Ogólnopolski Związek Zawodowy „Inicjatywa Pracownicza”

Ogólnopolski Związek Zawodowy „Inicjatywa Pracownicza”

Logo OZZ „Inicjatywa Pracownicza”
Państwo	Polska
Siedziba	Poznań
Data założenia	2002[1]
Rodzaj stowarzyszenia	związek zawodowy
Zasięg	Polska
Nr KRS	0000215247
Data rejestracji	23 sierpnia 2004
brak współrzędnych
Strona internetowa

Ogólnopolski Związek Zawodowy „Inicjatywa Pracownicza” (OZZ IP) – anarchosyndykalistyczna centrala związków zawodowych działająca na terenie całej Polski. W swojej deklaracji ideowej określa się jako „oddolny, samorządny związek zawodowy” i koncentruje się na zasadach samorządności, spółdzielczości, federalizmu i demokracji bezpośredniej^[2].

Cele OZZ „Inicjatywa Pracownicza”

Głównym celem działalności Inicjatywy Pracowniczej jest obrona praw pracowniczych i obywatelskich osób zrzeszonych w związku oraz promocja spółdzielczości, samorządności i solidarności w stosunkach międzyludzkich. Organizacja w swoich działaniach odwołuje się do tradycji anarchosyndykalizmu oraz syndykalizmu^[2]. Wysuwa też szereg postulatów o charakterze legislacyjnym i socjalnym^[3].

1. Reprezentowanie i obrona praw oraz interesów pracowniczych, obywatelskich i socjalnych pracowników i innych osób zrzeszonych w Związku oraz ich rodzin.
2. Kształtowanie aktywności społecznej, etyki zawodowej oraz ochrona godności ludzi pracy.
3. Działanie na rzecz sprawiedliwych relacji społecznych i ekonomicznych w wymiarze lokalnym krajowym i międzynarodowym.
4. Zwalczanie niegospodarności i nadużyć.
5. Współdziałanie z organizacjami związkowymi, organizacjami i ruchami społecznymi w kraju i za granicą na zasadach partnerskich.
6. Działanie na rzecz poprawy poziomu życia związkowców i ich rodzin.
7. Oddziaływanie na rzecz samorządności, demokratyzmu, sprawiedliwości społecznej i solidarności w stosunkach międzyludzkich.
8. Promowanie spółdzielczości pracy oraz społecznych form własności środków produkcji.
9. Walka o poprawę warunków pracy, jej bezpieczeństwa oraz o godne wynagrodzenie wszystkich zatrudnionych.
10. Działanie na rzecz ochrony zdrowia i powszechnego, darmowego, równego do niej dostępu oraz na rzecz ochrony środowiska naturalnego człowieka.

Działalność OZZ „Inicjatywa Pracownicza”

Baner Inicjatywy Pracowniczej w czasie manifestacji w Poznaniu (2008).

Baner Inicjatywy Pracowniczej na demonstracji w Warszawie (2021).

Jeszcze przed oficjalną rejestracją związku zawodowego działacze Inicjatywy Pracowniczej zaangażowani byli w szereg akcji protestacyjnych przeciwko likwidacji miejsc pracy oraz uelastycznianiu prawa pracy^[4][5]. W 2002 związek między innymi wziął udział w akcjach protestacyjnych przeciwko grupowym zwolnieniom w poznańskich zakładach H. Cegielski^[6], gdzie w 2004 zorganizowano komisję zakładową związku, a jednym z jej założycieli był były członek Solidarności oraz Solidarności 80 – Marcel Szary^[7]. Jednym z pierwszych działań Inicjatywy Pracowniczej było wezwanie zarządu do rozmów płacowych. W świetlicy zakładowej stawiło się ok. 200 osób, przedstawiciele zarządu jednak nie przybyli. Zdenerwowani robotnicy zorganizowali "płytę" – wiec załogi, a następnie przeszli ulicami pod budynek zarządu. Podobnych akcji w ciągu dwóch lat związek przeprowadził kilkanaście, trwały od 20 minut do 3 godzin. Drugą, niezwykle spektakularną inicjatywą związku, który oficjalnie zrzeszał 12 pracowników (nieoficjalnie ponad 800), było wezwanie do manifestacyjnego brania urlopu na żądanie. 16 kwietnia 2007 90% pracowników zakładów H. Cegielski nie stawiło się do pracy, przybyli za to pod siedzibę zarządu, żądając podwyżek^[8].

