Odznaka honorowa „Zasłużony dla Energetyki”

Odznaka honorowa „Zasłużony dla Energetyki”
Awers wzoru odznaki jednostopniowej z 1998
Awers wzoru odznaki trzystopniowej z 1976
Awers trzech stopni odznaki (sprzed 1996, na wstążce)
Baretka odznaki złotej (sprzed 1996)
Baretka odznaki srebrnej (sprzed 1996)
Baretka odznaki brązowej (sprzed 1996)
Ustanowiono	18 sierpnia 1976 (trzystopniowa) 10 lutego 1998 (jednostopniowa)
Święto	Dzień Energetyka
Dewiza	ZASŁUŻONY DLA ENERGETYKI
Wielkość	∅ 30 mm
Kruszec	tombak
Powiązane	Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Energetyk PRL”, Odznaka honorowa „Za zasługi dla Energetyki”

Odznaka honorowa „Zasłużony dla Energetyki”, do 1998 Odznaka „Zasłużony dla Energetyki” – polskie odznaczenie resortowe, nadawane jako zaszczytne wyróżnienie zawodowe w uznaniu zasług za wieloletnią i ofiarną pracę w energetyce oraz szczególnych osiągnięć w rozwoju energetyki.

Historia

Odznaka „Zasłużony dla Energetyki” została ustanowiona uchwałą Rady Ministrów z dnia 18 sierpnia 1976.

Nadawana była przez Ministra Energetyki i Energii Atomowej, później Ministra Gospodarki, w okresie 1976-1996 i 1998-2001.

Odznaka posiadała trzy stopnie: złota, srebrna i brązowa^[1]. Wzór odznaki ustalono zarządzeniem Ministra Energetyki i Energii Atomowej z 19 sierpnia 1976^[2].

Uchwała o ustanowieniu odznaki została uchylona 11 maja 1996 uchwałą Rady Ministrów nr 48 z 10 kwietnia 1996 i tym samym nadawanie jej zakończono^[3].

Rozporządzeniem z dnia 10 lutego 1998 ustanowiono kolejną, tym razem jednostopniową odznakę honorową „Zasłużony dla Energetyki”, nadawaną przez Ministra Gospodarki^[4]. Bez formalnego uchylenia przepisów, odznaka ta została zastąpiona w 2001 przez nową odznakę honorową „Za zasługi dla Energetyki”, a osoby odznaczone poprzednim odznaczeniem utrzymały prawo do jego noszenia^[5].

Zasady nadawania

Według pierwotnych unormowań, odznakę „Zasłużony dla Energetyki” nadawano:

• pracownikom energetyki zawodowej, przemysłowej i komunalnej zatrudnionym w elektrowniach, elektrociepłowniach i ciepłowniach, zakładach przesyłających i rozdzielających energię elektryczną i cieplną, zakładach zaplecza produkcyjno-remontowego i usługowego energetyki, pracownikom kierownictwa i dozoru technicznego energetyki za osiągnięcia w pracy zawodowej i szczególny wkład w rozwój energetyki,
• pracownikom instytutów naukowo-badawczych, ośrodków badawczo-rozwojowych i innych jednostek naukowo-badawczych za szczególne osiągnięcia w zakresie nowych rozwiązań technicznych w energetyce oraz prac badawczych i wdrożeniowych w zakresie zastosowań energii jądrowej,
• pracownikom zatrudnionym w zakładach, których działalność stanowi bazę paliwową dla energetyki, za szczególny wkład w opracowywanie i wdrażanie nowych technologii przygotowywania paliw dla energetyki, rozszerzanie bazy surowcowej paliw przez stosowanie nowych paliw w procesie produkcji energii elektrycznej i cieplnej,
• pracownikom biur projektowych oraz przedsiębiorstw budowlanych i budowlano-montażowych realizujących inwestycje energetyczne, pracownikom zakładów wytwórczych urządzeń dla energetyki za szczególne osiągnięcia we wdrażaniu najnowszych osiągnięć techniki światowej w zakresie realizacji budów energetycznych i produkcji urządzeń oraz unowocześniania i rozwoju energetyki,
• pozostałym pracownikom resortu energetyki i energii atomowej za osiągnięcia w długotrwałej pracy zawodowej i społecznej w dziedzinie energetyki,
• innym osobom szczególnie zasłużonym dla rozwoju energetyki,
• obywatelom państw obcych za zasługi położone w rozwoju i umacnianiu współpracy międzynarodowej w dziedzinie energetyki i energii atomowej.

