Ofiara dziesiątego grosza

Wysokość ofiary 10 grosza według województw Rzeczypospolitej, oparta na tabeli Fryderyka Józefa Moszyńskiego z 1790 roku

Ofiara dziesiątego grosza, ofiara wieczysta[1][2] – podatek dochodowo-gruntowy[2] ustanowiony w 1789 roku[3] przez Sejm Czteroletni jako danina publiczna pobierana od szlachty i duchowieństwa w wysokości odpowiednio 10 i 20 procent. Podatek nie był przenośny na poddanych[1].

Podatek przeznaczono na utrzymanie wojska, którego liczebność zwiększono uchwałą sejmową z 20 października 1788 roku do 100 tysięcy ludzi. Ostatecznie dochody nie wystarczyły nawet na utrzymanie wojska zmniejszonego późniejszymi decyzjami do 65 tysięcy ludzi[3].

Sejmowa debata nad podatkiem ujawniła podziały wśród stronnictwa patriotycznego i doprowadziła do zbliżenia części działaczy skupionych wokół Ignacego Potockiego do dworu królewskiego[3].

Podatek został utrzymany przez zaborców po rozbiorach. W Prusach istniał do 1829, w Królestwie do 1866 roku[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c Ofiara wieczysta, ofiara dziesiątego grosza (pol.). W: Encyklopedia PWN portalu Interia.pl [on-line]. Interia.pl. [dostęp 2012-07-20].
  2. ↑ a b ofiara wieczysta, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2012-07-20].
  3. ↑ a b c Tadeusz Cegielski, Katarzyna Zielińska: Historia. Dzieje nowożytne. Podręcznik dla szkół średnich klasy II liceum ogólnkształcącego. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1993, s. 376. ISBN 83-02-04757-0.

Media użyte na tej stronie

Amount of the Tenth Grosz Contribution in the Polish-Lithuanian Commonwealth in 1790.PNG
Autor: Mathiasrex, Maciej Szczepańczyk, based on layers of User:Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Amount of the Tenth Grosz Contribution in the Polish-Lithuanian Commonwealth in 1790