Oblężenie Cuzco (1781)

Oblężenie Cuzco
Powstanie Tupaca Amaru II 1780-1783
Ilustracja
Panorama Cuzco
Czas

2–9 stycznia 1781

Miejsce

Cuzco, Peru

Terytorium

Peru

Wynik

odparcie ataku Indian

Strony konfliktu
HiszpanieIndianie
Dowódcy
Manuel de VillaltaTupac Amaru II
Siły
kilka tysięcy,
ponad 100 dział
40 tys.,
20 dział
Straty
ciężkie, kilka tysięcywielu zabitych, setki rannych
brak współrzędnych

Oblężenie Cuzcooblężenie, które miało miejsce w styczniu 1781 w trakcie powstania Tupaca Amaru II (1780–1783).

Przed bitwą

Po zwycięstwie w bitwie pod Sangarará powstanie rozprzestrzeniło się na większość rejonów Dolnego Peru. Wiadomość o klęsce wojsk hiszpańskich wywołała panikę w Cuzco, gdzie lojaliści powołali Ochotnicze Kompanie Szlacheckie. W mieście utworzono też radę wojenną, na czele której stał podpułkownik dragonów Manuel de Villalta. Hiszpanie przygotowywali się do obrony, gromadząc żywność i broń.

Tupak Amaru tymczasem organizował na południu armię, nie ruszył jednak bezpośrednio na Cuzco, dając odpocząć swoim wojskom i umożliwiając tym samym Hiszpanom przygotowanie obrony. W międzyczasie powstańcy indiańscy opanowywali kolejne prowincje kraju. Pod koniec grudnia ponaglany (przez mającą znaczne wpływy na Inkę) żonę Micaelę – Tupac Amaru II wyruszył w końcu w kierunku Cuzco. Jego siły liczyły 40 tys. ludzi, posiadały jednak zaledwie 1 tys. karabinów i 20 dział.

W styczniu 1781 Tupac Amaru podzielił swoją armię na 3 części. Każda z grup miała za zadanie obejść miasto i zamknąć obrońcom możliwość ucieczki w góry. 2 stycznia 20 tys. ludzi pod wodzą Tupaca Amaru stanęło pod murami miasta. Hiszpanie wzmocnieni posiłkami z zewnątrz dysponowali kilkoma tysiącami dobrze uzbrojonych rojalistów, dysponujących wieloma działami. W mieście znajdowało się też wielu cywilów oraz siły indiańskich kacyków wrogich powstańcom. Na wzniesieniu przed miastem stał oddział Mulatów z Limy, ufortyfikowano też wzgórze Rejo, gdzie stacjonowało 40 fizylierów oraz siły indiańskie.

Oblężenie i odwrót

Tupac Amaru przystąpił do oblężenia miasta. 3 stycznia Inka zażądał poddania miasta, grożąc wybiciem jego obrońców. Tego dnia doszło też do pierwszej potyczki, w wyniku której Hiszpanie zadali ciężkie straty powstańcom. Walki na przedpolach miasta trwały cały kolejny tydzień, przynosząc obu stronom straty. 8 stycznia doszło do decydującej bitwy o miasto. Indianie dokonali próby zdobycia silnie ufortyfikowanego wzgórza Rejo bronionego przez 300 ludzi pułkownika Laisequillę. W ciężkiej walce poległo kilkunastu Indian. Hiszpanie mieli 40 zabitych i 100 rannych, mimo to nie dali się zepchnąć. Wkrótce na pomoc przybyły z miasta kolejne oddziały, które natarły na powstańców. W krwawej walce, w wyniku której padło 17 Mulatów, Hiszpanie zepchnęli Indian ze wzgórza, zmuszając ich do ucieczki. Klęski Indian dopełnił atak kawalerii, który trwał do wieczora.

Bitwa o Cuzco nie przyniosła zdecydowanego zwycięstwa żadnej ze stron, jej wynik załamał jednak wyraźnie powstańców, obniżając ich morale. Po kilku mniejszych potyczkach w nocy 9 stycznia armia Tupaca Amaru odstąpiła spod miasta, powracając do swojej bazy w prowincji Canas.

Bibliografia

  • Jarosław Wojtczak: Powstanie Tupaka Amaru, wyd. Askon, Attyka, Warszawa 2007.

Media użyte na tej stronie

Cuzco Décembre 2007 - Panorama 1.jpg
Autor: Martin St-Amant (S23678), Licencja: CC BY 3.0
Panorama of Cusco, Peru