Ogniem i mieczem (serial telewizyjny)

Ogniem i mieczem – polski czteroodcinkowy miniserial z 2000 r., w reżyserii Jerzego Hoffmana, na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza pod tym samym tytułem, premierowo wyemitowany 14 kwietnia 2001.

Serial powstawał równocześnie z wersją kinową – filmem Ogniem i mieczem z 1999 r. Różnice między obiema wersjami są właściwie niedostrzegalne. Ze względu na specyfikę serialu materiał został nieco inaczej zmontowany (podział na cztery odcinki), przez co fabuła zyskała nieco inny rytm.

Obsada

• Izabella Scorupco − jako kniaziówna Helena Kurcewiczówna
• Michał Żebrowski − jako por. Jan Skrzetuski
• Aleksandr Domogarow − jako ppłk Jurko Bohun (głos Jacek Rozenek)
• Krzysztof Kowalewski − jako Jan Onufry Zagłoba
• Bohdan Stupka − jako hetman Bohdan Zenobi Chmielnicki
• Andrzej Seweryn − jako książę wojewoda ruski Jeremi Michał Wiśniowiecki
• Zbigniew Zamachowski − jako por. Jerzy Michał Wołodyjowski
• Wiktor Zborowski − jako por. Longinus Podbipięta
• Wojciech Malajkat − jako Rzędzian
• Ewa Wiśniewska − jako kniahini Kurcewiczowa
• Maciej Kozłowski − jako płk Maksym Krzywonos
• Marek Kondrat − jako król Jan II Kazimierz Waza
• Rusłana Pysanka − jako Horpyna
• Daniel Olbrychski − jako Tuhaj-bej
• Leszek Teleszyński − jako ksiądz Muchowiecki
• Jerzy Bończak − jako podstarości czehryński Daniel Czapliński
• Andrzej Kopiczyński − jako płk Zaćwilichowski
• Gustaw Holoubek − jako wojewoda kijowski Adam Kisiel
• Adam Ferency − jako chan krymski Islam III Girej
• Gustaw Lutkiewicz − jako płk Barabasz
• Anna Majcher − jako karczmarka
• Joanna Brodzik − jako panna młoda
• Andrzej Pieczyński − jako Czeremis
• Jerzy Karaszkiewicz − jako starosta Hieronim Radziejowski
• Krzysztof Gosztyła − jako kanclerz wielki koronny Jerzy Ossoliński
• Andrzej Grąziewicz − jako ataman Czarnota
• Zdzisław Szymborski − jako dworzanin
• Jerzy Dukay − jako Hładki
• Marek Cichucki − jako Krzysztof Wierszułł
• Magdalena Warzecha − jako księżna Gryzelda
• Tomasz Grochoczyński − jako Bychowiec
• Paweł Kleszcz − jako Mołojec
• Andrzej Szczytko − jako Ataman koszowy
• Bernard Ładysz – jako Did Lirnik
• Piotr Bała – jako Tatar, który zaatakował Podbipiętę
• Przemysław Kapsa – jako Tatar, który zaatakował Podbipiętę
• Jacek Radziński – jako Kozak z fajką
• Bartosz Obuchowicz – jako niemy chłopak towarzyszący Didowi Lirnikowi
• Robert Więckiewicz – jako Kozak
• Adam Warchoł – jako Kozak
• Maciej Czapski – jako Kozak
• Jerzy Braszka – jako szlachcic
• Dymitr Mirogrodskij – jako ataman koszowy
• Andrzej Grabowski – jako pijany szlachcic
• Dariusz Gnatowski – jako Barabasz junior
• Krystyna Feldman – jako Ukrainka
• Lech Dyblik – jako Anton Tatarczuk
• Jerzy Cnota – przewoźnik na Dnieprze
• Rafał Cieszyński – jako Sugabazi
• Janusz Zerbst – jako esauł
• Agnieszka Krukówna – jako młoda Ukrainka
• Krzysztof Łukaszewicz – jako młody Krzywonos
• Jan Jurewicz – jako drużba na weselu
• Ryszard Jabłoński – jako chłop w Rozłogach
• Łada Gorpienko – jako drużba na ukraińskim weselu
• Krzysztof Artur Janczar – jako pan młody
• Marek Karpowicz – jako Kozak na brzegu
• Włodzimierz Bednarski – jako Kozak nad Dnieprem
• Marek Marcinkowski – jako ataman
• Eugeniusz Priwieziencew – jako Maksym, stróż w Rozłogach
• Marek Frąckowiak – jako wachmistrz na ukraińskim weselu
• Stefan Szmidt – jako wachmistrz Skrzetuskiego
• Włodzimierz Brodecki – jako pisarz
• Michał Chorosiński – jako kniaź Symeon Kurcewicz
• Aleksander Pociej – jako kniaź Andrzej Kurcewicz
• Tomasz Konieczny – jako kniaź Jur Kurcewicz
• Janusz Sieniawski – jako kniaź Mikołaj Kurcewicz
• Krzysztof Kołbasiuk – jako deputowany w Siczy Zaporoskiej
• Anna Majcher – jako karczmarka
• Michał Konarski – jako tańczący Kozak
• Juliusz Krzysztof Warunek – jako Kozak pod Dnieprem
• Czesław Lasota – jako Żyd Karczmarz
• Andrzej Żółkiewski – jako oficer księcia Wiśniowieckiego
• Tomasz Bednarek – jako dworzanin
• Przemysław Tejkowski – jako Tyzenhauz
• Tadeusz Głoskowski – jako oficer księcia Jeremiego