Odznaka brązowa mogła być nadana pracownikowi po 5 latach, a odznaka srebrna po 10 latach nieprzerwanej i nienagannej pracy w resorcie energetyki i energii atomowej. Odznaka złota mogła być nadana nie wcześniej niż po upływie 2 lat od otrzymania odznaki srebrnej. W uzasadnionych wypadkach oraz za szczególne osiągnięcia w dziedzinie energetyki i energii atomowej odznaka mogła być nadana mimo niespełnienia tych warunków.

Pracownicy wyróżnieni odznaką mieli pierwszeństwo przy przedstawianiu do orderów i odznaczeń, w awansowaniu, w kierowaniu na szkolenie i doskonalenie zawodowe oraz w korzystaniu z wszelkiego rodzaju świadczeń socjalnych.

Odznakę nadawał Minister Energetyki i Energii Atomowej. Mógł on także pozbawić odznaki w razie stwierdzenia, że jej nadanie nastąpiło wskutek wprowadzenia w błąd, lub że osoba wyróżniona stała się niegodna posiadania odznaki. Koszty odznaki oraz wydatki związane z jej nadawaniem były pokrywane z budżetu Ministerstwa Energetyki i Energii Atomowej.

W 1984 decyzja Ministra Górnictwa i Energetyki zezwoliła na nadawanie odznaki (wyłącznie złotej) zespołom pracowniczym, zakładom pracy, organizacjom społecznym itp. za szczególne osiągnięcia w energetyce^[6].

Rozporządzenie z 1998 określało jedynie, że odznaka jest zaszczytnym honorowym wyróżnieniem i może być nadawana pracownikom energetyki, członkom organizacji zawodowych i społecznych, cudzoziemcom oraz innym osobom fizycznym za szczególne osiągnięcia w zakresie nowych rozwiązań technicznych, prac badawczych, we wdrażaniu najnowszych osiągnięć techniki światowej, w zakresie realizacji budów i produkcji urządzeń energetycznych. Nadawał ją jednokrotnie Minister Gospodarki; brak było już uregulowań dotyczących stażu pracy, przywilejów ani trybu odbierania^[4].

Opis odznaki

Odznaka miała kształt krążka średnicy 30 mm wykonanego z tombaku. Zewnętrzne obrzeże odznaki stanowiły stylizowane łopatki turbiny w kolorze złotym, srebrnym lub brązowym, odpowiednio do stopnia. Na pokrytym białą emalią środku odznaki była osadzona stylizowana litera "E" w kolorze niebieskim. Środkową część odznaki otaczał po całym obwodzie napis ZASŁUŻONY DLA ENERGETYKI w kolorze złotym, srebrnym lub brązowym, wtopionym w tło z białej emalii.

Odznaka początkowo była zawieszona na prostokątnej metalowej zawieszce (klamrze) z nałożoną na niej rzeźbą liści laurowych, w kolorze złotym, srebrnym lub brązowym. Szerokość klamry wynosiła 25 mm, wysokość – 8 mm. Później wprowadzono odznakę na wstążce.

Odznaka zespołowa była większa (o średnicy krążka 37 mm), zawieszona na wstążce o szerokości 29 mm, składającej się z dwóch pasków żółtych wzdłuż brzegów (po 6 mm szerokości), dwóch pasków czarnych bliżej środka (po 7 mm) i środkowego paska biało-czerwonego (szer. 3 mm). Górna klamra miała wymiary 33 × 12 mm^[6].

Rozporządzenie z 1998 określiło odznakę jako wykonaną z metalu w kolorze złotym, o kształcie okrągłego medalu o średnicy 30 mm w formie stylizowanej turbiny. W środku medalu w biało emaliowanym kole była umieszczona ciemnoniebieska, stylizowana litera "E", otoczona napisem ZASŁUŻONY DLA ENERGETYKI. Medal był przymocowany do prostokątnej klamry o długości 30 mm i szerokości 10 mm, przedstawiającej Godło Rzeczypospolitej Polskiej na biało-czerwonej wstędze^[4].

