Obywatele RP

Obywatele RP

Logo ruchu i członkowie wspierający Marsz Równości w Katowicach (2018)
Państwo	Polska
Siedziba	Warszawa
Prezes	Paweł Kasprzak
brak współrzędnych
Strona internetowa

Pikieta Obywateli RP w obronie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej podczas Marszu Niepodległości w Warszawie (2018)

Obywatele RP – ruch społeczny, zajmujący się działalnością antyfaszystowską i obroną niezawisłości sądownictwa w Polsce.

Obywatele RP funkcjonują jako ruch nieformalny, warunkiem uczestnictwa w ruchu jest podpisanie „Deklaracji obywatelskiej”, w której m.in. mowa: „Każdy ma prawo odmówić posłuszeństwa tyranii, państwu naruszającemu jego godność, gwałcącemu istotne dlań prawa i wartości, państwu bezprawia wreszcie. Nie każdej władzy należy się podporządkować”^[1]. W maju 2017 r. została zarejestrowana Fundacja Wolni Obywatele RP, która wspiera działania ruchu. W lipcu 2017 r. MSWiA wezwało Fundację Wolni Obywatele RP „do zaprzestania naruszania prawa oraz swojego statutu” grożąc zawieszeniem zarządu i wyznaczeniem zarządcy przymusowego^[2].

Historia ruchu

Paweł Kasprzak – jeden z liderów Obywateli RP podczas demonstracji

5 lutego 2016 r. pod Pałacem Prezydenckim w Warszawie cztery osoby – Tadeusz Jakrzewski, Paweł Kasprzak, Paweł Wrabec, Tobiasz Budzyński – zarzuciły prezydentowi RP A. Dudzie łamanie Konstytucji, trzymając na transparentach słowa: „Oznajmiamy, że Andrzej Duda jest łgarzem i krzywoprzysięzcą”. Krytykowali ułaskawienia przez prezydenta M. Kamińskiego, apelowali do prezydenta RP, by przyjął „przysięgi prawomocnie wybranych sędziów Trybunału Konstytucyjnego”, a wcześniej wystosowały list pt. „Wypowiadamy posłuszeństwo władzy łamiącej Konstytucję Rzeczypospolitej”^[3].

Obywatele RP od 10 marca 2016 roku organizowali kontrdemonstracje przeciwko obchodom tzw. miesięcznic katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku na Krakowskim Przedmieściu organizowanym przez Prawo i Sprawiedliwość^[4]. Pierwsza kontrmiesięcznica Obywateli RP odbyła się 10 marca 2016 r. Wówczas były to pikiety organizowanych w sąsiedztwie uroczystości miesięcznicowych.

10 marca 2017 roku działacze ruchu Obywatele RP po raz pierwszy próbowali zablokować miesięcznicę smoleńską. Wiązało się to z tym, że Sejm wcześniej zmienił ustawę o zgromadzeniach, dając pierwszeństwo rezerwowania miejsca imprezom cyklicznym, takim jak miesięcznice smoleńskie. Wtedy 7 uczestników ruchu – Paweł Kasprzak, Tadeusz Jakrzewski, Paweł Wrabec, Wojciech Kinasiewicz, Monika Dąbrowska, Michał Korczak i Marek Madej-Sierski – usiedli na jezdni blokując przemarsz^[5].

10 czerwca 2017 z działaczami ruchu Obywatele RP na drodze przejścia uczestników tzw. miesięcznicy smoleńskiej usiadł Władysław Frasyniuk. Między blokującymi przemarsz a policjantami doszło do przepychanek; funkcjonariusze ostatecznie przenieśli na bok kontrmanifestantów^[6]. W. Frasyniuk twierdził później w mediach, że „policjant był dość agresywny”, a obywatele mają prawo do demonstracji^[7].

Ruch protestuje przeciwko organizacjom propagującym faszyzm i nacjonalizm^[8]. 26 lutego 2017 r. w Hajnówce przedstawiciele ruchu wraz z Antifą protestowali przeciwko Marszowi Żołnierzy Wyklętych, którego uczestnicy mieli portrety m.in. Romualda Rajsa „Burego”, odpowiedzialnego za mordy na miejscowej ludności cywilnej^[9].

