Oblężenie Mediny (1053–1054)

Oblężenie Mediny
część wojen arabsko-bizantyńskich
ilustracja
Czas

1053 lub 1054

Miejsce

Mdina, Malta

Wynik

zwycięstwo muzułmanów

Strony konfliktu
Cesarstwo BizantyńskieMuzułmańscy mieszkańcy Mediny i ich niewolnicy
Siły
wiele okrętów i wielu ludziok. 400 mężczyzn
ok. 500-600 niewolników[a]
Straty
wielkie (większość mężczyzn zabita, i prawie wszystkie okręty zdobyte)nieznane
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
35,88583°N 14,40306°E/35,885833 14,403056

Oblężenie Mediny – nieudany atak Bizantyńczyków na muzułmańskie miasto Medina (dziś: Mdina) na Malcie w roku 1053 lub 1054. Muzułmańscy mieszkańcy miasta i ich niewolnicy zdołali odeprzeć mocniejsze siły bizantyńskie, które wycofały się z ciężkimi stratami. Po oblężeniu, niewolnicy, którzy pomagali w obronie przeciw najeźdźcom, zostali obdarzeni wolnością, a Bizancjum już nigdy nie próbowało odbić wyspy.

Tło historyczne

Miasto Medina zostało zbudowane na miejscu bizantyńskiego miasta Melite, które zostało zdobyte i zburzone przez Aghlabidów w roku 870. Jak podaje kronikarz al-Himyarī, osada została założona w roku 1048 lub 1049 przez muzułmanów i ich niewolników. Dowody archeologiczne sugerują, że już na początku XI wieku Medina była kwitnącą muzułmańską osadą. Zatem 1048-49 może być datą, kiedy miasto zostało oficjalnie założone, a jego mury zbudowane[1].

Oblężenie

W roku 445 KM (1053-54 n.e.) Cesarstwo bizantyńskie zaatakowało niedawno zbudowaną muzułmańską osadę na Malcie „z wieloma okrętami i w wielkiej ilości”. Miasto Medina zostało otoczone; jego mieszkańcy poprosili o łaskę, lecz Bizantyńczycy odmówili. Muzułmanie mieli jedynie 400 mężczyzn, lecz mieli też niewolników, przewyższających ich liczebnie. Zaoferowali im więc wolność, a swoje córki jako żony, jeśli ci pomogą im odeprzeć najeźdźców[2].

Niewolnicy przystali na te warunki i przygotowano atak na wojska bizantyńskie. Najeźdźcy rozpoczęli szturm na drugi dzień, lecz po ciężkiej walce zostali odparci „i uciekli pokonani bez oglądania się wstecz”. Bizantyńczycy próbowali uciec z wyspy, lecz większość z nich zginęła i tylko jeden okręt zdołał odpłynąć. Pozostałe okręty zostały przejęte przez muzułmanów. Niewolnicy odzyskali wolność zgodnie z umową, a Bizancjum już nigdy nie próbowało odebrać Malty[2].

Analiza źródeł

Większość szczegółów na temat oblężenia Mediny znanych jest z dzieła, autorstwa Muhammada bin 'Abd al-Mun'im al-Himyarīego, Kitab al-Rawd al-Mitar(ang.), pochodzącego z XV wieku. Relacja Al-Himyarīego została odkryta w roku 1931, jej pierwsze pełne wydanie zostało opublikowane w roku 1975 w Bejrucie. Urywek dotyczący Malty pozostawał nieznany, aż do przetłumaczenia na język angielski w roku 1990. Jest to jedno z najbardziej szczegółowych źródeł dotyczących oblężenia[2].

Relacja z oblężenia nie podaje jasno, jakie było pochodzenie etniczne niewolników, którzy pomogli muzułmanom odeprzeć najeźdźców. Źródło sugeruje, że nie byli to muzułmanie i prawdopodobnie nie byli Arabami, choć przypuszczalnie znali język arabski. Być może byli to Sycylijczycy lub słowiańscy chrześcijanie, albo też chrześcijanie, którzy przeszli na islam i byli oni prawdopodobnie zasymilowani z mieszkańcami Malty, ocalałymi z masakry w roku 870[2].

Miasto w końcu zostało zdobyte przez Rogera I podczas najazdu Normanów na Maltę w roku 1091[3].

Przypisy

  1. Brian W. Blouet: The Story of Malta. Allied Publications, 2007, s. 41. ISBN 978-99909-3-081-8. (ang.).
  2. a b c d Joseph M. Brincat, Malta 870–1054 Al-Himyari's Account and its Linguistic Implications, Valletta: Said International, 1995, s. 1–52 [dostęp 2017-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-06] (ang.).
  3. The Siculo-African Peace and Roger I's Annexation of Malta in 1091, [w:] Charles Dalli, Toni Cortis, Timothy Gambin, De Triremibus: Festschrift in honour of Joseph Muscat, Publishers Enterprises Group (PEG) Ltd, 2005, s. 273, ISBN 978-99909-0-409-3 [zarchiwizowane z adresu 2014-07-17] (ang.).

Uwagi

  1. Jak podaje al-Himyarī: „Muzułmanie przeliczyli walczących swoich ludzi i znaleźli, że było ich około 400; wtedy przeliczyli niewolników i stwierdzili, że byli bardziej liczni niż oni sami.” Liczba 500-600 jest to szacunek współczesny.

Media użyte na tej stronie

World location map.svg
Blank political world map for location map templates (Equirectangular projection).
Battle icon gladii.svg
Sign of place of battle to use in map's legend made of two crossed gladii
Mdina coa.svg
Autor: Inkwina, Licencja: CC BY-SA 3.0
Coat of Arms of Mdina Local Council (Malta) making use of Image:Malta COA crown x4.svg
Flag of Mdina, Malta.svg
Municipal flag of Mdina, Malta
Interior of Fortifications Interpretation Centre 02.jpg
Autor: Continentaleurope, Licencja: CC BY-SA 4.0
This media is about Maltese cultural property with inventory number 01572.