojskowej. Jego uzasadnienie to: Nie róbcie niczego wbrew waszemu sumieniu, nawet gdy państwo tego żąda^[19].
• Leopold Engleitner, Austriak, najdłużej żyjący ocalały z obozów koncentracyjnych Buchenwald, Ravensbrück i Niederhagen. Został osadzony w tych obozach, gdyż będąc Świadkiem Jehowy odmówił pełnienia służby wojskowej w Wehrmachcie. Na podstawie jego życia Bernhard Rammerstorfer napisał książkę Unbroken Will – The Extraordinary Courage of an Ordinary Man (Niezłomna wola – niezwykła odwaga zwykłego człowieka) oraz wyprodukował filmy dokumentalne Unbroken Will, Unbroken Will USA Tour oraz Ladder in the lions den^[20][21][22].
• Maciej Maleńczuk, został skazany na karę dwóch lat pozbawienia wolności za odmowę służby wojskowej^[23][24].
• Albert Merz, chrystadelfianin, odmówił odbycia służby wojskowej ze względu na sumienie. Został stracony 3 kwietnia 1941 roku w więzieniu Brandenburg Görden^[25].
• Bohumil Müller, jako Świadek Jehowy, był pierwszą osobą uwięzioną w Czechosłowacji z powodu odmowy służby wojskowej.
• Johann Nobis, Świadek Jehowy, ścięty za odmowę służby wojskowej.
• Rudolf Redlinghofer, austriacka ofiara narodowego socjalizmu, jako Świadek Jehowy, ze względu na sumienie, odmówił pełnienia służby wojskowej. Został stracony przez ścięcie na gilotynie.
• Bertrand Russell, filozof i matematyk brytyjski, dwukrotnie skazany na karę więzienia za postawę antymilitarystyczną, za stosowanie obywatelskiego nieposłuszeństwa, jako sprzeciwu wobec zbrojeń nuklearnych^{[26][27][28][29][30]}.
• Boris Vian, francuski pisarz, propagujący pacyfizm^[31].

Zobacz też

• odmowa odbycia służby wojskowej
• kościoły pacyfistyczne
• Ruch Wolność i Pokój
• Fioletowe trójkąty

Uwagi

Przypisy