Opis fabuły

Jan Skrzetuski, poseł księcia Wiśniowieckiego, wraca z misji na Krymie. W drodze ratuje życie kozackiemu pułkownikowi Bohdanowi Chmielnickiemu. Podczas postoju w karczmie zaprzyjaźnia się z dwoma szlachcicami Onufrym Zagłobą i Longinusem Podbipiętą, którzy mieli okazję zobaczyć, jak Skrzetuski poradził sobie z napastliwym starostą Czaplińskim, wyrzucając go na bruk. W dalszą drogę wyruszają razem. Wkrótce trafiają na rozbitą kolaskę kniahini Kurcewiczowej. Ratują z opresji ją oraz piękną bratanicę jej nieboszczyka męża, Helenę.

Chmielnicki organizuje na Siczy wielkie powstanie Kozaków sprzymierzonych z Tatarami. Rebelianci pokonują wojska koronne nad Żółtymi Wodami i pod Korsuniem. Bunt próbuje „utopić we krwi” ksiącia Jeremiego Wiśniowieckiego, któremu służą wiernie Skrzetuski z Podbipiętą. Obowiązki zawodowe odrywają Skrzetuskiego od ukochanej Heleny. Nie ma dość czasu, aby bronić ją przed wojną i zakochanym w niej Kozakiem, Bohunem.

Wojska Wiśniowieckiego nie mogą liczyć na pomoc innych magnatów, bo ci chcą ugody z Kozakami. Pospolite ruszenie, zebrane pod Piławcami, ucieka na wieść o przybyciu Tatarów. Wojska księcia fortyfikują się w twierdzy Zbaraż, gdzie oblega ich wielka armia Chmielnickiego i chana Islama Gireja. Szlachta w liczbie kilkunastu tysięcy żołnierzy broni się dzielnie, ale nie ma szans z tak wielką potęgą.

Książę posyła Podbipiętę, by przekradł się przez Kozaków i zawiadomił króla o trudnym położeniu. Longinus ginie naszpikowany strzałami, z litanią na ustach. Misja udaje się Skrzetuskiemu, dzięki któremu król Jan Kazimierz rusza z odsieczą pod Zbaraż.

Książę, Skrzetuski i Zagłoba są uważani za bohaterów, Helena zostaje ocalona, a Jurko Bohun schwytany (ale Skrzetuski przebacza mu porwanie Heleny).

Produkcja

Zdjęcia kręcono w Lublinie (Kaplica Trójcy Świętej w Lublinie), Sierpcu (Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu), Warszawie (Fort Legionów Cytadeli Warszawskiej, Wilanów, Młociny), Klimkówce, Zubczycy Górnej (Orawski Park Etnograficzny), Krakowie (kamieniołom Skałki Twardowskiego), Ojcowie (Brama Krakowska), Zielonce (poligon), Biskupinie, Biedrusku (poligon) i Sułoszowej (Zamek Pieskowa Skała).

Linki zewnętrzne

• Ogniem i mieczem w bazie filmpolski.pl
• Ogniem i mieczem w bazie Filmweb
• Ogniem i mieczem w Filmopedii
• Ogniem i mieczem na portalu vod.tvp.pl