Odrzywół (powiat przysuski)

Odrzywół
	wieś
	; Kościół św. Jadwigi i św. Stanisława w Odrzywole
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	przysuski
Gmina	Odrzywół
Wysokość	150 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	1086
Strefa numeracyjna	48
Kod pocztowy	26-425
Tablice rejestracyjne	WPY
SIMC	0630110
	Położenie na mapie gminy Odrzywół Odrzywół
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Odrzywół
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Odrzywół
	Położenie na mapie powiatu przysuskiego Odrzywół
	51°31′19″N 20°33′18″E/51,521944 20,555000

Artykuł	51°31′19″N 20°33′18″E
- błąd	38 m
WD	51°31'N, 20°33'E
- błąd	2306 m
Odległość	720 m

Herb Odrzywołu

Odrzywół – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie przysuskim, w gminie Odrzywół, nad Drzewiczką^[4]^[5].

Wieś jest siedzibą gminy Odrzywół oraz rzymskokatolickiej parafii św. Jadwigi^[6]. Do 1954 siedziba gminy Ossa. Dawniej miasto; uzyskał lokację miejską w 1418 roku, zdegradowany w 1869 roku^[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego, zaś przed 1975 do woj. kieleckiego.

W Odrzywole krzyżują się droga wojewódzka nr 728 Grójec – Końskie (połączenie z DK7 – odległość do Warszawy 90 km) oraz droga krajowa nr 48 Tomaszów Mazowiecki - Kock (odległość do Radomia 45 km; od Łodzi 90 km).

Historia

Odrzywół założony został w 1418 przez Dobrogosta Czarnego Odrzywolskiego herbu Nałęcz (starosty radomskiego, ówczesnego właściciela tych ziem) we włościach wsi Wysokin. Zgodę na założenie miasta wydał król Władysław II Jagiełło za umożliwienie przeprawy wojskom polskim podążającym pod Grunwald przez Wisłę. Przeprawę umożliwił most pontonowy. W tych czasach był to pierwszy tego typu sposób przeprawy w Polsce.

Odrzywół posiadał prawa miejskie od 1418 r. (pierwotnie jako Wysokin) do 1867. Zostały mu one odebrane przez cara Aleksandra II z dynastii Romanowów za udział i pomoc w powstaniu styczniowym.

Kościół św. Jadwigi i św. Stanisława w Odrzywole został wybudowany na początku XX wieku w stylu neogotyckim. W 1968 w kościele tym gościł kardynał krakowski Karol Wojtyła, przyszły papież Jan Paweł II.

Przy kościele odrzywolskim stoi parterowa zabytkowa osiemnastowieczna plebania. Została wybudowana w 1790 w wyniku ofiarności parafian odrzywolskich na rzucie prostokąta. Posiada dach mansardowy i ganek wsparty na dwóch kolumnach, co przypomina XVIII–wieczny dworek szlachecki. Od wschodniej strony posiada dobudówkę. W plebanii w kwietniu 1809 przebywał książę Józef Poniatowski.

W 1921 w Odrzywole mieszkało 389 Żydów, co stanowiło 29,1% ogółu mieszkańców. Mieli swoją synagogę i korzystali z cmentarza w Nowym Mieście nad Pilicą. W 1941 hitlerowcy utworzyli getto, które zlikwidowali w sierpniu 1942, wywożąc uwięzionych do Nowego Miasta ^[8].

Zabytki

Budynek plebanii przy kościele parafialnym w Odrzywole
Kościół parafialny pw. św. Jadwigi i św. Stanisława
Strażnica OSP w Odrzywole
Budynki mieszkalne przy ul: Kościelnej, Opoczyńskiej, Radomskiej, Tomaszowskiej, Warszawskiej, pl. Kilińskiego w Odrzywole
Figura przydrożna św. Jana Nepomucena
Figura przydrożna Chrystusa

Przypisy

↑ Wieś Odrzywół w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-02-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-02-16].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 843 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Opis parafii na stronie diecezji
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 56-57.
↑ TOP - Tygodnik Opoczyński - przegląd artykułu, www.opoczno-top.pl [dostęp 2019-09-19] .

Linki zewnętrzne

strona Urzędu Gminy Odrzywół
Odrzywół, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 394 .

[pwl-1] Wieś Odrzywół w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-02-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[nsp-2] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-02-16].

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 843 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-4] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[roz-5] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[par-6] Opis parafii na stronie diecezji

[7] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 56-57.

