Obrączkowanie (zoologia)
.jpg)
Obrączkowanie – metoda badań polegająca na znakowaniu zwierząt metalowymi lub plastikowymi obrączkami lub innymi znacznikami. Najczęściej stosowana w ornitologii, obrączkuje się również nietoperze.
Obrączkowanie jako metoda badań pierwszy raz wprowadzona została w 1898 roku, kiedy to Duńczyk Hans Christian Cornelius Mortensen (1856–1921) z Viborga wprowadził metodę obrączkowania ptaków, która umożliwiła obserwacje naznaczonych w ten sposób osobników. Na podstawie tzw. „wiadomości powrotnej”, a więc informacji dotyczącej zaobrączkowanego ptaka, można ustalić trasę jego wędrówki. W Polsce tę technikę stosuje się od 1931 roku[1].
Daje ona możliwość indywidualnego znakowania osobników, dzięki czemu dostarcza ważnych informacji o biologii i etologii gatunku, np. na temat trasy wędrówek, zimowisk, czasu wędrówki itp. Podczas obrączkowania ptaki są oznaczane co do gatunku i – o ile to możliwe – płci i wieku, następnie mierzone i ważone, obrączkowane, po czym wypuszczane na wolność. Wszystkie dane dotyczące osobnika są zapisywane w rejestrze.
Koordynowaniem obrączkowania ptaków w Polsce zajmuje się Stacja Ornitologiczna Muzeum i Instytutu Zoologii Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku.
Nie wszystkie gatunki można obrączkować. W przypadku emu (Dromaius novaehollandiae), strusi czerwonoskórych (Sthrutio camelus) oraz kazuarów hełmiastych (Casuarius casuarius) brak jest obrączek o odpowiednim rozmiarze. W Australii kakadu krasnogłowe (Callocephalon fimbriatum) mogą rozdziobywać obrączkę, raniąc się. Podobnie postępuje kakadu palmowa (Probosciger aterrimus) i żałobnica rudosterna (Calyptorhyncus banksii). W przypadku ptaków australijskich, u eukaliptusowczyka żółtoczelnego (Lichenostomus melanops) zdarzają się przypadki ranienia skóry przez obrączkę[2].
W trakcie akcji obrączkarskich używa się sieci ornitologicznych (ang. mist net). W 0,59% przypadków złapania dochodzi do zranienia osobnika, zaś jedynie w 0,23% przypadków do śmierci ptaka. W przypadku większych ptaków ryzyko w trakcie łapania w sieć dotyczy głównie złamań nóg, zaś mniejsze ptaki mogą zaplątać skrzydła lub umrzeć w wyniku szoku[3].
W Polsce ptaki są obrączkowane na kilku terenowych obozach ornitologicznych oraz indywidualnie przez obrączkarzy. Polskie stacje obrączkowania ptaków, działają okresowo, najczęściej w terminie migracji ptaków. W okresie zimowym ptaki najczęściej znakuje się podczas żerowania przy karmniku, np. podczas ogólnopolskiego wydarzenia Akcja Karmnik[4].
Zobacz też
- obrączka ornitologiczna
- obrączka płetwowa (typ obrączki ornitologicznej)
- obrączka kolorowa
- obrączka hodowlana
- znaczek skrzydłowy
Przypisy
- ↑ Obrączkowanie jako metoda badawcza. siemianowka.namorzyn.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-06)]..
- ↑ Recommended Band Size List – Birds of Australia and its Territories. Ministerstwo Środowiska, Australia, maj 2000.
- ↑ Spotwood et al.. How safe is mist netting? evaluating the risk of injury and mortality to birds. „Methods in Ecology and Evolution”. 3 (1), s. 29–38, 2012.
- ↑ Obrączkowanie ptaków – po co i dlaczego obrączkuje się ptaki? – Przygody przyrody, 8 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-13] (pol.).
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Today's #mypubliclandsroadtrip continues with a behind-the-scenes with Alison McCartney, a BLM Southeastern States District Office employee stationed in Jackson whose specialty is bats.
"The BLM's Southeastern States employees are currently conducting acoustic surveys on BLM tracts in Arkansas and Louisiana to determine bat species relative abundance and diversity. We are using an Anabat SD2, which is a piece of equipment that records bat echolocation calls. Using specialized software these calls can be analyzed to identify species. Our primary focus for the survey effort is to determine if there are any rare, threatened, or endangered bat species utilizing the tracts to better focus habitat management efforts to benefit these species, if present. We are also interested however, in common species that might occur on the tracts. Bat relative abundance and diversity are considered an overall indicator of forest health. A higher abundance and species diversity of bats in an area represents a healthier more diverse forest.
All bats found in the Southeast are insectivores and therefore provide the ecological benefit of being a natural pest control. Little brown bats and gray bats, for example, have been found to consume over 3,000 mosquitoes in one night by one individual. In addition to bats being a natural source for controlling mosquito populations, bats also help to control agricultural pests. Big brown bats, for example, are predators of several agricultural pests such as June bugs, moths, and beetles. Dramatic declines have occurred for many bat species in the last nine years due to a decease called White-nose Syndrome (WNS). WNS is caused by a fungus which causes hibernating bats to awaken in the winter and act erratically depleting fat reserves, which ultimately might lead to their death. Researchers are working diligently to learn more about the cause and possible cure for this decease."
By Alison McCartneyAutor: Júlio Reis (User:Tintazul), Licencja: CC BY-SA 2.5
Obrączkowanie kulczyka zwyczajnego w Portugalii
The Danish ornithologist Hans Christian Cornelius Mortensen. Ornitologen Hans Christian Cornelius Mortensen