Oblężenie Dyjamentu

Oblężenie Dyjamentu
Wojna polsko-szwedzka (1600–1611)
ilustracja
Czas

27 lipca 1608

Miejsce

Dyjament

Terytorium

Inflanty (dzisiejsza Łotwa)

Przyczyna

Szwedzka ofensywa w Inflantach w 1608

Wynik

Zdobycie twierdzy przez Szwedów

Strony konfliktu
RzeczpospolitaKrólestwo Szwecji
Dowódcy
Franciszek (Gabriel) BiałłozorFryderyk Joachim Mansfeld
Siły
130 ludzi, 40 działkilka tysięcy
Straty
bez stratbez strat
Położenie na mapie Łotwy
Mapa konturowa Łotwy, w centrum znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia57°02′08,3″N 24°00′41,9″E/57,035639 24,011639

Oblężenie Dyjamentu miało miejsce w lipcu 1608[1], podczas wojny polsko-szwedzkiej 1600-1611.

Marsz na Dyjament był jednym z pierwszych celów wojska szwedzkiego w czasie kampanii roku 1608. Szwedzi zamierzali wykorzystać nieobecność Chodkiewicza w Inflantach oraz niski poziom przygotowań zamków inflanckich (będących w posiadaniu Rzeczypospolitej). Pierwszeństwo Dyjamentu było podyktowane tym, że leżał blisko Rygi (dziś jest jedną z jej dzielnic), a także pozwalał na blokadę miasta od strony morza.

Gdy Szwedzi podeszli pod twierdzę, jej dowódca, Franciszek Białłozor, zadecydował o poddaniu twierdzy z możliwością swobodnego wyjścia oblężonych. Szwedzi wzięli całą artylerię, a także uzyskali dobre miejsce do zagrażania Rydze.

Niektórzy historycy[2] poddali komendanta Dyjamentu surowej krytyce, twierdząc, że 130 – osobowa załoga, a także duże wsparcie 40 armat, było siłą wystarczającą do zatrzymania armii Mansfelda przez pewien czas. Sam Jan Karol Chodkiewicz pisał o Białłozorze, iż „gryzie się haniebnie”[3]. Jednakże według innej teorii[4], Białłozorowi brakowało żywności i pieniędzy, bez widoku więc na odsiecz musiał twierdzę w końcu oddać. Jeszcze bardziej tajemniczo wygląda cała historia w świetle przytoczonego przez Naruszewicza listu senatu polskiego do komisarzy szwedzkich: „(...) Albowiem i podczas tego z nami o uchylenie wojny traktowania, przeciwko danej wierze i słowu, wojska wasze do Inflant wprowadziliście; zamek Dyamencki, o czem nam w tych dniach doniesiono jest, zdradą opanowaliście...”[5].

Przypisy

  1. W nauce panuje rozbieżność co do dokładnej daty oblężenia. H. Wisner w Kircholm 1605, Warszawa 2005 twierdzi, że stało się to 5 sierpnia. L. Podhorodecki w Jan Karol Chodkiewicz, Warszawa 1982 uważa, że Szwedzi zdobyli twierdzę 27 sierpnia (co jest najprawdopodobniej pomyłką drukarską, a poprawna data to 27 lipca). Jeszcze inne źródła podają datę 11 sierpnia, zob. http://www.1201.lv/history/dunamunde/. Datę 27 lipca potwierdza Adam Naruszewicz w swoim dziele Historya J.K. Chodkiewicza, Wojewody Wileńskiego, Hetmana Wielkiego W. Ks. Lit, Lipsk 1837, T. I, gdzie przytacza treść listu z epoki (str. 180): „Eodem tempore summam rerum bellicarum adversus Polonos sustinebat praefatus comes Mansfeldius, et die 27. Julii recuperata Dunamunda, 8. Augusti expugnato Kokenhausio, 20. die mensis ejusdem in potestatem redacto Felino, summa solicitudine Chodkievicianis et Foresbachianis conatibus invigilabat.”. Biorąc pod uwagę swobodny dostęp Naruszewicza do archiwów królewskich i innych z epoki, należy tę datę uznać za najbardziej prawdopodobną.
  2. M.in. H. Wisner, op. cit., s. 150.
  3. L. Podhorodecki, op. cit., s. 182
  4. A. Naruszewicz, op. cit., s. 180.
  5. Ibid., s. 184.

Bibliografia

  • Podhorodecki L., Jan Karol Chodkiewicz, Warszawa 1982
  • Wisner H., Kircholm 1605, Warszawa 2005
  • Naruszewicz A., Historya J.K. Chodkiewicza, Wojewody Wileńskiego, Hetmana Wielkiego W. Ks. Lit, t. I, Lipsk 1837

Media użyte na tej stronie

Legenda miejsce bitwy.svg
Symbol miejsca bitwy do legendy mapy
Daugavgriva1601.jpg
Daugavgriva castle