Odzyskiwanie i remont rakiet wspomagających
Wstęp
Obszar, na który opadają rakiety wspomagające po spełnieniu swojego zadania jest odległy o około 258 km na północny wschód od przylądka Canaveral. W strefie wodowania silników jeszcze przed startem znajdują się dwa statki odbiorcze „Liberty Star” i „Freedom Star”, specjalnie wybudowane w celu wyławiania rakiet i eksploatowane przez United Space Boosters Inc., filię firmy United Technologies Corporation. Statki te są wyposażone w najnowocześniejszy sprzęt poszukiwawczy, nawigacyjny i łącznościowy: satelitarny system nawigacyjny, radar poszukiwawczy, sonary, systemy radiowe Loran C i UKF, układy naprowadzania kierunkowego oraz żyrokompasy. Załoga statku liczy maksymalnie 24 osoby, w tym 12 osób obsługi i 12 specjalistów przeszkolonych w zakresie odzyskiwania rakiet.
Lokalizacja
Odzyskiwanie rakiet wspomagających rozpoczyna się od ich zlokalizowania za pomocą radiowego szukacza kierunkowego i wykrycia spadochronów za pomocą sonaru. Najpierw na pokład wciąga się trzy spadochrony główne, nawijając je na bębny. Podobnie odzyskuje się spadochron stabilizujący, a przymocowaną do niego osłonę spadochronów głównych podnosi się za pomocą dźwigu.
Dalsze operacje
Do odzyskania samych silników potrzebny jest bardziej skomplikowany sprzęt. Podstawowym problemem jest wypompowanie wody z komory spalania, aby silnik przyjął pozycją poziomą niezbędną do holowania po wodzie. Zadanie to spełnia zdalnie sterowany robot napędzany sześcioma śrubami umożliwiającymi mu dużą manewrowość pod wodą. Po opuszczeniu na wodę robot jest podprowadzany do unoszącego się na powierzchni oceanu silnika rakiety SRB. Sterowanie odbywa się za pośrednictwem przewodu o długości 183 m i kamery telewizyjnej. Po przyjęciu odpowiedniej pozycji robot zanurza się na głębokość 44 m, gdzie znajduje się dysza silnika. Robot blokowany jest następnie w gardzieli dyszy, a wtedy uruchamia się pompę wprowadzającą sprężone powietrze do wypełnionego wodą wnętrza silnika, który zaczyna stopniowo przybierać pozycją poziomą. Po wypchnięciu części wody środkowa część zostaje wypełniona sprężonym powietrzem uszczelniając wylot dyszy. Dopiero wtedy usuwana jest reszta wody. Silnik jest następnie holowany do kompleksu rozmontowania silników położonego na terenie ośrodka kosmicznego, a dokładniej na wschodnim brzegu Banana River w Port Canaveral. W nabrzeżu jest wykonane wcięcie, w które wprowadza się unoszący się na wodzie silnik. Stamtąd jest on podnoszony za pomocą suwnic i układany na wózkach. Następnie przeprowadza się wstępne mycie silnika, a po przywiezieniu do hangaru rozmontowuje się go na segmenty.
Ponowne użycie
Po dokładniejszym myciu elementy są przewożone ciężarówkami do hali VAB, a stamtąd do producenta – firmy Morton Thiokol, która przygotowuje je do następnych misji. Osobną drogę przechodzą spadochrony. Są one dostarczane do budynku na terenie kompleksu przemysłowego (kiedyś przygotowywano tam spadochrony dla statków Gemini, później NASA zorganizowała tam swoje centrum prasowe). Spadochrony są myte, suszone, naprawiane, składane i magazynowane przed ponownym wykorzystaniem.
Bibliografia
- Jacek Nowicki, Krzysztof Zięcina: Samoloty Kosmiczne. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1989. ISBN 83-204-1004-5.
Media użyte na tej stronie
Budynki remontu SRB
SVG version of PNG Space Shuttle Logo/Patch.
The SRB Retrieval Ship Liberty Star closes in on the dock at Hangar AF, Cape Canaveral Air Force Station, with a spent solid rocket booster alongside. The booster is from Space Shuttle Discovery, which launched on July 4. The space shuttle’s solid rocket booster casings and associated flight hardware are recovered at sea. The boosters impact the Atlantic Ocean approximately seven minutes after liftoff. The splashdown area is a square of about 6 by 9 nautical miles located about 140 nautical miles downrange from the launch pad. The retrieval ships are stationed approximately 8 to 10 nautical miles from the impact area at the time of splashdown. As soon as the boosters enter the water, the ships accelerate to a speed of 15 knots and quickly close on the boosters. The pilot chutes and main parachutes are the first items to be brought on board. With the chutes and frustum recovered, attention turns to the boosters. The ship’s tow line is connected and the booster is returned to the Port and ,after transfer to a position alongside the ship, to Hangar AF at Cape Canaveral Air Force Station. There, the expended boosters are disassembled, refurbished and reloaded with solid propellant for reuse.
.jpg)
KENNEDY SPACE CENTER, FLA. -- Floating in the Atlantic Ocean about 150 miles north east of Cape Canaveral are the right and left solid rocket boosters, which were jettisoned from the Space Shuttle Discovery two and a half minutes into the ascent to orbit on Dec. 9, 2006. Though the boosters landed in the ocean miles from each other, overnight wind and ocean currents allowed the left booster, which was floating higher in the water, to migrate to the location of the right booster. The SRB retrieval team monitored the boosters through the night, and confirmed that the boosters did not contact each other. Both boosters were towed back to Hangar AF at the Cape Canaveral Air Force Station, where the refurbishment operations are now underway. Discovery lifted off from KSC's Launch Pad 39B at 8:47 p.m. EST on mission STS-116. For more information about the process of retrieval, go to http://www-pao.ksc.nasa.gov/kscpao/nasafact/pdf/SRBships06.pdf and http://www.nasa.gov/mission_pages/shuttle/behindscenes/recovery_ships.html. This was the second launch attempt for mission STS-116. The first launch attempt on Dec. 7 was postponed due a low cloud ceiling over Kennedy Space Center. This is Discovery's 33rd mission and the first night launch since 2002. The 20th shuttle mission to the International Space Station, STS-116 carries another truss segment, P5. It will serve as a spacer, mated to the P4 truss that was attached in September. After installing the P5, the crew will reconfigure and redistribute the power generated by two pairs of U.S. solar arrays. Landing is expected Dec. 21 at KSC.