[8] TOP - Tygodnik Opoczyński - przegląd artykułu, www.opoczno-top.pl [dostęp 2019-09-19] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Wsie	Badulki Ceteń Dąbrowa Dębowa Góra Emilianów Janówek Jelonek Kamienna Wola Kłonna Kłonna-Kolonia Kolonia Ossa Las Kamiennowolski Lipiny Łęgonice Małe Myślakowice Myślakowice-Kolonia Odrzywół Ossa Piaski Różanna Stanisławów Walerianów Wandzinów Wysokin
Integralne części wsi	Błońszcze Choinki Gać Gajówka Gęsia Niwa Królówka Leśniczówka Pod Domasznem Podebdziach Wielkopole

Przynależność wojewódzka	gubernia radomska (1867–1915) woj. kieleckie (II RP) (1919–39) woj. łódzkie (II RP) (1939) woj. łódzkie (1945–50) woj. kieleckie (1950–75)
Miasta	Białaczów (do 1870) Drzewica (do 1870) Gielniów (do 1870) Klwów (do 1870) Odrzywół (do 1870) Opoczno Przysucha (do 1870) Skrzynno (do 1870) Żarnów (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Aleksandrów (od 1973) Białaczów Białobrzegi (od 1973) Drzewica (od 1870) Goździków (1870–1954) Janków (do 1954) Klwów (1870–1954) Krzczonów (do 1954) Kuniczki (do 1954) Machory (do 1954) Mniszków (od 1973) Niewierszyn (do 1954) Odrzywół (od 1973) Opoczno Ossa (do 1954) Owczary (do 1954) Paradyż (od 1973) Poświętne (od 1973) Przysucha (do 1954) Radonia (do 1954) Radzice (do 1870) Rusinów (do 1954) Skrzyńsko (do 1954) Sławno (od 1973) Smogorzów (do 1870) Studzianna (do 1954) Stużno (do 1954) Sulgostów (do 1870) Sworzyce (do 1927 →) Topolice (1870–1954) Trojanowice (do 1870) Unewel (do 1954) Wielka Wola (do 1954) Zajączków (do 1954) Żarnów (od 1973)
Gromady (1954–72)	Aleksandrów (1954–72) Białaczów (1954–72) Białobrzegi (1954–72) Bieliny (1954–55 →) Błogie Szlacheckie (1954–72) Bronów (1954–58) Brudzewice (1954–59) Brzustów (1954–72) Bukowiec I (Bukowiec Opoczyński) (1954–72) Bukowiec II (Bukowiec nad Pilicą) (1954–72) Dąbrowa I (1954–59) Dąbrowa II (Dąbrowa nad Czarną) (1954–72) Dęba (1954–59) Dłużniewice (1954–59) Domaszno (1954–55 → i ← 1956–59) Drzewica (1954–72) Gawrony (1954–68) Gielniów (1954–55 →) Gliniec (1954–55 →) Goździków (1954–55 →) Jelnia (1954–61) Kamienna Wola (1954–72) Kamień (1954–59) Karwice (1954–59) Klwów (1954–61 →) Kozenin (1954–59) Kozłowiec (1954–55 →) Kraszków (1954–72) Kraśnica (1954–72) Libiszów (1954–68) Machory (1954–61) Marcinków (1954–72) Miedzna Drewniana (1954–59) Mniszków (1954–72) Myślakowice (1959–72) Nieznamierowice (1954–55 →) Odrzywół (1954–72) Ogonowice (1954–61) Opoczno (1961–72) Ossa (1954–59) Paradyż (1954–72) Petrykozy (1954–72) Podklasztorze (1954–72) Poświętne (1961–72) Prymusowa Wola (1954–68) Przystałowice (1954–55 →) Przysucha (1954–55 →) Psary (1954–59) Radzice (1954–72) Rozwady (1954–59) Rożenek (1954–59) Rusinów (1954–55 →) Ruszenice (1954–59) Sady (1954–55 →) Siucice (1954–59) Skórkowice (1954–72) Skronina (1954–59) Skrzynno (1954–55 →) Skrzyńsko (1954–55 →) Sławno (1954–72) Smardzewice (1954–72) Smogorzów (1954–55 →) Stawowice (1954–59) Straszowa Wola (1954–72) Studzianna (1954–61) Sulgostów (1954–55 →) Szadkowice (1954–72) Topolice (1954–59) Twarda (1954–61) Wola Załężna (1954–59) Wójcin (1954–72) Wygnanów (1954–59) Żarnów (1954–72)

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Odrzywół (powiat przysuski)

Spis treści

Historia

Zabytki

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Author