Ochrona przeciwporażeniowa
Ochroną przeciwporażeniową nazywa się cykl działań oraz instalacji mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa człowieka podczas pracy z urządzeniami zasilanymi elektrycznie. Szereg działań w niej zawartych dzielimy na dwie główne grupy:
- środki nietechniczne,
- środki techniczne.
Wśród środków nietechnicznych można wyróżnić:
- szkolenie wstępne oraz okresowe pracowników obsługujących urządzenia elektryczne,
- wymóg posiadania wymagań kwalifikacyjnych przez pracowników obsługujących urządzenia elektryczne,
- właściwa organizacja pracy osób obsługujących urządzenia elektryczne,
- egzekwowanie przestrzegania zasad bezpieczeństwa,
- popularyzacja zasad bezpiecznego użytkowania urządzeń elektrycznych,
- badania okresowe pracowników obsługujących urządzenia elektryczne,
- szkolenie z udzielania pierwszej pomocy w przypadkach porażeń elektrycznych.
Środki techniczne dzieli się na:
- ochronę przed dotykiem bezpośrednim (ochrona podstawowa),
- ochronę przy dotyku pośrednim (ochrona przy uszkodzeniu),
- ochronę przed dotykiem pośrednim i bezpośrednim – poprzez zasilanie urządzeń napięciem bezpiecznym,
- używanie sprzętu ochronnego (w tym środków ochrony indywidualnej) – w sytuacjach, w których powyższe środki ochrony nie mogą być użyte (np. podczas napraw urządzeń elektrycznych).
Ochrona podstawowa – ochrona przed zagrożeniami występującymi w wyniku dotyku do elementów urządzeń elektrycznych pod napięciem w warunkach braku uszkodzenia. Realizuje się ją poprzez uniemożliwienie człowiekowi dotyku do elementów pod napięciem – instalację osłon i zagrodzeń, izolowanie części lub umieszczanie ich poza zasięgiem ręki. Ochronę tę można też uzupełnić poprzez użycie ochronnych urządzeń różnicowoprądowych o dużej czułości (prąd wyzwalający max. 30 mA).
Ochrona dodatkowa (ochrona przy uszkodzeniu) – ochrona przed skutkami porażenia w przypadku dotknięcia do elementów elektrycznie czynnych (które normalnie są odizolowane, a chwilowo np. w wyniku awarii znalazły się pod napięciem) realizowana jest głównie poprzez zminimalizowanie wartości prądu rażeniowego, zminimalizowanie czasu przepływu prądu przez ciało człowieka lub poprzez całkowite uniemożliwienie tegoż przepływu. W tym celu należy zastosować przynajmniej jeden z poniższych środków:
- samoczynne wyłączanie zasilania (SWZ),
- stosowanie urządzeń o II klasie ochronności,
- izolowanie stanowiska pracy,
- separacji elektrycznej,
- miejscowe połączenia wyrównawcze nieuziemione.
Ochrona przed dotykiem pośrednim i bezpośrednim (ochrona uzupełniająca) – ochrona przed skutkami porażenia w postaci zasilania o bardzo niskim napięciu stosując: sieci SELV lub PELV[1], baterie, akumulatory, przetwornice prądu. Gniazda i wtyczki urządzeń niskonapięciowych nie mogą pasować do gniazd i wtyczek urządzeń innego typu. Źródłem zasilania może być transformator II klasy ochronności.
Zobacz też
Bibliografia
- "Ochrona od porażeń w instalacjach elektrycznych obiektów budowlanych", Alojzy Rogoń, wyd. Centralny Ośrodek Szkolenia i Wydawnictw SEP, Warszawa 1999, ISBN 83-901315-6-0.