Ocelot

Ocelot
Leopardus[1]
J.E. Gray, 1842[2]

Przedstawiciel rodzaju – ocelot wielki (L. pardalis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

kotokształtne

Infrarząd

Feloidea

Rodzina

kotowate

Podrodzina

koty

Rodzaj

ocelot

Typ nomenklatoryczny

Leopardus griseus J.E. Gray, 1842 (= Felis pardalis Linnaeus, 1758)

Gatunki

zobacz opis w tekście

Ocelot[15] (Leopardus) – rodzaj drapieżnego ssaka z podrodziny kotów (Felinae) w rodzinie kotowatych (Felidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki o cętkowanej sierści występujące w Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Belize, Gwatemali, Salwadorze, Hondurasie, Nikaragui, Kostaryce, Panamie, Kolumbii, Wenezueli, na Trynidadzie i Tobago, w Gujanie, Surinamie, Gujanie Francuskiej, Brazylii, Ekwadorze, Peru, Boliwii, Chile, Paragwaju, Urugwaju i Argentynie[16][17][18].

Morfologia

Długość ciała 38–100 cm, ogona 19,5–51,8 cm; masa ciała 1,3–15,5 kg (samce są większe i cięższe od samic)[17].

Systematyka

Etymologia

  • Leopardus: gr. λεοπαρδος leopardos „lampart, pantera”[19].
  • Dendrailurus: gr. δενδρον dendron „drzewo”; αιλουρος ailouros „kot”[20]. Gatunek typowy: Felis strigilata Wagner, 1841[a].
  • Lynchailurus: rodzaj Lynchus Jardine, 1834 (ryś)[b]; gr. αιλουρος ailouros „kot”[22]. Gatunek typowy: Felis pajeros Desmarest, 1816[c].
  • Noctifelis: łac. nox, noctis „noc”; rodzaj Felis Linnaeus, 1758 (kot)[23]. Gatunek typowy: Felis guigna Molina, 1782.
  • Oncifelis: epiet gatunkowy Felis onca Linnaeus, 1758; rodzaj Felis Linnaeus, 1758 (kot)[24]. Gatunek typowy: Felis geoffroyi d’Orbigny & Gervais, 1844.
  • Oncoides: epiet gatunkowy Felis onca Linnaeus, 1758; gr. ειδος eidos „wygląd, postać”[24]. Gatunek typowy: Felis pardalis Linnaeus, 1758.
  • Pajeros: epiet gatunkowy Felis pajeros Desmarest, 1816[25]. Gatunek typowy: Pajeros pampanus J.E. Gray, 1867 ( =  Felis pajeros Desmarest, 1816).
  • Pardalina: zdrobnienie łac. pardalis „pantera”[26]. Gatunek typowy: Pardalina warwickii J.E. Gray, 1867 (=  Felis geoffroyi d’Orbigny & Gervais, 1844).
  • Pardalis: gr. παρδαλις pardalis „lampart”[26]. Gatunek typowy: Felis pardalis Linnaeus, 1758.
  • Margay: lokalna, indiańska nazwa Maragua lub Maragaia znad rzeki Marañón dla cętkowanego kota[27]. Gatunek typowy: Felis macroura Wied-Neuwied, 1823 (=  Felis wiedii Schinz, 1821).
  • Oncilla: epitet gatunkowy Felis pardinoides oncilla Thomas, 1903; hiszp. oncilla „mały irbis śnieżny”[9]. Gatunek typowy: Felis pardinoides oncilla Thomas, 1903[d].
  • Mungofelis: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Mungos É. Geoffroy Saint-Hilaire & Cuvier, 1795 (mungo) oraz Felis Linnaeus, 1758 (kot)[10]. Gatunek typowy: Felis braccata Cope, 1889[c].
  • Oreailurus: gr. ορος oros, ορεος oreos „góra”[28]; αιλουρος ailouros „kot”[29]. Gatunek typowy: Felis jacobita Cornalia, 1865.
  • Colocolo: hiszp. colocolo „kot”, od mapudungun Colo Colo „potwór z legend Mapuche”[12]. Gatunek typowy: Felis jacobita Cornalia, 1865.
  • Montifelis: łac. mons, montis „góra”[30]; felis lub feles „kot”[31]. Gatunek typowy: Felis colocolo Molina, 1782.
  • Pseudolynx: gr. ψευδος pseudos „fałszywy” [32]; rodzaj Lynx Kerr, 1792 (ryś). Gatunek typowy: Lynchailurus (Pseudolynx) kriegi Schwangart, 1941. Młodszy homonim Pseudolynx Girault, 1916 (Hymenoptera).
  • Severtzowius: Nikołaj Siewiercow (1827–1885), rosyjski podróżnik, przyrodnik[14]. Gatunek typowy: Felis guigna Molina, 1782.

