Obrostka murówka

Obrostka murówka
Megachile parietina[1]
(Geoffroy, 1785)[2]
Ilustracja
Obrostka murówka (samiec) na kwiecie.
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

błonkoskrzydłe

Rodzina

miesierkowate

Rodzaj

Megachile

Gatunek

obrostka murówka

Synonimy
  • Apis parietina Geoffroy, 1785
  • Chalicodoma muraria[2]
  • Chalicodoma parietina (Geoffroy, 1785)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Obrostka murówka, tynkarka (Megachile parietina[2]) – gatunek owada z rodziny miesierkowatych (Megachilidae). W Polsce prawdopodobnie wyginął.

Zasięg występowania:

Gatunek występuje na obszarze przyśródziemnomorskim oraz w południowo-zachodniej i centralnej Azji. W północnej części Europy gatunek znany z Węgier i Niemiec Środkowych (południowe doliny gór Harz i w Saksonii).

W Polsce

W latach 50. XX wieku występował na dwóch stanowiskach w okolicach Ząbkowic Śląskich: jedno w rezerwacie przyrody Skałki Stoleckie na południowych stokach Góry Wapiennej, drugie w starym kamieniołomie na północ od Stolca.

Stanowiska lęgowe:

W Polsce stwierdzona w nieczynnych kamieniołomach[4].

Wygląd

Pszczoła o barwie czarnej.

Opis

Gatunek pontyjsko-medyterranejski, kserotermofilny gnieżdżący się w ściankach skalnych. Loty owadów dorosłych trwają od połowy kwietnia do połowy czerwca. Samice zbierają nektar i pyłek w najbliższym otoczeniu z kwiatów roślin. Pyłek samice pszczół miesiarkowatych zbierają i przenoszą na sztywnych i skierowanych ku tyłowi włoskach, znajdujących się na brzusznej stronie odwłoka, są to szczoteczki zbierające, a pszczoły tego gatunku nazywane są brzuchozbieraczkami. Spotykane są na roślinach motylkowych i złożonych.

Rozmnażanie

Jaja składane są pojedynczo w komórkach, które napełnione pokarmem są zasklepiane. Zasklepianie komórek trwa mniej więcej od połowy maja do końca czerwca. Stadium jaja nie przekracza dwóch tygodni. Larwy przepoczwarzają się w lipcu i sierpniu. Owady dorosłe pozostają w komórkach od końca lata do wiosny. Generacja obrostki murówki jest dwuletnia.

Rośliny żywicielskie:

dąbrówka kosmata, komonica zwyczajna, żmijowiec zwyczajny, koniczyna.

Wrogowie

Pasożytnicze błonkówki, muchówka (Anthrax anthrax)

Środowisko:

Gatunek zasiedla nieczynne kamieniołomy. Gniazda lepi na twardym podłożu skalnym, na murach lub otoczakach z zaprawy wykonanej z drobnego materiału skalnego zlepianego śliną.

Ochrona

Gatunek nie podlega ochronie gatunkowej w Polsce[4]. Chronione jest stanowisko, na którym występowała (na terenie rezerwatu przyrody).

Uwaga

Od lat 80. XX wieku w Polsce nie spotkano obrostki murówki, gatunek uznano za prawdopodobnie zanikły na terenie kraju[4] (kategoria EX? PCzKZ). Za przyczynę wyginięcia uważa się m.in. świadome niszczenie stanowisk i nadmierny odłów przez przyrodników amatorów[5].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Megachile parietina, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ a b c Megachile parietina, biolib.cz (ang.) [dostęp 2020-03-15]
  3. ↑ A. Dewulf, C. Praz, Megachile parietina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2020-03-15] (ang.).
  4. ↑ a b c Józef Banaszak: Chalicodoma parietina. [w:] Polska Czerwona Księga Zwierząt - Bezkręgowce [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2011-06-18]. (pol.).
  5. ↑ Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.

Bibliografia

  • Józef Banaszak: Chalicodoma parietina. [w:] Polska Czerwona Księga Zwierząt - Bezkręgowce [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2011-06-18]. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Megachile parietina male 1.jpg
Autor: Gideon Pisanty (Gidip), Licencja: CC BY 3.0
Megachile (Chalicodoma) parietina, male collecting nectar and pollinating a flower of Salvia dominica, Judean Foothills, Israel, March 18, 2011.