Objawienia św. Brygidy (manuskrypt Biblioteki Narodowej)

Objawienia św. Brygidy Revelationes
Miniatura przedstawiająca widzenie św. Brygidy podczas podróży (k. 226v)
Oznaczenie	Rps 3310 II
Autor	Brygida Szwedzka
Data powstania	1375–1377
Miejsce powstania	Neapol (?)
Język	łacina
Rozmiary	26,5×18 cm
Liczba kart	425+II
Miejsce przechowywania	Biblioteka Narodowa w Warszawie

Objawienia św. Brygidy (łac. Revelationes) – średniowieczny manuskrypt, zawierający m.in. Objawienia św. Brygidy, przechowywany w Bibliotece Narodowej w Warszawie.

Historia

Manuskrypt Biblioteki Narodowej jest jednym z najdawniejszych zachowanych odpisów pierwotnej wersji Revelationes, spisanej między rokiem 1373 a 1377 przez Alphonsusa de Vadaterra^[1]. Rękopis powstał we Włoszech w latach 1375–1377, być może w Neapolu^[1]. Pierwszym jego właścicielem był Mateusz z Krakowa, który w 1378 lub 1379 otrzymał go lub nabył w Rzymie^[1]. Po dołączeniu do rękopisu dwóch dzieł Adama Eastona (Defensio regulae s. Birgittae i Epistola ad abbatissam et conventum in Vadstena) powstał kodeks, przywieziony przez Mateusza do Krakowa około 1396^[1].

Przynajmniej od XVII w. manuskrypt pozostawał w bibliotece prebendarzy przy kaplicy św. Krzyża w katedrze krakowskiej^[1]. Na przełomie XVIII i XIX w. był własnością kanonika krakowskiego Michała Sołtyka^[1]. Następnie należał do Grzegorza Puchalskiego, członka Komisji Likwidacyjnej Królestwa Polskiego, który w 1819 przekazał manuskrypt Towarzystwu Warszawskiemu Przyjaciół Nauk^[1][2]. Po powstaniu listopadowym kodeks został wywieziony do Petersburga wraz z innymi zbiorami Towarzystwa i pozostawał tam w zbiorach Biblioteki Ermitażu i Biblioteki Publicznej^[1][3].

Do Polski manuskrypt powrócił na mocy traktatu ryskiego z 1921 i trafił następnie do zbiorów Biblioteki Narodowej^[1]. W 1939 został ewakuowany do Kanady, skąd powrócił w 1959^[1]. Obecnie znajduje się w zbiorach Biblioteki Narodowej (sygn. Rps 3310 II)^[3]. Dawniej manuskrypt nosił sygnatury: 5.2.23, Lat.Q.v.I.123, BN akc. 7518^[2]. Manuskrypt został zdigitalizowany w ramach projektu Patrimonium i dostępny jest w bibliotece cyfrowej Polona^[3]

Opis

Manuskrypt, spisany na pergaminie, składa się z 425 kart i II kart dodatkowych, o wymiarach 26,5×18 cm^[2]. Oprawa z deski w skórze pochodzi z XV wieku^[1][2].

Zawartość

• karty 1r–381v – Brygida Szwedzka: Revelationes^[2]
• karty 382r–424r – Adam Easton: Defensorium beatae Birgittae^[2]
• karty 424r–425r – Adam Easton: Epistola ad abbatissam et conventum in Vadstena^[2]

Dwie karty zostały wycięte (między k. 109 i 110 oraz 125 i 126)^[2].

Zdobienia

• 1 miniatura całostronnicowa (k. 226v) przedstawiająca epizod z życia Brygidy – widzenie podczas podróży^[1]
• 6 inicjałów figuralnych połączonych z ozdobnymi bordiurami, malowanych farbami temperowymi i złotem^[1]
• 409 dużych inicjałów kaligraficznych, czerwono-niebieskich o bogatym rysunku filigranów^[1]

Iluminacje wykazują wpływy florenckiego stylu Niccolò di Tomasso^[1]. Możliwe, że wykonał je tzw. Maestro del Seneca dei Girolamini^[1].

• 

  Ogólny wygląd manuskryptu

• 

  Karta z inicjałem figuralnym i bordiurą (6v)

• 

  Karta z inicjałem kaligraficznym (8r)

• 

  Karta bez zdobień (79r)

Zobacz też

• Karta Malinowskiego – fragment tłumaczenia Objawień na język polski z XV w.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Objawienia św. Brygidy w bibliotece Polona