Podział systematyczny

Status dwóch gatunków L. braccatus i L. pajeros nie został jeszcze ostatecznie wyjaśniony; zostały wyodrębnione z gatunku L. colocolo przez Garcia-Pereę w 1994 na podstawie różnic morfologicznych i geograficznych[33]. Jednak analiza genetyczna umożliwia istnienie podziału w poszczególnych populacjach, ale nie na poziomie gatunku[34][35]. Jednak analizy molekularne, morfologiczne i biogeograficzne z 2020 roku wykazały że L. braccatus i L. pajeros jest odrębnym gatunkiem[36][16]. Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[16][15]:

  • Leopardus wiedii (Schinz, 1821) – ocelot nadrzewny
  • Leopardus pardalis (Linnaeus, 1758) – ocelot wielki
  • Leopardus jacobita (Cornalia, 1865) – ocelot andyjski
  • Leopardus colocola (Molina, 1782) – ocelot pampasowy
  • Leopardus pajeros (Desmarest, 1816)
  • Leopardus braccatus (Cope, 1889)
  • Leopardus garleppi (Matschie, 1912)
  • Leopardus munoai (Ximénez, 1961)
  • Leopardus tigrinus (Schreber, 1775) – ocelot tygrysi
  • Leopardus emiliae (O. Thomas, 1914)
  • Leopardus guttulus (Hensel, 1872)
  • Leopardus guigna (Molina, 1782) – ocelot chilijski
  • Leopardus geoffroyi (d’Orbigny & Gervais, 1844) – ocelot argentyński

Opisano też gatunek wymarły[37]:

  • Leopardus vorohuensis (Berta, 1983)

Uwagi

  1. ↑ Takson niemożliwy do zidentyfikowania[21].
  2. ↑ Synonim Lynx Kerr, 1792.
  3. ↑ a b Podgatunek L. colocolo.
  4. ↑ Podgatunek L. tigrinus.

Przypisy

  1. ↑ Leopardus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ J.E. Gray. Descriptions of some new Genera and fifty unrecorded Species of Mammalia. „The Annals and Magazine of Natural History”. 10, s. 260, 1842. (ang.). 
  3. ↑ a b c d Severtzov 1858 ↓, s. 386.
  4. ↑ Severtzov 1858 ↓, s. 386, 390.
  5. ↑ Gray 1867 ↓, s. 269.
  6. ↑ Gray 1867 ↓, s. 266.
  7. ↑ Gray 1867 ↓, s. 270.
  8. ↑ Gray 1867 ↓, s. 271.
  9. ↑ a b J.A. Allen. Notes on the synonymy and nomenclature of the smaller spotted cats of tropical America. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 41, s. 358, 1919. (ang.). 
  10. ↑ a b W. von O. Antonius. Über Felis braccata Cope und andere Schönbrunner Kleinkatzen. „Der Zoologische Garten”. 6, s. 13, 1933. (niem.). 
  11. ↑ A. Cabrera. Notas sobre carnívoros sudamericanos. „Notas del Museo de La Plata”. 5 (29), s. 16, 1933. (hiszp.). 
  12. ↑ a b R.I. Pocock. The examples of the Colocolo and of the pampas cat in the British Museum. „The Annals and Magazine of Natural History”. Elevens Series. 7, s. 269, 1941. DOI: 10.1080/00222934108527156. (ang.). 
  13. ↑ a b F. Schwangart. Südamerikanische Busch-, Berg- und Steppenkatzen. „Bayerische Akademie der Wissenschaften, Abhandlungen der Mathematisch-naturwissenschaftlichen Klasse”. Neue Folge. 49, s. 37, 1941. (niem.). 
  14. ↑ a b M. & M. Kretzoi: Fossilium catalogus. I, Animalia. Index generum et subgenerum mammalium. Wyd. 137. Leiden: Backhuys publ., 2000, s. 375. ISBN 978-90-5782-056-4. (łac.).
  15. ↑ a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 135–136. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  16. ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 145–147. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  17. ↑ a b M.E. & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 145–147. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
  18. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Leopardus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-07].
  19. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 369.
  20. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 221.
  21. ↑ F.O. do Nascimento: Revisão taxonômica do gênero Leopardus Gray, 1842 (Carnivora, Felidae). São Paulo: 2010, s. 27. (port.).
  22. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 389.
  23. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 460.
  24. ↑ a b Palmer 1904 ↓, s. 474.
  25. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 497.
  26. ↑ a b Palmer 1904 ↓, s. 515.
  27. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 400.
  28. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 155.
  29. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 7.
  30. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 139.
  31. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 89.
  32. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. xvii.
  33. ↑ R. Garcia-Perea. The pampas cat group (Genus Lynchailurus Severertzov 1858) (Carnivora: Felidae), A systematic and biogeographic review. „American Museum Novitates”. 3096, s. 1-35, 1994. (ang.). 
  34. ↑ W.E. Johnson, J.P. Slattery, E. Eizirik, J.-H. Kim, M.M. Raymond, C. Bonacic, R. Cambre, P. Crawshaw, A. Nunes, H.N. Seuánez, M. Angelo, M. Moreira, K.L. Seymour, F. Simon, W. Swanson & S.J. O’Brien. Disparate phylogeographic patterns of molecular genetic variation in four closely related South American small cat species. „Molecular Ecology”. 8, s. 79-94, 1999. DOI: 10.1046/j.1365-294X.1999.00796.x. (ang.). 
  35. ↑ E. Eizirik, W.E. Johnson & S.J. O’Brien. Submitted. Molecular systematics and revised classification of the family Felidae (Mammalia, Carnivora). „Journal of Mammalogy”. 
  36. ↑ F.O. Do Nascimento, J. Cheng & A. Feijó. Taxonomic revision of the pampas cat Leopardus colocola complex (Carnivora: Felidae): an integrative approach. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 191 (2), s. 575–611, 2021. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlaa043. (ang.). 
  37. ↑ A. Berta. A new species of small cat (Felidae) from the Late Pliocene-Early Pleistocene (Uquian) of Argentina. „Journal of Mammalogy”. 64 (4), s. 721, 1983. DOI: 10.2307/1380541. (ang.). 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
ZOO Bojnice - ocelot.jpg
(c) I, Lady Rowena, CC BY 2.5
Ocelot (Leopardus pardalis), Bojnice ZOO, Slovakia