Obręcz kończyny dolnej

Obręcz kończyn dolnych (łac. cingulum membri inferioris) albo obręcz miedniczna to zespół kości tworzących rodzaj pierścienia łączącego część wolną kończyny dolnej (tylnej) ze szkieletem osiowym, w którego skład wchodzą: kręgosłup, czaszka i klatka piersiowa.

W skład obręczy kończyny dolnej wchodzą dwie kości miedniczne (os coxae). Obie kości miedniczne wraz z kością krzyżową i kością guziczną tworzą stabilny pierścień kostny, zwany miednicą kostną (pelvis).

Funkcją obręczy miedniczej jest połączenie kończyn dolnych (tylnych) – kości udowych – z lędźwiowym odcinkiem kręgosłupa. Dodatkowo miednica pełni funkcję ochronną względem narządów podbrzusza tudzież wewnętrznych miednicy takich jak: kanały dróg moczowych oraz wewnętrzne narządy płciowe.

Kości miedniczne

Kości miedniczne są największymi i najszerszymi kośćmi szkieletu ludzkiego. Każda składa się z trzech części, które w okresie dziecięctwa są oddzielone jednoznacznie warstwą chrząstki, natomiast u dorosłego osobnika stanowią jedność. Są to: kość biodrowa, łonowa oraz kulszowa. Na stronie zewnętrznej kości miednicznych znajdują się panewki - otoczone rąbkami panewek - które są miejscami stawowych połączeń kości udowych z miednicą[1].

Kość biodrowa

Największą składającą się z dwóch części (trzonu i talerza) kością miednicy jest kość biodrowa. Granica między nimi jest zaznaczona obecnością kreski łukowatej (linea arcuata). Trzon kości biodrowej (corpus ossis ilii) stanowi zgrubiałą część wytwarzającą górny odcinek panewki. Stanowi także miejsce przyczepu części mięśnia prostego uda - od strony zewnątrz - oraz włókna zasłaniacza wewnętrznego (po stronie wewnętrznej trzonu kości jak sugeruje jego nazwa)[1].

Kość kulszowa

Dolny i tylny obszar kości miednicznej tworzy kość kulszowa (os ischii). Wyróżnia się w niej trzon, który tworzy część panewki kości udowej oraz gałąź (ramus ossis ischii). Gałąź kości kulszowej jest cienkim, spłaszczonym fragmentem służącym jako pole przyczepu dla części zasłaniacza zewnętrznego oraz wewnętrznego, niektórych włókien mięśnia przywodziciela wielkiego i mięśnia poprzecznego głębokiego krocza[1].

Kość łonowa

Stanowi frontalną część kości miednicznej. Buduje ją trzon oraz dwie gałęzie - górna i dolna. Trzon tworzy częściowo panewkę - miejsce ułożenia nasady kości udowej w miednicznej[1].

Panewki

Leżą na zewnętrznych powierzchniach kości miednicznych. Kulistego kształtu głębokie zagłębienie kształtowane przez kość łonową, biodrową i kulszową. Panewki są miejscami dopasowanymi swoimi kształtami do nasady kości udowych, dzięki czemu służą ich połączeniu z miednicą przy pomocy stawu[1].

Różnice anatomiczne w budowie miednicy u mężczyzn i kobiet

Odmienności płciowe w budowie miednicy można zaobserwować już u płodu. Spojenie łonowe noworodka męskiego jest widocznie wyższe od żeńskiego. Jednak jednoznaczne i charakterystyczne różnice płciowe występują dopiero u osoby dojrzałej, gdyż w okresie pokwitania miednica kobiet jest dostosowywana do porodu.

Kobieca miednica posiada szeroko na boki rozstawione talerze kości biodrowych. U mężczyzn są one ułożone bardziej stromo. Kość krzyżowa kobiet jest stosunkowo szersza i bardziej płaska niż męska[1].

Przypisy

  1. a b c d e f Bochenek Adam, Reicher Michał, "Anatomia Człowieka" TOM I, 1990.

Bibliografia

  • Anatomia człowieka pod redakcją Adama Bochenka i Michała Reichera, Warszawa 1990, PZWL

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Star of life2.svg
Star of life, blue version. Represents the Rod of Asclepius, with a snake around it, on a 6-branch star shaped as the cross of 3 thick 3:1 rectangles.
Design:
The logo is basically unicolor, most often a slate or medium blue, but this design uses a slightly lighter shade of blue for the outer outline of the cross, and the outlines of the rod and of the snake. The background is transparent (but the star includes a small inner plain white outline). This makes this image usable and visible on any background, including blue. The light shade of color for the outlines makes the form more visible at smaller resolutions, so that the image can easily be used as an icon.

This SVG file was manually created to specify alignments, to use only integers at the core 192x192 size, to get smooth curves on connection points (without any angle), to make a perfect logo centered in a exact square, to use a more precise geometry for the star and to use slate blue color with slightly lighter outlines on the cross, the rod and snake.

Finally, the SVG file is clean and contains no unnecessary XML elements or attributes, CSS styles or transforms that are usually added silently by common SVG editors (like Sodipodi or Inkscape) and that just pollute the final document, so it just needs the core SVG elements for the rendering. This is why its file size is so small.
Skeletal pelvis-pubis.svg
Autor: Fred the Oyster, Licencja: CC BY-SA 4.0
The human pelvis.

1. Sacrum,
2. Ilium,
3. Ischium,
4. Pubis:
4a. Body of pubic bone
4b. Superior pubic ramus
4c. Inferior pubic ramus
4d. Pubic tubercle
5. Pubic symphisis,
6. Acetabulum,
7. Obturator foramen,
8. Coccyx,

Red dotted line = Linea terminalis
Pelvis RG MR CT3d front 01.jpg
Autor: Bjoertvedt, Licencja: CC BY-SA 3.0
Image produced on Siemens radiology machine in Oslo, Norway. Image belongs to the uploader, no artistic property rights.
Hip bone.png
Organ adapted for use in Human body diagrams