Oculimacula acuformis

Oculimacula acuformis
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

tocznikowce

Rodzina

Ploettnerulaceae

Rodzaj

Oculimacula

Gatunek

Oculimacula acuformis

Nazwa systematyczna
Oculimacula acuformis (Boerema, R. Pieters & Hamers) Crous & W. Gams
Eur. J. Pl. Path 109(8): 846 (2003)

Oculimacula acuformis (Boerema, R. Pieters & Hamers) Crous & W. Gams – gatunek grzybów z klasy patyczniaków (Helotiales)[1]. Wraz z gatunkiem Oculimacula yallundae wywołują u chorobę o nazwie łamliwość źdźbła zbóż i traw[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ploettnerulaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowali w 1801 r. Boerema, R. Pieters i Hamers nadając mu nazwę Tapesia yallundae var. acuformis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 2003 r. P.W. Crous i W. Gams[1].

Synonimy nazwy naukowej[3]:

  • Helgardia acuformis (Nirenberg) Crous & W. Gams 2003
  • Pseudocercosporella herpotrichoides var. acuformis Nirenberg 1981
  • Ramulispora’ acuformis (Nirenberg) Crous 1995
  • Ramulispora herpotrichoides var. acuformis (Nirenberg) Boerema, R. Pieters & Hamers 1992
  • Tapesia acuformis (Boerema, R. Pieters & Hamers) Crous, in Robbertse 1995
  • Tapesia yallundae var. acuformis Boerema, R. Pieters & Hamers 1992

Anamorfą jest Helgardia acuformis (Nirenberg) Crous & W. Gams 2003. Opisano ją jako odrębny gatunek, później okazało się, że jest to bezpłciowa morfa gatunku Oculimacula acuformis, tak więc obecnie jest to synonim tego gatunku[1].

Morfologia i rozmnażanie

Grzyb mikroskopijny. Morfa rozmnażająca się płciowo (teleomorfa) zimuje na obumarłych, pozostających na polu resztkach źdźbeł zbóż. Wiosną z grzybni wyrastają drobne, siedzące apotecja z jednotunikowymi workami. W każdym z nich powstaje po 8 jednokomórkowych, hialinowych zarodników. Teleomorfa jest źródłem zmienności wewnątrzgatunkowej i odgrywa dużą rolę w powstawaniu form odpornych na fungicydy. Askospory dokonują infekcji pierwotnej. Wyrastająca z nich forma bezpłciowa (anamorfa) wytwarza zarodniki konidialne na strzępkach pojedynczych, lub tworzących luźne skupiska. Konidia są wielokomórkowe, wydłużone, zwężające się ku górze, proste lub lekko wygięte. Rozprzestrzeniają się wraz z kroplami deszczu. Wyrastają z nich strzępki infekcyjne wnikające do koleoptylu i pochew liściowych[4] .

Infekcji pierwotnej dokonują zarówno konidia, jak i askospory, a także grzybnia i sklerocja[4].

Gatunki podobne

Do niedawna jeszcze nie rozróżniano gatunków Oculimacula acuformis i O. yallundae. Odróżniają się kształtem i wielkością konidiów, szybkością wzrostu grzybni i innymi cechami. Ich rozróżnienie czasami jest trudne, wykazują bowiem dużą wewnątrzgatunkową zmienność. W przypadkach spornych rozróżnia się je genetycznie metodą PCR z użyciem specyficznych gatunkowo starterów[4].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Index Fungorum [dostęp 2020-12-10].
  2. ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
  3. ↑ Species Fungorum [dostęp 2016-07-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-16] (ang.).
  4. ↑ a b c Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia. Choroby roślin uprawnych, t. 2, Poznań: PWRiL, 2011, ISBN 978-83-09-01077-7.