Ogończyk Taczanowskiego

Ogończyk Taczanowskiego
	Synallaxis maranonica
	Taczanowski, 1879
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	garncarzowate
Podrodzina	ogończyki
Rodzaj	Synallaxis
Gatunek	ogończyk Taczanowskiego
Synonimy
	Synallaxis gujanensis maranonica Taczanowski, 1879;
	Synallaxis gujanensis maranonica Taczanowski, 1879;
Podgatunki
	;
	;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; krytycznie zagrożony
	Zasięg występowania

Ogończyk Taczanowskiego^[4] (Synallaxis maranonica) – gatunek małego ptaka z rodziny garncarzowatych (Furnariidae). Występuje w północno-zachodniej części Ameryki Południowej – w Peru i Ekwadorze. Według czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN ogończyk Taczanowskiego jest gatunkiem krytycznie zagrożonym.

Systematyka

Gatunek został po raz pierwszy opisany przez polskiego zoologa Władysława Taczanowskiego w 1879^[5]. Holotyp pochodził z Huajango (w oryginalnej pracy zapisane jako Guajango) nad rzeką Marañón w Peru^[5]^[6], odłowił go Jan Sztolcman w 1878^[5]. Ogończyk Taczanowskiego bywał później uznawany za podgatunek ogończyka płowego (S. gujanensis)^[6]. Monotypowy – nie wyróżnia się podgatunków^[6]^[7].

Morfologia

Długość ciała około 15,5 cm. Upierzenie szaro-rude^[8].

Występowanie i środowisko

Ogończyk Taczanowskiego występuje w suchych obszarach dorzecza rzeki Marañón w północno-zachodnim Peru (region Cajamarca) oraz w rejonie miejscowości Zumba w prowincji Zamora-Chinchipe w skrajnie południowym Ekwadorze^[3].

Zamieszkuje głównie zarośla w lasach liściastych, sporadycznie zasiedlając bardziej wilgotne tereny. Jego występowanie zaobserwowano na wysokościach od 450 do 1800 m n.p.m.^[3]

Status, zagrożenia i ochrona

IUCN od 2012 uznaje ogończyka Taczanowskiego za gatunek krytycznie zagrożony (CR, Critically Endangered); wcześniej, od 2000 był on klasyfikowany jako gatunek narażony (VU, Vulnerable), a od 1988 jako gatunek najmniejszej troski^[3].

Populacja ogończyka Taczanowskiego jest szacowana na 6000 – 15 000 dorosłych osobników. Szacuje się, że populacja systematycznie maleje z powodu zawężania się i zanikania jego naturalnych siedlisk. Spowodowane jest to wylesianiem obszarów jego występowania głównie pod hodowlę bydła i uprawę soi oraz budową sieci dróg i infrastruktury. Szacuje się, że w ciągu tylko trzech generacji (tj. około 11 lat) gatunek utraci ponad 80% swojego habitatu^[3]^[8]. Ptak ten występuje w pięciu ostojach ptaków IBA: w Peru – Santuario Nacional Tabaconas-Namballe, Chinchipe i Bagua, w Ekwadorze – Palanda i Zumba-Chito^[8].

Przypisy

↑ Synallaxis maranonica, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2021-01-30] (ang.).
↑ Denis Lepage: Maranon Spinetail Synallaxis maranonica (Taczanowski, 1879). Avibase. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e BirdLife International, Synallaxis maranonica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2018 [dostęp 2021-01-22] (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Furnariidae Gray,GR, 1840 - garncarzowate - Horneros, foliage-gleaners and spinetails (Wersja: 2021-01-03). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-01].
↑ ^a ^b ^c W. Taczanowski. Liste des Oiseaux recueillis au Nord du Pérou par M.M. Stolzmann et Jelski em 1878. „Proceedings of the Zoological Society of London”. Part II, s. 230, 1879. (łac. • fr.).
↑ ^a ^b ^c Maranon Spinetail (Synallaxis maranonica). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-30)]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ovenbirds, woodcreepers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-01]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Species factsheet: Synallaxis maranonica. BirdLife International, 2021. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Synallaxis maranonica, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2021-01-30] (ang.).

[AviBase-2] Denis Lepage: Maranon Spinetail Synallaxis maranonica (Taczanowski, 1879). Avibase. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).

[iucn-3] BirdLife International, Synallaxis maranonica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2018 [dostęp 2021-01-22] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Furnariidae Gray,GR, 1840 - garncarzowate - Horneros, foliage-gleaners and spinetails (Wersja: 2021-01-03). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-01].

[oryg-5] W. Taczanowski. Liste des Oiseaux recueillis au Nord du Pérou par M.M. Stolzmann et Jelski em 1878. „Proceedings of the Zoological Society of London”. Part II, s. 230, 1879. (łac. • fr.).

[ibc-6] Maranon Spinetail (Synallaxis maranonica). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-30)]. (ang.).

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ovenbirds, woodcreepers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-01]. (ang.).

[BLInter-8] Species factsheet: Synallaxis maranonica. BirdLife International, 2021. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne