Obwód Straży Granicznej „Sanok”

Obwód Straży Granicznej „Sanok”
Inspektorat Graniczny „Sambor”
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1929
Rozformowanie1939
Organizacja
DyslokacjaSambor
FormacjaStraż Graniczna
PodległośćMałopolski Inspektorat Okręgowy SG
Wschodniomałopolski Inspektorat Okręgowy SG
Wschodniomałopolski Okręg SG

Obwód Straży Granicznej „Sanok” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej w latach 1929–1939.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozkazem nr 7 z 25 września 1929 roku w sprawie reorganizacji i zmian dyslokacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił skład i granice Inspektoratu Straży Granicznej „Sambor”[1]. Rozkazem nr 2 z 8 września 1938 roku w sprawie terminologii odnośnie władz i jednostek organizacyjnych formacji, dowódca Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski nakazał zmienić nazwę Inspektoratu Granicznego „Sambor” na Obwód Straży Granicznej „Sambor”[2]. Rozkazem nr 2 z 16 stycznia 1939 roku w sprawie przejęcia odcinka granicy polsko-niemieckiej od Korpusu Ochrony Pogranicza na terenie Mazowieckiego Okręgu Straży Granicznej oraz przekazania Korpusowi Ochrony Pogranicza odcinka granicy na terenie Wschodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski wydzielił z komendy Obwodu „Jasło” komisariat Straży Granicznej „Jaśliska” przydzielił do Obwodu SG „Sambor”[3]. Rozkazem nr 2 z 16 stycznia 1939 roku w sprawie przejęcia odcinka granicy polsko-niemieckiej od Korpusu Ochrony Pogranicza na terenie Mazowieckiego Okręgu Straży Granicznej oraz przekazania Korpusowi Ochrony Pogranicza odcinka granicy na terenie Wschodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski przeniósł siedzibę Obwodu SG „Sambor” do Sanoka[3]. Rozkazem nr 12 z 14 lipca 1939 roku w sprawie reorganizacji placówek II linii i posterunków wywiadowczych oraz obsady personalnej, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma zniósł posterunek SG „Nowy Zagórz”[4].

Do 1939 komenda Obwodu Straży Granicznej „Sanok” funkcjonowała w budynku b. domu gminnego Posady Olchowskiej przy. ul. Kazimierza Lipińskiego[5][6].

Dom gminny Posady Olchowskiej w Sanoku – siedziba komendy Obwodu SG „Sanok”
Oddział Straży Granicznej w Sanoku

Służba graniczna

Sąsiednie inspektoraty:

Funkcjonariusze inspektoratu

Kierownicy/komendanci inspektoratu
stopieńimię i nazwiskookres pełnienia służbykolejne stanowisko
nadkomisarzZdzisław Ruciński15 II 1939[9] -
nadkomisarzKarol Kuraś[a]17 VII 1939[11] –PSZ
Oficerowie inspektoratu
  • kom. Stanisław Socha

Struktura organizacyjna

Straż Graniczna w 1930.jpg

Organizacja inspektoratu we wrześniu 1929[1]:

Organizacja inspektoratu w 1931:

Organizacja inspektoratu w 1935[7]:

Organizacja obwodu w 1938[8]:

Organizacja odwodu w styczniu 1939[3]:

Uwagi

  1. ↑ Karol Kuraś – 13 grudnia 1921 wstąpił do Straży Celnej. Po ukończeniu kursu dla Oficerów w Szkole SC w Zambrowie objął stanowisko zastępcy kierownika komisariatu „Wieluń” na granicy j z Niemcami, w którym służy przez kolejny rok. W kwietniu 1923 został skierowany do komisariatu SC „Jabłonka” na podobne stanowisko. Zimą 1923 mianowany kierownikiem komisariatu SC „Komańcza”. Od grudnia 1927 wykładowca CS SC w Górze Kalwarii. W marcu 1928 pozytywnie zweryfikowany i przyjęty do Straży Granicznej pełnił nadal funkcję instruktor i wykładowcy w CS SG w Górze Kalwarii. Z dniem 31 sierpnia 1929 wyznaczony na stanowisko referent wyszkolenia w sztabie Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego SG, a od stycznia 1931 adiutant Okręgu. W 1934 wyznaczony został na stanowisko kierownika IG „Przasnysz”, a pod koniec roku powrócił na poprzednie stanowisko adiutanta Mazowieckiego IOSG. Od 1936 oficer wywiadowczy IG „Łomża”. Od czerwca 1937 pełnił obowiązki oficera wywiadowczego Wschodnio-Małopolskiego i Inspektoratu Okręgowego SG we Lwowie, a od maja 1938 oficera informacyjnego. Z dniem 17 lipca 1939 mianowany komendantem Obwodu SG „Sanok” Podczas kampanii wrześniowej walczył w składzie Brygady Strzelców Górskich. Z chwilą przekroczenia granicy polsko-rumuńskiej, zostaje internowany. Potem przedostaje się do Francji, a następnie do Anglii. Do końca wojny pełni służbę na terenie Wielkiej Brytanii[10].

Przypisy

  1. ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 51.
  2. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 124-128.
  3. ↑ a b c Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 144.
  4. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 174.
  5. ↑ Wojciech Wesołkin. Pamiętnik od czasu wyjazdu z domu... (fragmenty). Wprowadzenie. „Rocznik Sanocki 2011”, s. 193, 2011. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  6. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 31. ISBN 978-83-935385-7-7.
  7. ↑ a b Promińska 2011 ↓, s. 5.
  8. ↑ a b Promińska 2011 ↓, s. 8.
  9. ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 2/39.
  10. ↑ Kozłowski 2015 ↓, s. 177.
  11. ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 50/39.

Bibliografia

  • Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
  • Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażników oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.
  • Katarzyna Promińska, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Wschodniomałopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2011.
  • Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Straż Graniczna (1928–1939)
Inspektoraty okręgowe
od 1938 okręgi SG
Inspektoraty graniczne
od 1938 obwody SG
Obwody SG
powstałe po 1938
Komisariaty SG
Placówki I linii
Placówki II linii

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Straż Graniczna w 1930.jpg
Rozmieszczenie Straży Granicznej w 1930 roku
Oddział Straży Granicznej w Sanoku NAC 1-G-6422.jpg
Oddział Straży Granicznej w Sanoku. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-G-6422
Dom gminny Posada Olchowska Sanok.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dom gminny Posady Olchowskiej w Sanoku