Ochojnik świerkowo-modrzewiowy

Ochojnik świerkowo-modrzewiowy
Adelges laricis
Vallot, 1836
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

uskrzydlone

Rząd

pluskwiaki

Nadrodzina

mszyce

Rodzina

ochojnikowate

Rodzaj

Adelges

Gatunek

ochojnik świerkowo-modrzewiowy

Synonimy

Adelges laricet (Altum, 1889), A. strobilobius (Kaltenbach, 1843), A. Coccineus (Ratzeburg, 1843)

Ochojnik świerkowo-modrzewiowy (Adelges laricis Vallot.) – gatunek mszyc z rodziny ochojnikowatych. W Polsce powszechny[1].

Żeruje na dwóch żywicielach – na świerkach i modrzewiach. Dla jego rozwoju konieczna jest obecność obydwu gatunków żywicielskich. Żywicielem pierwotnym jest świerk. Samica składa na igłach świerka jaja, które na nich zimują. Wczesną wiosną w miejscu złożenia jaj tworzą się galasy przypominające wyglądem małe szyszki. Początkowo są zielone, stare, opuszczone już przez mszyce obumierają i stają się brązowe. W każdym z galasów żeruje około 100–150 mszyc pierwszego pokolenia, które po otwarciu galasów przenoszą się na modrzewie, żerując na ich igłach. Ich larwy jesienią ukrywają się w szczelinach kory modrzewia. Na wiosnę powstają z nich uskrzydlone samice drugiego i trzeciego pokolenia, które składają jaja na igłach świerków. Jesienią pojawiają się samce. Zapłodnione samice składają po jednym jaju zimującym na świerku. Wokół niego wiosną również tworzy się galas[1].

Galasy na świerku są woskowe, zielonkawo-kremowe i stosunkowo małe. Dojrzewają od czerwca do lipca. Wylęgające się w nich skrzydlate samice są szarawe do czarniawych, o długości ciała 1,9-2,0 mm. Skrzydlata samica dojrzewająca na modrzewiu jest ciemnozielona, z szarozieloną głową i tułowiem. Ma długość ciała 1,0-1,5 mm. Oprócz nich na modrzewiu powstaje jedno lub kilka pokoleń samic bezskrzydłych, rozmnażających się przez dzieworództwo (mają tylko szczątkowe skrzydła). Pokryte są ogromną ilością woskowej wełny i dużymi kuleczkami spadzi[2].

Szkodliwość i zwalczanie

Bardziej szkodliwy jest dla modrzewia. Igły modrzewia z żerującymi ochojnikami stają się nabrzmiałe, odbarwione, nieregularne powyginane w różne strony. Takie igły przedwcześnie opadają. Ponadto wytwarzają duże ilości spadzi. Rozwijają się na niej grzyby powodujące dodatkowe choroby modrzewi. U świerków galasy powodują zmniejszenie ich walorów dekoracyjnych i osłabienie wzrostu[1].

Na młodych świerkach można ręcznie obrywać i niszczyć galasy. Zwalczanie chemiczne jest mało skuteczne, gdyż owady ukryte są w galasach, lub pod grubą warstwą wosku. Najbardziej skuteczne jest opryskiwanie na przedwiośniu środkami owadobójczymi kory modrzewi[1].

Młody galas na świerku
Stary galas na świerku
Mszyce na pędzie modrzewia

Przypisy

  1. a b c d Ochojnik świerkowo-modrzewiowy [dostęp 2019-06-30].
  2. ''Adelges laricis'' [dostęp 2019-06-30] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Adelges laricis (Larch adelgid) egg cluster - Flickr - S. Rae.jpg
Autor: S. Rae from Scotland, UK, Licencja: CC BY 2.0

Bolton Muir Wood, East Lothian, Scotland (NT507678)

Ref: influentialpoints.com/Gallery/Adelges_aphids.htm
Adelges laricis DK38 (2).jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Adelges laricis on Picea abies. Location: Poland, Bębło
Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary b73 159-2.jpg
Illustration from Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary (1890—1907)
Adelges laricis DK38 (4).jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Adelges laricis on Picea abies. Location: Poland, Bębło