Odznakę noszono na prawej piersi.

Odznaczeni

Przypisy

Ordery i odznaczenia państwowe III RP System orderowo-odznaczeniowy według starszeństwa Ordery Order Orła Białego Order Wojenny Virtuti Militari[A] Order Odrodzenia Polski Order Krzyża Wojskowego Order Krzyża Niepodległości Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej Odznaczenia Krzyż Walecznych[A] Krzyż Wojskowy Krzyż Zasługi za Dzielność Krzyż Zasługi z Mieczami[A] Krzyż Wolności i Solidarności Medal Virtus et Fraternitas Krzyż Zasługi Wojskowy Krzyż Zasługi z Mieczami Morski Krzyż Zasługi z Mieczami Lotniczy Krzyż Zasługi z Mieczami Wojskowy Krzyż Zasługi Morski Krzyż Zasługi Lotniczy Krzyż Zasługi Medal za Ofiarność i Odwagę Medal za Długoletnią Służbę Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie Gwiazda Afganistanu Gwiazda Iraku Gwiazda Czadu Gwiazda Konga Gwiazda Morza Śródziemnego Gwiazda Załóg Lotniczych Krzyż Zesłańców Sybiru Krzyż Wschodni Krzyż Zachodni Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości Odznaczenia resortowe (ministerialne) III RP PRM Odznaka Honorowa „Za zasługi w zapewnianiu bezpieczeństwa państwa poza granicami RP” Odznaka Honorowa za Zasługi dla Legislacji Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Wynalazczości” Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości MSWiA Medal za Zasługi dla Straży Granicznej Medal za Zasługi dla Policji Odznaka „Zasłużony Policjant” Odznaka „Zasłużony dla Ochrony Przeciwpożarowej” Odznaka Honorowa „Za zasługi w działaniach poza granicami RP” Odznaka Honorowa za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego Odznaka okolicznościowa Medal Stulecia Utworzenia Policji Państwowej Odznaka okolicznościowa Medal 20-lecia Utworzenia Centralnego Biura Śledczego MON Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Medal Wojska Polskiego Wojskowa odznaka „Za Rany i Kontuzje” MR Odznaka Honorowa za Zasługi dla Rozwoju Gospodarki RP MSiT Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Turystyki” Odznaka „Za Zasługi dla Sportu” MZ Odznaka „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu” Odznaka honorowa „Za zasługi dla ochrony zdrowia” Odznaka „Dawca Przeszczepu” MKiDN Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” Odznaka „Za opiekę nad zabytkami” MSZ Odznaka Honorowa „Bene Merito” MEN Medal Komisji Edukacji Narodowej MS Odznaka „Za zasługi w pracy penitencjarnej” MF Odznaka „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej” Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Finansów Publicznych RP” MŚ Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej” Odznaka honorowa „Zasłużony dla polskiej geologii” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Leśnictwa” MRiRW Odznaka honorowa „Zasłużony dla Rolnictwa” MGMiŻŚ Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza” MRPiPS Odznaka Honorowa Primus in Agendo Odznaka Honorowa Meritis pro Familia ME Odznaka honorowa „Za zasługi dla Energetyki” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Górnictwa RP” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Przemysłu Naftowego i Gazowniczego” MIiB Odznaka honorowa „Za zasługi dla budownictwa” Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Geodezji i Kartografii” Odznaka honorowa „Zasłużony dla drogownictwa” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kolejnictwa” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Łączności” Odznaka honorowa „Zasłużony dla transportu RP” inne organy i urzędy Medal Honorowy za zasługi dla Żandarmerii Wojskowej Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej” Medal „Reipublicae Memoriae Meritum” Medal „Pro Patria” Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny” Odznaka Honorowa Biura Ochrony Rządu Odznaka Honorowa imienia gen. Stefana Roweckiego „Grota” Odznaka honorowa „Działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych” Odznaka Honorowa za Zasługi dla Ochrony Pracy Odznaka Honorowa za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka Odznaka Honorowa Zasłużonego dla Bezpieczeństwa w Górnictwie Odznaka honorowa „Za Zasługi dla bankowości RP” Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka” Odznaka honorowa „Za zasługi dla statystyki RP” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Systemu Badań i Certyfikacji” Odznaka honorowa „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” Odznaka „Semper paratus” wycofane Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe Odznaka „Mistrz Sportu” Odznaka „Zasłużony Mistrz Sportu” Medal „Pro Memoria” Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” Odznaka „Zasłużony dla Służby Celnej” Odznaka „Za zasługi dla transportu” Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” Odznaka honorowa „Wzorowy Kierowca” Odznaka „Wzorowego Sprzedawcy” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Energetyki” Odznaka honorowa „Zasłużony dla górnictwa” Odznaka honorowa „Zasłużony dla bankowości” Odznaka „Za zasługi dla celnictwa” Odznaka Honorowa za Zasługi dla Skarbowości RP Odznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej” Odznaka „Za zasługi w zwalczaniu powodzi” Dawne odznaczenia wojskowe włączone do systemu odznaczeń państwowych II RP na obczyźnie[B] Krzyż Kampanii Wrześniowej Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino Medal Lotniczy Medal Morski Medal Morski Polskiej Marynarki Handlowej Medal Wojska Organizacje PPP[C] Krzyż Armii Krajowej Krzyż Batalionów Chłopskich Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego RP-PRL 1944–1989[C] Krzyż Bitwy pod Lenino Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Krzyż Oświęcimski Krzyż Partyzancki Krzyż za udział w Wojnie 1918–1921 Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Medal za Warszawę 1939–1945 Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” Śląski Krzyż Powstańczy Warszawski Krzyż Powstańczy Wielkopolski Krzyż Powstańczy Zobacz też III Rzeczpospolita Osoby, które odmówiły przyjęcia lub zwróciły ordery i odznaczenia w III Rzeczypospolitej ↑ a b c Ordery i odznaczenia nadawane w czasie wojny i do pięciu lat po niej, obecnie wstrzymane ↑ Odznaczenia nadawane do 16 października 1992, obecnie nadawanie zakończono ↑ a b Odznaczenia nadawane do 8 maja 1999, obecnie nadawanie zakończono

