Ochudno

Ochudno

wieś
Tradycyjny dom białokurpiowski w Ochudnie-Morgach
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	wyszkowski
Gmina	Rząśnik
Liczba ludności (2011)	519[1][2]
Strefa numeracyjna	29
Kod pocztowy	07-202[3]
Tablice rejestracyjne	WWY
SIMC	0518990[4]
Położenie na mapie gminy Rząśnik Ochudno
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Ochudno
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ochudno
Położenie na mapie powiatu wyszkowskiego Ochudno
52°39′33″N 21°24′50″E/52,659167 21,413889

Ochudno – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Rząśnik^[5][4].

Wioska położona jest u źródeł rzeczki Prut na Międzyrzeczu Łomżyńskim, na terenie Puszczy Białej. Z każdej strony otacza ją puszcza. Najbliższym miastem jest Wyszków.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Co roku miejscowe władze i mieszkańcy organizują tu Dzień Ziemniaka, na który przygotowywane są potrawy z ziemniaków do degustacji oraz konkursy dla dzieci i młodzieży.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Porządziu^[6]. Mieszkańcy Ochudna kultywują zanikający już w innych miejscowościach zwyczaj odprawiania nabożeństw majowych i czerwcowych pod wiejskimi kapliczkami.

Integralne części wsi

Historia

Pierwsze wzmianki o Ochudnie pochodzą z XV w. Z powstaniem wioski związana jest legenda, jakoby pełnomocnik biskupów płockich z Pułtuska, który sprawował przed wiekami pieczę nad całą Puszczą Białą, w trakcie polowania natknął się między Leszczydołem i Porządziem na dwie nowe kurne chaty wzniesione na skraju obszernej polany, nieopodal źródeł rzeczki Płont. Mieszkający tam osadnicy ze strachu nie odpowiadali na pytania pełnomocnika – jeden skulił się, a drugi w zdenerwowaniu dreptał w miejscu. Według legendy pełnomocnik, zadowolony z tego, że przybyło do puszczy dwóch nowych osadników, rzekł do nich: „Nie bójcie się, możecie tu pozostać, ale trzeba wam nadać nazwiska, jak również nazwę osadzie, którą tu założyliście. Ty, coś się tak skulił, będziesz nazywał się Kulesza, a ty, co tak drepczesz, będziesz nazywał się Deptuła. Wioska wasza zaś, ponieważ tak chudo wyglądacie i niebogate są wasze chaty, będzie się nazywać Ochudno.”

W XVIII wieku do Ochudna i sąsiednich wiosek wprowadziło się około 300 osadników kurpiowskich. Ochudno było wsią czynszową należącą do biskupów płockich. Dawni mieszkańcy Ochudna byli niegdyś pogardliwie nazywani „szlachtą pantoflową”, ponieważ nie ubierali się w stroje ludowe, a do kościoła zakładali skórzane pantofle zamiast łykowych butów.

Wsi nie ominęły walki z kozakami, potop szwedzki oraz powstania w 1830 i 1863 roku. Pamiątką po walkach z wojskami rosyjskimi jest linia powstańcza, której używano podczas walk jako stałego miejsca zasadzek. Niedaleko leśniczówki w Ochudnie, tuż przy samej drodze do Wyszkowa, znajduje się zbiorowa mogiła powstańców.

Pod Ochudnem znajduje się cmentarz, gdzie pochowani są żołnierze rosyjscy i niemieccy, którzy zginęli w potyczce za Morgami najprawdopodobniej w roku 1915. W czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 w Ochudnie urządzono zasadzkę na dwóch zwiadowców Armii Czerwonej. Żołnierze polscy zabili jednego bolszewika, drugi przeżył i uciekł, lecz zabito jego konia.

Podczas II wojny światowej na terenie Ochudna działały oddziały partyzantki i AK, do których należeli ówcześni mieszkańcy. W jednym z domów w Ochudnie Dębnikach stacjonował sztab Konstantego Rokossowskiego w 1944 roku.

Architektura

Na samym początku istnienia wsi budowano zazwyczaj domy czteroizbowe: duża izba, alkierz, sień i komora. W międzywojniu stawiano większe domy niż kurpiowskie, budowane dłuższym bokiem do drogi, niektóre domy posiadały od drogi drewniany ganek. Domy budowano z drewnianych belek, kładąc między nie mech, a zewnętrzne ściany ocieplano słomą i szalowano. Potem domy budowano szczytem do drogi. Okna, drzwi i naroża dekorowano płynnymi motywami.

Obecnie zamiast drewnianych domów buduje się murowane z cegieł i pustaków, bez zachowania kurpiowskich motywów i specyficznego ustawiania domów względem drogi. Domy nie są czteroizbowe, lecz piętrowe, budowane w różnych stylach.

W Ochudnie znajduje się hydrofornia dostarczająca wodę mieszkańcom Ochudna oraz ludziom z sąsiednich wiosek.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Ochudno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 368 .