Obwód Błonie Armii Krajowej

Obwód Błonie w ramach Inspektoratu Sochaczew

Obwód Błonie AK, zwany też Obwodem Grodzisk Mazowiecki – jednostka terytorialna Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej.

Operowała na terenie powiatu Błonie, z siedzibą w Grodzisku Mazowieckim. Obwód należał do Podokręgu Zachodniego w Obszarze Warszawskim AK^[1]. Kryptonimy: "Cietrzew", "Bekas", "Borsuk", "Bażant".

Struktura Obwodu

Dowództwo Obwodu

Komendantami obwodu byli kolejno:

• mjr Wacław Ptaszyński "Walery" (od grudnia 1939 - do lutego 1940);
• mjr. dypl. w st. spocz. Franciszek Jachieć "Roman" (od lutego do września 1940);
• mjr Wacław Ptaszyński "Walery" (od września 1940 - do stycznia 1941);
• kpt./mjr Alojzy Mizera "Siwy" "Leśny" (od stycznia 1941 do 13 grudnia 1944);
• mjr Leopold Peszkowski "Lwowiak", "Leopold" (14 grudnia 1944 - 19 stycznia 1945).

Zastępcą dowódcy obwodu byli: por. /kpt. Zygmunt Dąbrowski "Bohdan" (od listopada 1942 do 29 lipca 1944 zg.), kpt. Kostecki "Ostoja".

Sztab Obwodu

• Referat I (personalno-organizacyjny) "Organy" - szef ppor. Jan Kierlańczyk "Ryszard" (od 1939 do 21 sierpnia 1943 zg.), sierż pchor. Dyonizy Rybiński "Gładzisz" "Betka" (od 1943 do 10 sierpnia 1944 areszt.); kpt. Henryk Prym "Zbigniew" (do 16 stycznia 1945 zg. w wyniku bombardowania);
• Referat II (wywiad) "Knajpa", "Ciemnia", "Winda" - szef mjr Szczepan Korzeniewski "Aleksander" (do 21 lipca 1943 areszt.); ppor./por. Mieczysław Buchwał-Lipnicki "Mieczysław";
• Referat III (operacyjny) "Szkoła" - kpt. Świrski "Stefan", kpt. Leon Dobrzyński "Ryszard", "Ryś";
• Referat IV (kwatermistrzostwo) "Spiżarnia" - szef kpt. NN "Ziemba";
• Referat V (łączność)"Kamerton" - szef ppor./por. Stanisław Seweryn "Kamil";
• Referat VI (Biuro Informacji i Propagandy) - szef dr Jerzy Szpakowski "Bronisław" (do 21 sierpnia 1943 areszt.), kpt. Jan Kisielewski "Junosza";
• Referat VII (wydział wojskowy Kedyw) - szef ppor. Jan Kierlańczyk "Ryszard (do 21 sierpnia 1943 zg.), por. Mieczysław Przyborski "Czarny" (sierpień 1943 - maj 1944);

Ośrodki terytorialne Obwodu

Obwód składał się z ośrodków:

• Ośrodek Milanówek "Mielizna", "Pszczoła" - komendant por. Józef Perzyński "Józef (od 1942 do areszt. 14 września 1944); por. Stefan Heller "Sokólicz";
  • Pluton 32 - dowódca ppor./por. Stefan Heller "Sokólicz";
  • Pluton 52 (NOW) - dowódca ppor. Ryszard Csaky "Raczyński";
• Ośrodek Grodzisk Mazowiecki "Gąbka", "Osa";
  • Pluton 50 - plut. pchor. Jan Garstecki "Robotnik";
• Ośrodek Żyrardów "Żaba", "Komar" - komendant rtm./mjr Leopold Peszkowski "Lwowiak", "Leopold"
• Ośrodek Brwinów "Bąk", "Mucha" - kpt. Edward Pycz-Pyczewski "Kurzawa", "Edward", "Stary"^[2]
  • Kompania "Brzezinka" - dowódca por. Henryk Walicki "Twardy" (areszt. 15/16 stycznia 1944, rozstrzelany 1/2 lutego), kpt. Edward Pycz-Pyczewski "Kurzawa" (od marca 1944 do 1 sierpnia 1944), ppor. Bogusław Kupliński "Kilof", "Kozioł"
    • Pluton "Alaska I" - dowódca ppor. Józef Klukowski "Jasieńczyk";
    • Pluton "Alaska II" - dowódca pchor. Jerzy Brochocki "Bruzda"
    • Pluton 28 - dowódca ppor. Bronisław Lepa "Sylwester"
    • Pluton 26 - dowódca st. sierż./chor. Paweł Nieszporek "Nawara"
    • Pluton 43 - dowódca kpt./mjr Stefan Riedel "Rydwicz"
    • Drużyna WSOP - komendant plut. Lucjan Szymański "Szydło";
• Ośrodek Błonie "Bagno" "Motyl";
• Ośrodek Mszczonów "Mokradło" "Chrabąszcz"

Przypisy

Bibliografia

• Jan Gozdawa-Gołębiowski: Obszar Warszawski Armii Krajowej. Lublin: 1992. ISBN 83-228-0136-X.
• Tadeusz Sowiński, Jedwabna konspiracja, Warszawa 1998 ISBN 83-8754-05-1
• Rafał Wnuk: Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956 = The atlas of the independence underground in Poland 1944-1956. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2007, s. 226. ISBN 978-83-60464-45-8.

Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa

Komenda Główna	Biuro Finansów i Kontroli Biuro Informacji i Propagandy Biuro Inspekcji Kedyw Oddział I Oddział II Oddział III Oddział IV Oddział V Wojskowa Służba Kobiet Szefostwo Biur Wojskowych Szefostwo Komunikacji Wojskowych
Obszary	Białostocki Lwowski Warszawski Zachodni Południowy
Okręgi	Białystok Kraków Lublin Lwów Łódź Nowogródek Polesie Pomorze Poznań Radom-Kielce Stanisławów Śląsk Tarnopol Warszawa Wilno Wołyń
Korpusy	Kielecki Warszawski
Dywizje piechoty	2 DP 3 DP 5 DP 6 DP 7 DP 8 DP 9 DP 10 DP 11 DP 12 DP 21 DP 22 DP 24 DP 25 DP 26 DP 27 DP 28 DP 29 DP 30 DP 106 DP
Brygady	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 13 23 24 36 Gozdawa Kielecka KBKZ Zagłębiowska
Pułki piechoty	1 pspodh. 2 pp Leg. 3 pp Leg. 4 pp Leg. 5 pspodh. 6 psp 7 pp Leg. 8 pp Leg. 9 pp Leg. 10 pp 12 pp 13 pp 15 pp 15 pp 16 pp 17 pp 18 pp 19 pp 21 pp 22 pp 23 pp 24 pp 26 pp 27 pp 28 pp 30 pp 31 pp 32 pp 33 pp 34 pp 35 pp 36 pp 38 pp 39 pp 40 pp 41 pp 42 pp 43 pp 45 pp 48 pp 49 pp 50 pp 51 pp 52 pp 53 pp 72 pp 74 pp 77 pp 78 pp 82 pp 84 pp 112 pp 116 pp 120 pp
Pułki kawalerii	1 pszw 7 puł 8 pal 8 puł 8 psk 10 pal 10 kpa 14 puł 19 puł 21 puł 23 puł 27 puł
Akcje i operacje	Akcja Antyk Akcja „Burza” Akcja Getto Akcja Góral Akcja w Lidzie Akcja N Akcja Nieszpory Akcja Pensjonat Akcja w Pińsku Akcja pod Arsenałem Akcja Taśma Akcja w Celestynowie Akcja Wilanów Akcja Wieniec Akcja Wiśnicz Operacja Hermann Operacja Memel Operacja Ostra Brama Powstanie iwienieckie Powstanie warszawskie Powstanie zamojskie Rozbicie więzienia w Kielcach
Dywersja i sabotaż	Akcja Bielany Akcja Bollwerk Akcja na tartak w Piaskach Królewskich Akcja Nieszpory Akcja Nowy Rok Akcja Wieniec Mały sabotaż Wysadzenie pociągu w Choszczówce (1943) Wysadzenie pociągu w Piasecznie (1943) Zatopienie statku Tannenberg Zamach bombowy na dworcu kolejowym Friedrichstraße w Berlinie Zamach bombowy na kolej S-Bahn w Berlinie
Zamachy	Akcja Braun Akcja Bürkl Akcja „C” Akcja Durrfeld Akcja Europejska Akcja Główki Akcja Komitet Ukraiński Akcja Koppe Akcja Kośba Akcja Kretschmann Akcja Krüger Akcja „Kutschera” Akcja Leitgeber Akcja Milke Akcja Panienka Akcja Rodewald Akcja Stamm Akcja Topiel Akcja Za Kotarą Likwidacja Heinricha Krafta Likwidacja Hugo Dietza Likwidacja Nadwywiadu Rządu Londyńskiego Zamach na Hansa Franka Zamach na Kurta Hoffmanna Zamach na Maksa Petersa
Bitwy i potyczki	Bitwa o Skalbmierz Bitwa o Surkonty Bitwa w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej (Bitwa na Porytowym Wzgórzu) Bitwa pod Jaksicami (1944) Bitwa pod Kałużówką Bitwa pod Lasowcami Bitwa pod Murowaną Oszmianką Bitwa pod Skorzowem Bitwa pod Wojdą Bój pod Pęcicami Potyczka pod Skroniowem Starcie pod Sucharami Starcie w Kamieniu Stołpeckim Wypad na Marianów Walki o Kowel i Włodzimierz Wołyński (1944) Wypad na Truskaw
Wywiad	Most I Most II Most III Operacja Synteza
Organizacje	AKO Cichociemni Polskie Państwo Podziemne Szare Szeregi ŚZŻ AK Grupy Szturmowe Republika Pińczowska Rzeczpospolita Iwonicka Rzeczpospolita Turgielska
Odznaczenia	Krzyż Armii Krajowej Odznaka „Krzyż Powstania Warszawskiego” Warszawski Krzyż Powstańczy