Inicjatywa Pracownicza uczestniczyła w protestach organizowanych przez Ogólnopolski Komitet Protestacyjny^[9] oraz współorganizował obchody rocznicy Poznańskiego Czerwca wraz z Solidarnością 80 i OPZZ „Konfederacja Pracy”^[10].

W 2003 Inicjatywa Pracownicza była organizatorem pierwszej Ogólnopolskiej Konferencji Pracowniczej^[11], która dała początek serii spotkań działaczy pracowniczych w następnych latach^{[12][13][14][15][16]}.

W kolejnych latach związek angażował się w wiele akcji protestacyjnych w całym kraju, m.in. na Poczcie Polskiej^[17][18], w marketach Auchan^[19] i Kaufland^[20], w zakładach H. Cegielski – Poznań^[21][22][23] oraz w służbie zdrowia^{[24][25][26][27]}.

W styczniu 2006 związek przystąpił do Komitetu Pomocy i Obrony Represjonowanych Pracowników, który miał na celu przeciwdziałać stosowaniu represji wobec związkowców. Inicjatywa Pracownicza, razem z WZZ „Sierpień`80„ i Związkiem Zawodowym Metalowców stanowiła trzon organizacji. Natomiast Inicjatorami Komitetu byli Krzysztof Łabądź, przewodniczący Wolnego Związku Zawodowego „Sierpień`80„ w kopalni „Budryk„, Dariusz Skrzypczak, szef zakładowej organizacji NSZZ „Solidarność„ w poznańskiej Goplanie oraz Sławomir Kaczmarek z Ogólnopolskiego Związku Zawodowego „Inicjatywa Pracownicza” w Uniontex w Łodzi^[28].

W czerwcu 2012 Inicjatywa Pracownicza była jednym z organizatorów kampanii pod hasłem „Chleba zamiast igrzysk” przeciwko organizacji w Polsce Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej^[29][30].

W maju 2015 związek włączył się w kampanię „Chcemy więcej zarabiać!”, zainicjowaną przez Wolny Związek Zawodowy Sierpień 80. Jej organizatorzy domagali się podniesienia płacy minimalnej do 2800 zł brutto i stawki godzinowej nie mniejszej niż 15 zł. IP wsparła kampanię przeprowadzając akcje informacyjne na temat postawionego postulatu. Odbyły się one w kilku miastach m.in. Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu, Zielonej Górze, Lublinie, Bydgoszczy, na Śląsku. W tym samym roku związek przystąpił również do koalicji przeciwko umowom TTIP i CETA. Włączył się w przygotowanie materiałów informacyjnych i ich dystrybucję, samodzielną organizację szeregu pikiet, a także uczestniczenie w demonstracjach innych organizacji (m.in. demonstracja przeciw CETA w Warszawie)^[31][32].

W lutym 2016 związek rozpoczął akcje informacyjną „Dość śmieciowym kontraktom. Żądamy naszych etatów i praw!”. Jej celem było nagłośnienie procesu o ustanowienie stosunku pracy członkini Inicjatywy Pracowniczej w szpitalu w Gorzowie Wielkopolskim, sytuacji pielęgniarek zatrudnianych na umowach cywilnoprawnych, a także wezwanie do wspólnego organizowania się na rzecz bardziej stabilnych warunków pracy. w Toruniu, Gorzowie Wielkopolskim, Ostrowie, Poznaniu, Wrocławiu, Warszawie i wielu innych miejscowościach rozdawano ulotki oraz informowano o skutkach przymusowego samozatrudnienia i możliwościach oporu^[32].

2020 w Warszawie powstało Koło Młodzieżowe OZZ IP, której celem jest organizowanie młodych pracowników i pracownic. W założeniu, struktura ta miała dać osobom studiującym i uczącym się możliwość dołączenia do związku zawodowego bez konieczności zapisywania się do struktur zakładowych czy międzyzakładowych^[33]. Celem ich działania natomiast jest pomoc pracownikom zrzeszonym już w komisjach zakładowych. Najczęściej polega na organizowaniu protestów, medialnym nagłaśnianiu walk pracowników czy wsparciu dla strajków^[34]. Z czasem powstały Koła Młodych w innych miastach, jak w Poznaniu^[35] czy Krakowie^[36]. Jednak młode osoby w ramach IP zrzeszają się często w ramach komisji środowiskowych^[33].

Po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 Inicjatywa Pracownicza zaangażowała się w niesienie pomocy humanitarnej do Ukrainy, jak i również rozpowszechnianie wiedzy na temat polskiego prawa pracy pośród mniejszości białoruskiej oraz ukraińskiej w Polsce. Rozpoczęto również kampanię mającą na celu zwrócenie uwagi na rosnące ceny wynajmu mieszkań^[37]. Inicjatywa Pracownicza wraz z innymi organizacjami (m.in. Socjalny Ruch oraz Operacja Solidarność z Ukrainy) przygotowała petycję do władz RP, w której zażądały interwencji państwa w rynek mieszkaniowy^[38].

Publicystyka

Inicjatywa Pracownicza wydaje ogólnopolskie pismo związkowe „Biuletyn Inicjatywa Pracownicza”, które dostępne jest w pełni za darmo w formie papierowej oraz elektronicznej^[39]. Oddzielne komisje związkowe wydają również niekiedy swoje publikacje, jak miało to miejsce w przypadku „Na pierwszej linii” (Volskwagen Poznań)^[40] czy „Głos Załogi Amazona” (Amazon Polska)^[41]. Na stronie związku również regularnie ukazują się artykuły publicystyczne^[42].

Związek zawodowy wydaje niekiedy broszury informacyjne na różne tematy (m.in. prawo^[43], warunki pracy w Polsce, imigiracja) lub krótkie publikacje dotyczące historii ruchu pracowniczego w Polsce i na świecie^[44].

W 2022 nakładem związku zawodowego ukazała się książka Przeciwko wyzyskowi i dewastacji. Inicjatywa Pracownicza wobec kryzysu klimatycznego i ekologicznego, która stanowi zbiór artykułów oraz esejów poświęconych tematyce pracowniczej i ochrony środowiska^[45].

Działalność międzynarodowa

W 2012 przedstawiciele związku z Kostrzyna wzięli udział w blokadzie marszu neonazistów we Frankfurcie nad Odrą^[46][47].

1 marca 2016 razem z pracownikami z różnych zakładów, sektorów i krajów, studentami, bezrobotnymi oraz migrantami Inicjatywa Pracownicza wzięła udział w szeregu skoordynowanych działań przeciwko prekaryzacji i zaostrzaniu prawa do swobodnego przemieszczania się. Protesty odbyły się w wielu miastach we Włoszech, Niemczech, Anglii, Szkocji, Szwecji, Słowenii, Francji i Austrii. w Polsce zorganizowano pikiety pod agencjami pracy tymczasowej nawiązując do sytuacji pracowników tymczasowych, na przemian zatrudnianych i zwalnianych, w firmie Amazon. Odbyły się one pod hasłem „Tymczasowy nie oznacza pokorny”. Był to jeden z wielu protestów Inicjatywy Pracowniczej odnoszących się do pracy tymczasowej^[32].

W lutym 2017 Inicjatywa Pracownicza przeprowadziła w Poznaniu i Warszawie akcje wzywające do solidarności ze strajkującymi pracownikami w Niemczech. Wydarzenie motywowane było działaniami sieci Starbucks, która oferowała polskim pracującym wyjazd do Niemiec na okres od 1 do 4 dni i pracę za niemiecką stawkę minimalną. Celem oferty było zastąpienie tamtejszych pracownic i pracowników w przypadku planowanego strajku. Ostatecznie operator sieci kawiarni Starbucks wycofał się z realizacji powyższej oferty^[32].

W marcu 2020 Inicjatywa Pracownicza dołączyła do międzynarodowej organizacji Amazon Workers International, która jest koalicją pracowników i pracownic magazynów Amazon z różnych organizacji zakładowych i różnych krajów, w tym z Niemiec, Polski, Hiszpanii, Francji, Słowacji i Stanów Zjednoczonych^[48][49]. W tzw. „Czarny Piątek”, 27 listopada 2020, pracownicy Amazon, związki zawodowe, w tym Inicjatywa Pracownicza w ramach koalicji Amazon Workers International oraz obywatele z całego świata, wspierani przez szeroką koalicję sojuszników, m.in. Uniglobal, ITUC, IndustriALL, Oxfam, Greenpeace, Progressive International, Amnesty International, rozpoczęli kampanię #MakeAmazonPay^[50].

OZZ jest jednym ze współzałożycieli powstałej w 2018 Międzynarodowej Konfederacji Pracy (ICL), razem z Krajową Konfederacją Pracy (CNT), Freie Arbeiterinnen- und Arbeiter-Union (FAU), Unione Sindacale Italiana (USI), Robotnikami Przemysłowymi Świata (IWW), ESE oraz FORA^[51].

Zobacz też

• Związek Syndykalistów Polski
• Anarchizm w Polsce

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona OZZ „Inicjatywa Pracownicza
• Biuletyn Inicjatywa Pracownicza