Odmrożenie

Odmrożenia
congelatio
ICD-10	T33 Powierzchowne odmrożenie
T33.0	Powierzchowne odmrożenie głowy
T33.1	Powierzchowne odmrożenie szyi
T33.2	Powierzchowne odmrożenie klatki piersiowej
T33.3	Powierzchowne odmrożenie brzucha, dolnej części grzbietu i miednicy
T33.4	Powierzchowne odmrożenie kończyny górnej
T33.5	Powierzchowne odmrożenie nadgarstka i ręki
T33.6	Powierzchowne odmrożenie biodra i uda
T33.7	Powierzchowne odmrożenie kolana i podudzia
ICD-10	T34 Odmrożenie z martwicą tkanki
T34.0	Odmrożenie głowy z martwicą tkanki
T34.1	Odmrożenie szyi z martwicą tkanki
T34.2	Odmrożenie klatki piersiowej z martwicą tkanki
T34.3	Odmrożenie brzucha, dolnej części grzbietu i miednicy z martwicą tkanki
T34.4	Odmrożenie kończyny górnej z martwicą tkanki
T34.5	Odmrożenie nadgarstka i ręki z martwicą tkanki
T34.6	Odmrożenie biodra i uda z martwicą tkanki
T34.7	Odmrożenie kolana i podudzia z martwicą tkanki
T34.8	Odmrożenie okolicy stawu skokowego i stopy z martwicą tkanki
ICD-10	T35 Odmrożenie obejmujące liczne okolice ciała i odmrożenie nieokreślone
T35.0	Powierzchowne odmrożenie obejmujące liczne okolice ciała
T35.1	Odmrożenie z martwicą tkanki obejmujące liczne okolice ciała
T35.2	Nieokreślone odmrożenie głowy i szyi
T35.3	Nieokreślone odmrożenie klatki piersiowej, brzucha, dolnej części grzbietu i miednicy
T35.4	Nieokreślone odmrożenie kończyny górnej
T35.5	Nieokreślone odmrożenie kończyny dolnej
T35.6	Nieokreślone odmrożenie obejmujące liczne okolice ciała
T35.7	Nieokreślone odmrożenie nieokreślonej okolicy

Palce stopy po dwóch do trzech dni od momentu wystąpienia odmrożenia

Po dwunastu dniach

Po około trzech tygodniach

Odmrożenie (łac. congelatio) – czasowe lub nieodwracalne uszkodzenie skóry (tkanek powłoki właściwej), powstające w wyniku działania na nią niskiej temperatury^[1]. Ciężkość i rozległość uszkodzenia skóry zależą od temperatury otoczenia oraz czasu, w jakim skóra była poddana działaniu niskiej temperatury. Wiatr i duża wilgotność powietrza nasilają skutki działania mrozu. Zmiany w naczyniach krwionośnych, spowodowane spożyciem dużej ilości alkoholu, powodują u poszkodowanych ciężkie odmrożenia, często przyczyniając się do nadmiernego wychłodzenia ciała i – w wyniku tego – śmierci. Miejsca szczególnie narażone na odmrożenie to: nos, uszy, policzki oraz palce rąk i stóp.

Głębokość odmrożenia

Ciężkość odmrożenia, podobnie jak oparzenia, określa się w stopniach.

• I stopień charakteryzuje się przejściowymi zaburzeniami w krążeniu krwi w skórze, bólem, często silnym, bladością lub sinoczerwonym zabarwieniem skóry, obrzękiem, pieczeniem i świądem skóry,
• II stopień odmrożenia to pojawiające się na skórze pęcherze z płynem surowiczym,
• III stopień – martwica powierzchowna skóry,
• IV stopień – martwica głęboka, której ulegają np. palce, uszy lub nos. W takim przypadku może dojść do samoistnej amputacji odmrożonej części ciała.

Skutki i leczenie

Przyczyną odmrożenia części ciała jest najczęściej przechłodzenie całego organizmu. Dlatego w czasie ratowania poszkodowanego konieczne jest przemieszczenie go do ciepłego (nie gorącego) pomieszczenia. Należy zdjąć z poszkodowanego mokre, zimne ubranie, a z jego palców ściągnąć biżuterię. Jeśli odmrożeniu uległy palce, trzeba zanurzyć je w letniej wodzie, początkowo o temperaturze 30 °C, a następnie 36 °C. Na odmrożone policzki, nos czy uszy nakłada się czyste (nie gorące) opatrunki. Jeśli na skórze są widoczne pęcherze lub sinoczerwone albo blade plamy, należy zastosować suche, czyste opatrunki, najlepiej z wyjałowionej gazy. Ze względu na ogólne wychłodzenie ciała, poszkodowanemu podaje się ciepłe (nie gorące) napoje. Po ociepleniu odmrożonych części ciała, należy jeśli to możliwe ułożyć je nieco wyżej i okryć. Jeśli poszkodowany jest przytomny i dobrze się czuje, a do dyspozycji jest ogrzewany samochód, można odtransportować go do lekarza, jeśli nie – należy wezwać pogotowie ratunkowe.

W każdym przypadku odmrożenia stan poszkodowanego powinien ocenić lekarz. Przy odmrożeniach powyżej II stopnia poszkodowanemu podaje się surowicę przeciwtężcową. Nie wolno przekłuwać pęcherzy, masować i nacierać czymkolwiek odmrożonych okolic skóry oraz gwałtownie rozgrzewać odmrożonych części ciała, gdyż skóra w okolicy odmrożenia jest bardzo delikatna. Nie wolno także podawać poszkodowanemu alkoholu.

Jeśli na skutek przebywania na mrozie skóra zaczyna być zaczerwieniona i w miejscach zaczerwienionych staje się bolesna, można spodziewać się odmrożenia. Należy wtedy udać się do ciepłego pomieszczenia i delikatnie ogrzać miejsca przechłodzone. Natomiast bladość skóry i ustąpienie bólu świadczą już o jej odmrożeniu.

Zobacz też

• przechłodzenie ciała
• chłód

Przypisy

Bibliografia

• Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL 2005, ​ISBN 83-200-3367-5​.