Ordery i odznaczenia państwowe PRL Ordery Order Budowniczych Polski Ludowej Order Odrodzenia Polski Order Virtuti Militari Order Krzyża Grunwaldu Order Sztandaru Pracy Order Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Odznaczenia państwowe Krzyż Zasługi Krzyż Walecznych Medal Zasłużonym na Polu Chwały Krzyż Partyzancki Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Krzyż Bitwy pod Lenino Krzyż Oświęcimski Medal „Za waszą wolność i naszą” Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej” Śląski Krzyż Powstańczy Wielkopolski Krzyż Powstańczy Warszawski Krzyż Powstańczy Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal za Warszawę Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Medal Rodła Medal za Ofiarność i Odwagę Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie Medal „Za udział w walkach o Berlin” Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Odznaki tytułów honorowych „Lotnik Kosmonauta PRL” „Zasłużony dla Kultury Narodowej” „Zasłużony dla Wymiaru Sprawiedliwości PRL” „Zasłużony dla Zdrowia Narodu” „Zasłużony Drukarz PRL” „Zasłużony Energetyk PRL” „Zasłużony Górnik PRL” „Zasłużony Hutnik PRL” „Zasłużony Kolejarz PRL” „Zasłużony Lekarz PRL” „Zasłużony Nauczyciel PRL” „Zasłużony Pilot Wojskowy PRL” „Zasłużony Portowiec PRL” „Zasłużony Rolnik PRL” „Zasłużony Stoczniowiec PRL” Medale i odznaki resortowe Medal Komisji Edukacji Narodowej Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej” Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal „Za udział w walkach o Berlin” Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Odznaka Braterstwa Broni Odznaka honorowa dla korespondentów Głównego Urzędu Statystycznego Odznaka honorowa „Odznaka Mistrza” Odznaka honorowa „Wzorowy Kierowca” Odznaka honorowa „Za 1.000 000 km lotu” Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” Odznaka honorowa „Za zasługi dla gospodarki przestrzennej” Odznaka honorowa „Za zasługi dla ochrony pracy” Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej” Odznaka honorowa „Za zasługi dla ochrony zdrowia” Odznaka honorowa „Za zasługi dla oświaty” Odznaka honorowa „Za zasługi dla statystyki PRL” Odznaka honorowa „Zasłużonemu Działaczowi ORMO” Odznaka honorowa „Zasłużony dla bankowości PRL” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych” Odznaka honorowa „Zasłużony dla gospodarki przestrzennej i komunalnej” Odznaka honorowa „Zasłużony dla górnictwa PRL” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Informacji Naukowo-Technicznej” Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza” Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Państwowy” Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Rady Narodowej” Odznaka Przysposobienia Sanitarnego Odznaka Wzorowego Funkcjonariusza Służby Więziennej Odznaka „10 lat w Służbie Narodu” Odznaka „20 lat w Służbie Narodu” Odznaka „400 lat Poczty Polskiej” Odznaka „Budowniczy Huty