Odznaka pamiątkowa „Orlęta”
| ||
 Awers | ||
 Awers | ||
| Ustanowiono | 18 marca 1921, zatw. 13 grudnia 1921 | |
| Wielkość | 44 × 44 mm | |
| Kruszec | tombak srebrzony lub złocony | |
Odznaka pamiątkowa „Orlęta” – odznaka przyznawana w okresie II Rzeczypospolitej uczestnikom walk w obronie miasta Lwowa i Kresów Wschodnich podczas wojny polsko-ukraińskiej.
Opis odznaki
Odznaka przedstawia cztery stylizowane sylwetki orląt, tworzących ramiona krzyża, pomiędzy nimi promienie, pośrodku odznaki, w okrągłym medalionie herb Lwowa, otoczony napisem „OBROŃCOM KRESÓW WSCHODNICH”.
Była tłoczona z blachy mosiężnej, srebrzonej i patynowanej. Odznaka ma formę lekko wypukłą. Jej średnica wynosi ok. 43,5 mm.
Każdy kto otrzymał odznakę otrzymywał również dyplom nadania.
Odznaczenie było przyznawane za walki w obronie Lwowa w okresie jego oblężenia (za okres późniejszy niż czas od 1 do 22 listopada 1918, za który był przyznawany Krzyż Obrony Lwowa) oraz za walki o Kresy Wschodnie[1] i Ziemię czerwieńską. Odznakę ustanowił 18 marca 1919 dowódca Armii „Wschód”, gen. Tadeusz Rozwadowski, za czynną służbę wojskową w Galicji Wschodniej pełnioną za jego dowództwa po dzień 19 marca 1919[2]. Generał nadawał odznakę osobiście wraz z podpisem na dyplomie. Odznaka została zatwierdzona w Dzienniku Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 49 poz. 872 z 13 grudnia 1921[3]. Po śmierci generała Rozwadowskiego (1928) nikt nie był uprawniony do jej przyznawania[1]. Odznaka bardzo często była jedyną nagrodą na jaką mogły liczyć kobiety zaangażowane w obronie Lwowa na różnych polach niekoniecznie na linii frontu (m.in. sanitariuszki oraz wolontariuszki odpowiadające za zaprowiantowanie i zaopatrzenie)[4].
Pierwszy wzór odznaki projektował T. Łuczyński a drugi Lesław Węgrzynowski[5]. Wytwórcą odznaki był Władysław Buszek[6][7].
Zarząd Wojewódzki Federacji Polskich Obrońców Ojczyzny w uchwale z 21 marca 1936 powołał do życia komisję likwidacyjną odznaki pamiątkowej „Orlęta”[8].
Odznaczeni
Zobacz też
- Uczestnicy bitwy o Lwów 1918–1919 (strona polska)
- Krzyż Obrony Lwowa
- Odznaka pamiątkowa IV Odcinka „Obrony Lwowa”
- Orlęta Lwowskie
- Cmentarz Obrońców Lwowa
Uwagi
- ↑ Występowała w dwu odmianach – emaliowanej dla oficerów i podoficerów, oraz nieemaliowanej dla szeregowych.
Przypisy
- ↑ a b W sprawie nadawania „Orląt”. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 66 z 20 marca 1936.
- ↑ Witold Hupert: Walka o Lwów (od 1 listopada 1918 do 1 maja 1919 roku). Warszawa: 1933, s. 225.
- ↑ Dziennik Rozkazów, 1921, R. 4, nr 49 Ordery i odznaczenia s. 10 - 11.
- ↑ Mariusz Patelski, Wojna – pamięć – polityka. Lwów w biografii generała broni Tadeusza Jordan Rozwadowskiego (1866–1928) [w:] „Artificem commendat opus”. Region-Pamięć-Polityka. Studia i materiały ofiarowane Profesor Danucie Kisielewicz, Opole 2018, s. 335–360., ISBN 978-83-7395-790-9.
- ↑ Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1918–1945. s. 656 – 657.
- ↑ w „Ordery i Odznaczenia" podają, że wykonawcą był Jan Knedler z Warszawy
- ↑ Warszawskie Centrum Numizmatyczne. sixbid.com. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Komisja likwidacyjna odznaki pamiątkowej „Orlęta”. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 80 z 5 kwietnia 1936.
Bibliografia
- Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1918–1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918–1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Pantera Books. ISBN 83-204-3299-5.
- Ordery i odznaczenia. DeAgostini, 2011. ISBN 978-248-2615-5.
| Rodzaj odznaczenia | |
|---|---|
| Elementy insygniów | |
| Formy zredukowane |
|
| Lista odznaczeń w | |
| Lista baretek w | |
| Prawo | |
| System odznaczeń w Polsce |
Media użyte na tej stronie
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 4.0
Odznaka honorowa "Orląt Lwowskich"
Dyplom nadania Odznaki Honorowej "Orlęta"
Odznaka Honorowa "Orlęta"