Podczas pielgrzymki kibiców na Jasną Górę 13 stycznia 2018 r. kilkanaście osób z ruchu Obywatele RP i Demokratyczna RP rozwinęli transparenty z napisami „Chrześcijaństwo to nie nienawiść”, „Moją Ojczyzną jest człowieczeństwo” i „Tu są granice przyzwoitości”. Wówczas zostali zaatakowani przez kibiców na błoniach klasztoru^[10]. Zgłoszone zgromadzenie Obywateli RP odbywało się w tym dniu wcześniej, w innym miejscu. Po formalnym zakończeniu zgromadzenia część jego uczestników przemieściła się w kierunku jasnogórskich błoni, gdzie odbywało się w tym czasie „Racowisko” (pokaz kibicowskich transparentów oraz odpalanie rac i petard). Tam doszło do incydentu^[11].

Obywatele RP, wraz z inicjatywami Wolne Sądy i Front Europejski byli inicjatorami akcji „Europo, nie odpuszczaj”, polegającej na lobbowaniu, by Komisja Europejska skierowała do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wniosek o kontrolę zgodności ustawy o Sądzie Najwyższym z prawem unijnym^[12]. Akcja obejmowała pikiety i demonstracje, a także petycje i listy poparcia^[13][14].

W grudniu 2020 Obywatele RP byli wśród sygnatariuszek i sygnatariuszy listu otwartego Stop represjom politycznym wobec protestujących w obronie trzech organizatorek protestów w sprawie aborcji w Oleśnicy wobec których skierowano zawiadomienie o możliwości przestępstwa z art. 165 par. 1 (sprowadzenie niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób spowodowane przez zagrożenie epidemiologiczne)^[15][16].

Cele i zadania

Metodą działania ruchu są akcje nieposłuszeństwa obywatelskiego o charakterze pokojowym.

Ruch prowadzi grupę ObyPomoc – są to osoby, do których można zwracać się o wsparcie prawne w momencie zatrzymania czy przesłuchiwania przez policję^[17]. Na podstawie zgłoszeń ObyPomoc wydaje cykliczne raporty dotyczące spraw sądowych przeciwko manifestantom^[18].

19 listopada 2017 r. podczas konferencji prasowej organizowanej przez przedstawicieli Obywateli RP, Warszawskiego Strajku Kobiet, Obywateli Solidarni w Akcji i ODnowa aktywiści zaprezentowali raport „o działaniach aparatu przymusu państwowego wobec osób sprzeciwiających się niekonstytucyjnym działaniom władzy, wycince Puszczy Białowieskiej oraz faszyzacji życia publicznego w Polsce”. Ich zdaniem policja w stosunku do osób ze środowisk obywatelskich stosuje nadmierną przemoc za udział w legalnych protestach, nie reagując natomiast m.in. podczas Marszu Niepodległości wobec osób niosących transparenty z radykalnymi hasłami^[19].

W styczniu 2018 r. ruch zwrócił się do „koalicji partii demokratycznych” żądając przeprowadzenia „otwartych prawyborów przed wyborami samorządowymi”: „Słyszymy też od niektórych partii, ruchów społecznych i mediów, że »najpierw trzeba odsunąć PiS od władzy, a potem zająć się innymi sprawami«. Mówimy im dzisiaj: chcemy demokracji od zaraz! Dlatego żądamy od koalicji partii »demokratycznych« przeprowadzenia otwartych prawyborów przed wyborami samorządowymi. Otwartych, czyli takich, w których decyzję o kształcie list partie oddadzą swoim wyborcom” – napisał P. Kasprzak na łamach dziennika „Rzeczpospolita”^[20].

Uczestnicy

Nieformalnym liderem ruchu jest Paweł Kasprzak^[21]. Z Obywatelami RP związana jest m.in. warszawska ukrainistka Kinga Kamińska, chemik Magdalena Pecul-Kudelska^[22] oraz dziennikarze Piotr Pytlakowski oraz Wojciech Fusek.

Nagrody i wyróżnienia

W 2017 r. organizacja otrzymała nagrodę im. prof. Zbigniewa Hołdy^[23].

Zobacz też

• Komitet Obrony Demokracji
• Protesty w obronie sądów w Polsce
• „Dekoder. W obronie Demokracji”
• Komitet Obrony Sprawiedliwości

Przypisy