Odbyt

Przewód pokarmowy z zaznaczonym odbytem
Odbyt u człowieka, po lewej kobiety, po prawej mężczyzny

Odbyt (łac. anus) – w anatomii końcowy otwór przewodu pokarmowego. Odbyt zamykany jest przez wieniec silnych, okrężnych mięśni tworzących zwieracz odbytu[1] (rozróżnia się zwieracz wewnętrzny odbytu i zwieracz zewnętrzny odbytu). Podstawową funkcją odbytu jest opróżnianie przewodu pokarmowego z kału w procesie defekacji.

U ludzi odbyt męski jest bardziej owłosiony i silniej wybarwiony[2]. U niektórych zwierząt – płazów, gadów i ptaków, a także ryb spodoustych oraz stekowców – zamiast odbytu występuje kloaka, do której uchodzą układy: pokarmowy, wydalniczy i płciowy. Ptaki kopulują najczęściej stykając się kloakami[3].

Choroby odbytu

Śluzówka wyściełająca jelita w odbycie przechodzi w skórę; jest tu szczególnie unaczyniona i podatna na tworzenie się guzków krwawniczych. Mogą tworzyć się również ropnie okołoodbytnicze, powikłane niekiedy trudnymi do wyleczenia przetokami okołoodbytniczymi. Przy nadmiernym rozciągnięciu otworu odbytowego może zajść pęknięcie śluzówki. Okolice odbytu mogą również być terenem wyprzenia lub odparzeń, np. przy infekcjach grzybiczych. Może wystąpić świąd odbytu (łac. pruritus ani) o nieznanej przyczynie; niekiedy świąd wywołany jest przez owsiki[2].

Niekiedy występuje zarośnięcie odbytu (patrz: malformacje odbytu i odbytnicy), wymagające leczenia operacyjnego w pierwszych dniach życia noworodka. Po nieprawidłowo wykonanych operacjach może wystąpić zwężenie bliznowate. Wskutek uszkodzenia zwieracza lub z przyczyn neurologicznych (np. w pourazowym uszkodzeniu rdzenia kręgowego) wystąpić może nietrzymanie stolca[2].

U innych ssaków

Zobacz też

Przypisy

  1. Encyklopedia Powszechna PWN. T. 3. M-R. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 340.
  2. a b c Mała encyklopedia medycyny. red. nacz. Tadeusz Różniatowski. T. II H–O. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 802.
  3. cloaca, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2016-02-17] (ang.).

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Star of life2.svg
Star of life, blue version. Represents the Rod of Asclepius, with a snake around it, on a 6-branch star shaped as the cross of 3 thick 3:1 rectangles.
Design:
The logo is basically unicolor, most often a slate or medium blue, but this design uses a slightly lighter shade of blue for the outer outline of the cross, and the outlines of the rod and of the snake. The background is transparent (but the star includes a small inner plain white outline). This makes this image usable and visible on any background, including blue. The light shade of color for the outlines makes the form more visible at smaller resolutions, so that the image can easily be used as an icon.

This SVG file was manually created to specify alignments, to use only integers at the core 192x192 size, to get smooth curves on connection points (without any angle), to make a perfect logo centered in a exact square, to use a more precise geometry for the star and to use slate blue color with slightly lighter outlines on the cross, the rod and snake.

Finally, the SVG file is clean and contains no unnecessary XML elements or attributes, CSS styles or transforms that are usually added silently by common SVG editors (like Sodipodi or Inkscape) and that just pollute the final document, so it just needs the core SVG elements for the rendering. This is why its file size is so small.
Gunung Leuser & Orang Utans (35960621742).jpg
Autor: Dennis Keller, Licencja: CC BY 2.0
Jungle trekking at Gunung Leuser National Park in North Sumatra, Indonesia
Hinterteil German Piétrain Sau.JPG
Autor: 4028mdk09, Licencja: CC BY-SA 3.0
Hinterteil einer liegenden German Piétrain-Sau
Sheep anus.jpg
(c) Tiia Monto, CC BY-SA 3.0
A anus of a sheep during defecating. Ysitien lemmikki zoo in Jyväskylä, Finland.
Tractus intestinalis anus.svg
Autor: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC BY-SA 2.5
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape.
Schwanz Burenziege.JPG
Autor: 4028mdk09, Licencja: CC BY-SA 3.0
Burenziege im Tierpark Bretten (Baden-Württemberg, Deutschland)
Asad El Ekhlass (105180453).jpeg
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
500px provided description: Asad El Ekhlass [#beauty ,#horses ,#egypt ,#power ,#arabian horse ,#stunning]
Male Labrador anus.jpg
Autor: Wolvix1965, Licencja: CC BY-SA 4.0
Anus and scrotum of male Labrador Retriever
Baby Bison (4818819739).jpg

Cinnamon-colored bison calves are typically born in late April and May.

Photo Credit: Rich Keen / DPRA
Female and male anus.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
The anus of a female (left) and a male (right).