Ogoniastek jelitowy
 Giardia lamblia, trofozoit (SEM) | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
|---|---|
| Supergrupa | Excavata |
| Królestwo | protisty |
| Typ | Metamonada |
| Gromada | Diplomonadea |
| Rząd | Diplomonadida |
| Rodzaj | Giardia |
| Gatunek | Ogoniastek jelitowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Giardia lamblia | |
Ogoniastek jelitowy (lamblia jelitowa, wielkouściec jelitowy, giardia jelitowa; łac. Giardia lamblia, Giardia intestinalis, Giardia duodenalis) – pierwotniak z grupy wiciowców (spokrewniony z innymi wiciowcami z supergrupy Excavata – eugleninami, świdrowcami i innymi), wywołujący jedną z najczęściej występujących chorób pasożytniczych u ludzi, psów i kotów – giardiozę. Przyczepiony specjalną przyssawką pasożytuje u ssaków na komórkach nabłonkowych jelita lub pęcherzyka żółciowego.
Budowa
Trofozoit ogoniastka jelitowego jest długości od 9–12 μm, szerokości 5–15 μm, grubości 2–4 μm[1]. Cechą charakterystyczną jest obecność podwójnych organelli (dwóch jąder komórkowych, dwóch aparatów parabazalnych, dwóch kompletów wici), które są ułożone symetrycznie względem osi ciała. Każda z wici wychodzi z innego, oddzielnego kinetosomu. Ogoniastek jelitowy ma ponadto specjalny dysk czepny, rodzaj przyssawki umożliwiający przyczepienie się do mikrokosmków jelita. Komórka pierwotniaka nie zawiera mitochondriów, ich rolę spełniają prawdopodobnie drobne struktury zwane mitosomami.
Cykl życiowy
Do zarażenia dochodzi w wyniku spożycia pokarmu lub wody skażonej kałem ludzkim. Pasożyt kolonizuje środkowy odcinek przewodu pokarmowego – dwunastnicę i jelito czcze. Tu przyczepia się do ścianki jelita i intensywnie mnoży. W świetle jelita dochodzi do przeobrażenia w bardzo odporne na warunki środowiskowe cysty, które są wydalane z kałem. Cysta jest owalna, długości 8–12 μm, szerokości 6–10 μm[1]. Charakteryzuje się dużą odpornością na czynniki środowiska zewnętrznego – w wodzie chlorowanej w temperaturze 18 °C przeżywa do trzech miesięcy, w wodzie z rzeki lub jeziora do kilku miesięcy, w wilgotnym kale około 3 tygodni. Do zakażenia lambliami dochodzi w wyniku połknięcia cyst. Giardioza jest jedną z chorób brudnych rąk.
Chorobotwórczość
Etymologia
Nazwa gatunkowa lamblia honoruje Wilhelma Duszana Lambla, czeskiego lekarza. Nazwa rodzajowa Giardia upamiętnia francuskiego zoologa Alfreda Mathieu Giarda.
Przypisy
Media użyte na tej stronie
This scanning electron micrograph (SEM) revealed some of the external ultrastructural details displayed by a flagellated Giardia lamblia protozoan parasite. G. lamblia is the organism responsible for causing the diarrheal disease "giardiasis". Once an animal or person has been infected with this protozoan, the parasite lives in the intestine, and is passed in the stool. Because the parasite is protected by an outer shell, it can survive outside the body, and in the environment for long periods of time. Cysts are resistant forms and are responsible for transmission of giardiasis. Both cysts and trophozoites can be found in the feces (diagnostic stages). The cysts are hardy and can survive several months in cold water. Infection occurs by the ingestion of cysts in contaminated water, food, or by the fecal-oral route (hands or fomites). In the small intestine, excystation releases trophozoites (each cyst produces two trophozoites). Trophozoites multiply by longitudinal binary fission, remaining in the lumen of the proximal small bowel where they can be free or attached to the mucosa by a ventral sucking disk. Encystation occurs as the parasites transit toward the colon. The cyst is the stage found most commonly in non-diarrheal feces. Because the cysts are infectious when passed in the stool or shortly afterward, person-to-person transmission is possible. While animals are infected with Giardia, their importance as a reservoir is unclear.
Giardia lamblia (G. intestinalis) imago and cystis
Autor: LadyofHats, Licencja: CC0
Cykl życiowy pasożyta Giardia lamblia - przetłumaczono z: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Giardia_life_cycle_en.svg