im. Lenina” Odznaka „Budowniczy Huty Katowice” Odznaka „Budowniczy Nowej Huty” Odznaka „Budowniczy Pałacu Kultury i Nauki im. J. Stalina” Odznaka „Mistrz Sportu” Odznaka „Na Straży Pokoju” Odznaka „Przodownik Pracy” Odznaka „Przodownik Pracy Socjalistycznej” Odznaka „Przodujący Drogowiec” Odznaka „Przodujący Kolejarz” Odznaka „Racjonalizator Produkcji” Odznaka „Sprawny do Pracy i Obrony” Odznaka „W Służbie Narodu” Odznaka „W Służbie Penitencjarnej” Odznaka „Wzorowego Sprzedawcy” Odznaka „Wzorowy Hodowca” Odznaka „Wzorowy Księgarz” Odznaka „Za opiekę nad zabytkami” Odznaka „Za wzorową pracę w służbie weterynaryjnej” Odznaka „Za zasługi dla celnictwa PRL” Odznaka „Za zasługi dla finansów PRL” Odznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej” Odznaka „Za Zasługi dla Ochrony Przeciwpożarowej” Odznaka „Za zasługi dla przemysłu chemicznego” Odznaka „Za zasługi dla rozwoju przemysłu maszynowego” Odznaka „Za zasługi dla transportu PRL” Odznaka „Za zasługi w dziedzinie geodezji i kartografii” Odznaka „Za zasługi w obronie granic PRL” Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego” Odznaka „Za zasługi w zwalczaniu powodzi” Odznaka „Zasłużony dla Energetyki” Odznaka „Zasłużony dla Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego” Odznaka „Zasłużony dla polskiej geologii” Odznaka „Zasłużony dla ubezpieczeń społecznych” Odznaka „Zasłużony dla Wynalazczości i Racjonalizacji” Odznaka „Zasłużony drukarz” Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej” Odznaka „Zasłużony Działacz Turystyki” Odznaka „Zasłużony Funkcjonariusz Pożarnictwa” Odznaka „Zasłużony Mistrz Sportu” Odznaka „Zasłużony Opiekun Społeczny” Odznaka „Zasłużony Pracownik Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska” Odznaka „Zasłużony Pracownik Handlu” Odznaka „Zasłużony Pracownik Handlu i Usług” Odznaka „Zasłużony Pracownik Handlu Zagranicznego” Odznaka „Zasłużony Pracownik Łączności” Odznaka „Zasłużony Pracownik Przemysłu Lekkiego” Odznaka „Zasłużony Pracownik Przemysłu Spożywczego i Skupu” Odznaka „Zasłużony Pracownik Rolnictwa” Odznaka „Zasłużony Przodownik Pracy” Odznaka „Zasłużony Przodownik Pracy Socjalistycznej” Odznaka „Zasłużony Racjonalizator Produkcji” Odznaka „Zasłużony Trener” Zobacz też: Odznaka Nagrody Państwowej order chlebowy

Falerystyka Rodzaj odznaczenia Order krzyż medal gwiazda odznaka dystynktorium Elementy insygniów Godło łańcuch orderowy gwiazda orderowa rozetka galonik okucie wstęga orderowa Formy zredukowane Cywilna: miniaturka orderowa mundurowa: baretka Lista odznaczeń w Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie Lista baretek w Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie organizacjach międzynarodowych Prawo kapituła orderu odznaczenie państwowe order domowy order kobiecy System odznaczeń w Polsce Komisja Heraldyczna polski system orderowo-odznaczeniowy (lista) polskie odznaczenia resortowe polskie odznaczenia samorządowe