Ocelot andyjski

Ocelot andyjski
	Leopardus jacobita
	(Cornalia, 1865)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	kotokształtne
Rodzina	kotowate
Podrodzina	koty
Rodzaj	ocelot
Gatunek	ocelot andyjski
Synonimy
	Felis jacobita Cornalia, 1865; Felis colocolo Philippi, 1869; Oncifelis colocolo: J.A. Allen, 1919; Oreailurus jacobita: Cabrera, 1940;
	Felis jacobita Cornalia, 1865; Felis colocolo Philippi, 1869; Oncifelis colocolo: J.A. Allen, 1919; Oreailurus jacobita: Cabrera, 1940;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Zasięg występowania
	(c) IUCN Red List of Threatened Species, species assessors and the authors of the spatial data., CC BY-SA 3.0

Ocelot andyjski^[7], kot andyjski^[8] (Leopardus jacobita) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny kotów (Felinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae). Opisany na podstawie kilku okazów muzealnych.

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1865 roku włoski przyrodnik Emilio Cornalia nadając mu nazwę Felis jacobita^[2]. Holotyp pochodził z Boliwii^[9].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[10].

Etymologia

Leopardus: gr. λεοπαρδος leopardos „lampart, pantera”^[11].
jacobita: Jacobita Tejeda de Montemajor (ur. 1841) była Argentynką, której ojciec był senatorem prowincji Salta. Miała 15 lat, gdy wyszła za mąż za Paolo Mantegazzę (1831–1910), wybitnego włoskiego neurologa, fizjologa, antropologa i pioniera seksuologii. W 1856 roku, kiedy się pobrali, prowadził praktykę lekarską w Argentynie. Rodzina, w skład której wchodziło pięcioro dzieci, wróciła do Włoch w 1858 roku, kiedy Paolo został profesorem patologii ogólnej na Uniwersytecie w Pawii. Następnie, w 1870 roku, został profesorem antropologii i etnologii we Florencji. Nie wiadomo, kiedy zmarła Jacobita, ale na pewno przed 1891 rokiem, ponieważ w tym samym roku Paolo poślubił swoją drugą żonę, hrabinę Marię Fantoni^[12].

Zasięg występowania

Ocelot andyjski występuje w środkowym i południowym Peru, południowo-zachodniej Boliwii, północno-zachodniej Argentynie i północno-wschodnim Chile^[10]^[13]^[14].

Morfologia

Długość ciała 57,7–64 cm, długość ogona 41,3–48 cm; masa ciała jednego samca wynosiła 4 kg^[13]^[15]. Krępą budową ciała przypomina nieco żbika, lecz jest od niego większy. Głowa jest zaokrąglona i szeroka, uszy małe, bez pędzelków. Na twarzy prążki policzkowe. Futro puszyste i miękkie, żółtoszare do srebrzystego, z nieregularnie rozmieszczonymi żółto-brązowymi cętkami i szerokimi pręgami. Kilka ciemnych pręg biegnie w poprzek ciała. Kończyny poprzecznie pręgowane. Ogon równej grubości, bardzo długi, pręgowany poprzecznie i zakończony jasnym czubkiem.

Ekologia

Pokarm

Ich pokarm stanowią drobne gryzonie. Istnieje uzasadnione podejrzenie, że oceloty andyjskie wyspecjalizowały się w polowaniu na szynszyle i wiskacze, które zamieszkują skaliste obszary powyżej 3 tys. m n.p.m. Zważywszy, że szynszyle zostały niemal doszczętnie wytępione, a wiskacze nie są zbyt liczne, może to oznaczać, że kotom andyjskim grozi wymarcie.

Rozród

Biologia rozrodu tego kota nie została poznana. Kot ten należy do najrzadszych i najsłabiej poznanych dzikich kotów świata.

Tryb życia

Tryb życia tych zwierząt jest słabo poznany. Wiadomo, że w długich skokach ze skały na skałę pomaga im ogon, którym wykonują wirujące ruchy.

Siedlisko

Zamieszkują tereny skaliste, prawie zupełnie pozbawione roślinności, na obszarach wyspowych i izolowanych.

Status

Oceloty andyjskie są bardzo rzadkie; dowodem na to, że jeszcze nie wyginęły są pojawiające się co jakiś czas na rynku nowe skóry, co świadczy o tym, że na te objęte całkowitą ochroną zwierzęta polują kłusownicy. Kot andyjski jest zagrożony wyginięciem.

Przypisy

↑ Leopardus jacobita, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c E. Cornalia. Descrizione di una nuova specie del genere: Felis (Felis jacobita. Corn.). „Memorie della Società Italiana di Scienze Naturali”. 1, s. 5, 1865. (wł.).
↑ R.A. Philippi. El colocolo de Molina. „Anales de la Universidad de Chile”. 33, s. ryc. 205, 1869. (hiszp.).
↑ J.A. Allen. Notes on the synonymy and nomenclature of the smaller spotted cats of tropical America. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 41, s. 371, 1919. (ang.).
↑ Á. Cabrera. Notas sobre carnívoros sudamericanos. „Notas del Museo de La Plata, 5, Zoología”. 29, s. 16, 1940. (hiszp.).
↑ L.L. Villalba L.L. i inni, Leopardus jacobita, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020 [online], wersja 2020-2 [dostęp 2020-08-20] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 136. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 157. ISBN 83-01-14344-4.
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Leopardus jacobitus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-03].
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 145. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 369, 1904. (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 209. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ ^a ^b M.E. & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 146. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
↑ kot andyjski, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-03-09] .
↑ Oreailurus jacobita, „Mammalian Species”, 2000, DOI: 10.1644/0.644.1, ISSN 1545-1410 [dostęp 2022-08-28] (ang.).

Bibliografia

D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Leopardus jacobitus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-03].

[itis-1] Leopardus jacobita, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Cornalia-2] E. Cornalia. Descrizione di una nuova specie del genere: Felis (Felis jacobita. Corn.). „Memorie della Società Italiana di Scienze Naturali”. 1, s. 5, 1865. (wł.).

[Philippi-3] R.A. Philippi. El colocolo de Molina. „Anales de la Universidad de Chile”. 33, s. ryc. 205, 1869. (hiszp.).

[Allen-4] J.A. Allen. Notes on the synonymy and nomenclature of the smaller spotted cats of tropical America. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 41, s. 371, 1919. (ang.).

[Cabrera-5] Á. Cabrera. Notas sobre carnívoros sudamericanos. „Notas del Museo de La Plata, 5, Zoología”. 29, s. 16, 1940. (hiszp.).

[iucn-6] L.L. Villalba L.L. i inni, Leopardus jacobita, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020 [online], wersja 2020-2 [dostęp 2020-08-20] (ang.).

[Cichocki&inni-7] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 136. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[pwn-8] Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 157. ISBN 83-01-14344-4.

[Wilson&Reeder-9] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Leopardus jacobitus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-03].

[Burgin&inni-10] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 145. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Palmer-11] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 369, 1904. (ang.).

[Beolens&inni-12] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 209. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[Sunquist-13] M.E. & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 146. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[14] kot andyjski, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-03-09] .

[Yensen&Seymour-15] Oreailurus jacobita, „Mammalian Species”, 2000, DOI: 10.1644/0.644.1, ISSN 1545-1410 [dostęp 2022-08-28] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne