Odra Północna

Powodzianka

Odra Północna we Wrocławiu, to ramię rzeki Odry zlokalizowane w Śródmiejskim Węźle Wodnym. W rejonie Stopnia Wodnego Szczytniki Odra dzieli się na Odrę śródmiejską i Starą Odrę. Dalej Odra śródmiejska płynie w kierunku centrum miasta. Tu w rejonie Ostrowa Tumskiego koryto rzeki dzieli się na dwa ramiona rozdzielone Wyspą Piasek: Odrę Północną i Odrę Południową; tu również znajduje się jedna z przystani użytkowanych przez białą flotę – Przystań Kardynalska. Oba ramiona, oraz inne, mniejsze ramiona i kanały, otaczają swoimi wodami wyspy odrzańskie położone centrum miasta: zespół wschodnich wysp odrzańskich. Odra Północna i Południowa ponownie łączą się na krótkim odcinku rzeki przed Kępą Mieszczańska, w około 252 km biegu Odry (w około 1,0 km biegu Odry Północnej)^[1]. Następnie oba ramiona opływają tę wyspę, a także mniejsze, bezimienne wysepki, by połączyć się ostatecznie za jej północnym przylądkiem. Odra Północna kilometrowana jest oddzielnie, bieg Odry kilometrowany jest wzdłuż nurtu Odry Południowej.

MAPY

Zespół wschodnich wysp odrzańskich

Kępa Mieszczańska

Plan historyczny z II poł. XVII w.

Ostrów Tumski – niegdyś wyspa

Historyczny układ ramion rzeki i wysp

Odra w obszarze miasta jest na całej swej długości rzeką skanalizowaną, co oznacza, że każdy jej odcinek znajduje się w zasięgu oddziaływania, określonego dla danego odcinka rzeki, stopnia wodnego^[2][3]. W przypadku Odry Północnej są to następujące stopnie wodne: górny odcinek – Piaskowy Stopień Wodny, środkowy odcinek – Mieszczański Stopień Wodny, dolny odcinek – Stopień Wodny Rędzin^[1][4]. Ten szlak wodny nie stanowi drogi wodnej w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie śródlądowych dróg wodnych – wykaz śródlądowych dróg wodnych^[5]. Śródmiejskie szlaki żeglugowe zostały udostępnione dla żeglugi przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Odra Północna jest tylko częściowo dostępna dla żeglugi. Przeszkodami, które uniemożliwiają poruszanie się jednostek pływających na całej długości tego ramienia rzeki są: Jaz św. Klary oraz jaz i elektrownia wodna Wrocław II (Północna)^[1][4]. W rejonie tych dwóch przeszkód poszczególne odcinki są zamknięte dla żeglugi^[1].

Nad Odrą Północną przerzuconych jest szereg przepraw: mostów drogowych i kładek. Część z nich stanowi przedłużenie przepraw przerzuconych również przez Odrę Południową, np. Mosty Młyńskie, Mosty Uniwersyteckie, Mosty Pomorskie itp.^{[1][6][7][8][9]}.

Zagospodarowanie brzegów Odry Północnej wzdłuż jej biegu jest niejednolite. Brzeg prawy to obszar osiedla, jednak wzdłuż samej rzeki stworzony został szerszy lub węższy pas zieleni z bulwarami spacerowymi, promenadą ciągnącą się od Ostrowa Tumskiego do Mostów Mieszczańskich (Bulwar Słoneczny, Bulwar Józefa Zwierzyckiego), dalej brak jest dostępu do zabudowanych nabrzeży koryta. Lewy natomiast brzeg to wyspy. W zespole wschodnich wysp odrzańskich, poza niewielkim obszarem zabudowy Wyspy Piasek (bulwar wzdłuż nabrzeża) i Wyspy Młyńskiej, obszar pozostałych wysp zajmuje zieleń miejska, z wytyczonymi alejami spacerowymi, połączonymi kładkami i mostami, oraz placami zabaw. W wielu miejscach wybudowano schody umożliwiające zejście do samej wody. Inaczej wygląda zagospodarowanie brzegu Kępy Mieszczańskiej. Tu na cyplu rozdzielającym oba ramiona rzeki znajduje się rzeźba – pomnik autorstwa wrocławskiego rzeźbiarza Stanisława Wysockiego pt. "Powodzianka". Dalej między Mostem Uniwersyteckim a Mostem Pomorskim położona jest marina śródmiejska i mała elektrownia wodna. Za Mostem Pomorskim rozciąga się obszar zabudowy mieszkalno usługowej, aż do Mostów Mieszczańskich. Za nimi znajduje się niegdyś niedostępny obszar byłych terenów wojskowych. Znaczna część brzegów Odry Północnej jest umocniona, często są to nabrzeża w postaci umocnionych brzegów skarpowych lub pionowych (albo o dużym kącie nachylania) ścian, w tym masywnych konstrukcji pracujących jako mury oporowe, oblicowane okładziną kamienną, lub ścian murowanych, ceglanych^{[1][10][11][12][13][14][15][16]}.

Bieg Odry Północnej

km	nazwa	rodzaj	lewy brzeg	prawy brzeg	światło	fotografia
0+000	Odra Południowa	bifrukacja	Odra Południowa	Ostrów Tumski
0+200[6]	Most Tumski	most	Wyspa Piasek	Ostrów Tumski	52,19 m[9]
	Kanał Młyna Maria	bifrukacja	Kanał Młyna Maria	Ostrów Tumski
	Most Młyński Północny	most	Wyspa Młyńska	Nadodrze	36,6 m[9]
	Upust powodziowy Klary	bifrukacja	Upust powodziowy Klary	Nadodrze
	Upust Klary	bifrukacja	Upust Klary	Nadodrze
0+800[4]	Jaz św. Klary	jaz	Wyspa Bielarska	Nadodrze	39,6 m[4]
	Kładka Żabia	most	Wyspa Bielarska	Nadodrze	56,52 m[8]
	Upust Klary	ujście	Upust Klary	Nadodrze
	Kładka Słodowa	most	Wyspa Słodowa	Nadodrze	48 m[8]
	Odra Południowa	ujście	Odra Południowa	Nadodrze
	Odra Południowa	bifrukacja	Odra Południowa	Nadodrze
	Most Uniwersytecki Północny	most	Kępa Mieszczańska	Nadodrze	79,5 m[9]
	Marina Topacz	port	Kępa Mieszczańska	Nadodrze
1+200[4]	Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław II Elektrownia Wodna Wrocław II	jaz, elektrownia	Kępa Mieszczańska	Nadodrze	57,9 m[4]
	Most Pomorski Północny	most	Kępa Mieszczańska	Nadodrze	84,8 m[9]
1+750[6]	Most Mieszczański – nowy	most	Kępa Mieszczańska	Nadodrze	90 m[9]
1+800[6]	Most Mieszczański – stary	most	Kępa Mieszczańska	Nadodrze	62 m[9]
	Odra Południowa	ujście	Odra Południowa	Nadodrze

Przypisy