Obrona Sochaczewa

Obrona Sochaczewa
II wojna światowa, kampania wrześniowa
Ilustracja
Niemiecka piechota w czasie walki na ulicach Sochaczewa obok Ratusza
Czas

13–16 września 1939

Miejsce

Sochaczew

Terytorium

II Rzeczpospolita

Przyczyna

część bitwy nad Bzurą

Wynik

zwycięstwo Niemców

Strony konfliktu
 II Rzeczpospolita III Rzesza
Dowódcy
Feliks Kozubowski
Położenie na mapie Polski w 1939 r.
Ziemia52°13′40″N 20°14′30″E/52,227778 20,241667

Obrona Sochaczewa – jeden z epizodów Bitwy nad Bzurą w kampanii wrześniowej. Miała miejsce w dniach 13–16 września 1939 r.

Chronologia wydarzeń

12 września

Wieczorem wyjazd żołnierzy II/18 pp 26 DP samochodami z okolic Żychlina.

Polska bateria artylerii konnej nieopodal Sochaczewa

13 września

O świcie żołnierze II batalionu pod dowództwem majora Feliksa Kozubowskiego i II dywizjonu 26 pułku artylerii lekkiej docierają do przedmieść Sochaczewa. Żołnierze II batalionu luzują III/144 pp (rez.) i 67 Batalion Saperów na wschodnim brzegu Bzury, na przedmościu Sochaczewa. 4 kompania (por. Marian Himmel) zajmuje pozycje na północnym skraju i wylocie szosy na Błonie, 5 kompania (kpt. Antoni Sygnarek) + pluton z 6 kompanii – rejon dworca kolejowego z wylotem szosy na Żyrardów, 6 kompania bez plutonu (por. Edward Białach) pozostaje jako odwód d-cy batalionu w rejonie rynku i południowego skraju miasta z wylotem drogi na Bolimów. Na zachodnim brzegu Bzury (Rozlazłówek – Kuznocin) stanowiska ogniowe zajęły baterie II dywizjonu 26 pal pod dowództwem mjr. Stanisława Piro – 4 – kpt. Jana Ehrlicha, 5 – por. Andrzeja Doroszyńskiego, 6 – ppor. Arsena Kuczyńskiego. Miasto ostrzeliwane jest cały dzień przez niemiecką artylerię, wielokrotne natarcia sił niemieckich – piechoty i czołgów. Około północy batalion wycofuje się na zachodni brzeg rzeki.

14 września

Batalion zostaje zawrócony przez płk dypl. Tadeusza Parafińskiego z m. Kąty, około godz. 10.00 naciera z marszu na miasto i odrzuca nieprzyjaciela, który w międzyczasie obsadził Sochaczew. W godzinach popołudniowych zostaje wyparty z zajmowanych stanowisk, lecz po wprowadzeniu do walki odwodów odzyskał je na powrót. Po ciężkich walkach wspieranych ogniem 5 baterii (pozostałe baterie zostały przesunięte na inny odcinek w związku z planowaną ofensywą) udaje się utrzymać miasto kosztem dużych strat.

15 września

Od świtu natarcia wojsk niemieckich na pozycje polskie – 4 i 5 kompanii. Najcięższe walki na odcinku obrony 4 kompanii – ginie jej dowódca por. Marian Himmel. Na rozkaz dowódcy batalionu resztki pododdziałów w ciągłej styczności z nieprzyjacielem wycofują się w głąb miasta i dalej aż do Bzury. W trakcie ponownego forsowania rzeki ginie dowódca batalionu mjr. F. Kozubowski. Małe grupki żołnierzy (w sumie około 100 żołnierzy) przekroczyły Bzurę. Po południu Niemcy obsadzają miasto.

16 września

Do godz. 16.00 5 bateria ogniem zaporowym nie pozwala Niemcom na sforsowanie Bzury.

W trakcie walk o Sochaczew II batalion stracił 80% stanu osobowego. Polegli m.in.:

  • mjr Feliks Kozubowski – dca II batalionu
  • por. Marian Himmel – dca 4 kompanii
  • ppor. Abram Kurz – lekarz batalionu
  • ppor. Adam Wzorek – dca III plutonu 4 kompanii
  • ppor. Ignacy Wałęza – dca I plutonu 5 kompanii
  • ppor. Michał Skuza – dca II plutonu 5 kompanii
  • ppor. Zygmunt Micek – dca III plutonu 5 kompanii
  • ppor. Kacper Klaniewski – dca I plutonu kompanii ckm

Literatura

  • M. Wojewoda, Sochaczew we wrześniu 1939 r., 1989.
  • Bitwa nad Bzurą z perspektywy sześćdziesięciopięciolecia, P. Matusak (red.), 2006.
  • T. Jurga, Bzura 1939 r., 2001.
  • L. Nawrocki, Kalendarium wydarzeń historycznych na ziemi sochaczewskiej, 2000.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Poland (1939) location map.png
(c) Lukasb1992 z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Mapa lokalizacyjna Polski — 1939 (marzec – wrzesień).
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Germany (1935–1945).svg
National flag and merchant ensign of Germany from 1935 to 1945.
Battle icon active (rifles).svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst
Bundesarchiv Bild 101I-012-0037-23A, Polen, Straßenkampf, Infanterie Recolored.jpg
Autor: Ruffneck'88, Licencja: CC BY-SA 4.0
Applications-graphics.svg To zdjęcie było poddane obróbce cyfrowej i może różnić się od wersji oryginalnej. Zmiany: recolored. Oryginał można obejrzeć tu: Bundesarchiv Bild 101I-012-0037-23A, Polen, Straßenkampf, Infanterie.jpgBundesarchiv Bild 101I-012-0037-23A, Polen, Straßenkampf, Infanterie.jpg. Modyfikacje zostały wykonane przez użytkownika Ruffneck'88.

Polen, Straßenkampf, Infanterie   (Wikidata search (Cirrus search) Wikidata query (SPARQL)  Create new Wikidata item based on this file)
Fotograf
Wagner
Opis archiwalny
InfoField
Opis dostarczony przez archiwum, gdy oryginalny opis jest niekompletny lub błędny. You can help by reporting errors and typos at Commons:Bundesarchiv/Error reports.
Polen.- Straßenkämpfe. Deutsche Infanteristen hinter Holzkarren in Deckung; PK 637 Ost
Tytuł
Polen, Straßenkampf, Infanterie Info non-talk.svg
Przedstawione miejsce Polska
Data wrzesień 1939
date QS:P571,+1939-09-00T00:00:00Z/10
institution QS:P195,Q685753
Obecnie w zbiorach
Propagandakompanien der Wehrmacht - Heer und Luftwaffe (Bild 101 I)
Numer inwentarzowy
Źródło
Logo Bundesarchiv Ta grafika została udostępniona w ramach współpracy między Bundesarchiv i Wikimedia Deutschland. Bundesarchiv gwarantuje autentyczną prezentację tylko przy używaniu oryginalnej (negatyw i/lub pozytyw), względnie cyfrowej postaci w ramach Cyfrowego Archiwum.