Ogród jordanowski

XIV Ogród Jordanowski w Warszawie (widok od strony ul. Alfreda Nobla)

Ogród jordanowski – specjalistyczny teren zieleni, zakładany głównie na terenach miast, przeznaczony dla dzieci i młodzieży.

Pochodzenie nazwy

Nazwa pochodzi od nazwiska lekarza Henryka Jordana, pomysłodawcy i założyciela pierwszego ogrodu tego typu w Krakowie. Miasto to znajdowało się wówczas pod zaborem austriackim, co ma ogromne znaczenie dla zrozumienia idei Jordana, którą było założenie specjalnie dla dzieci i młodzieży ogrodu (parku) wypoczynku i zabawy bogatego w polskie wątki patriotyczne. Wzorcowym ogrodem tego typu jest istniejący i działający do dzisiaj pod nazwą Park Miejski dra Henryka Jordana, założony w 1889 roku na powierzchni ok. 22 ha.

Historia

Pomysł Jordana szybko znalazł akceptację społeczeństwa i w krótkim czasie powstało wiele podobnych ogrodów, które chętnie zakładano aż do wybuchu II wojny światowej. Równocześnie powstawały ogrody Raua. W czasach powojennych zaprzestano zakładania kosztownych ogrodów jordanowskich, ograniczając powierzchnię kilkuhektarowych ogrodów dla dzieci do znanych współcześnie placów zabaw, pozbawionych najczęściej zieleni.

Ogrody Jordana stwarzały dzieciom i młodzieży warunki sprzyjające ich pełnemu rozwojowi fizycznemu, społecznemu i psychicznemu. Były w nich miejsca do zabaw zespołowych i sprawnościowych, ale również części tematyczne. Obok boisk i basenów budowano pawilony i sale do zabaw, zajęć świetlicowych.

Obecnie

Dzisiejsze tereny zabaw dla dzieci, chociaż nazywane ogrodami jordanowskimi, pod względem kompozycji niewiele mają wspólnego z pierwotną formą Parku Jordana – wyrażają jednak tę samą troskę o zdrowie i prawidłowy rozwój dzieci i młodzieży. Pozostało niewiele ogrodów zachowujących ten pierwotny charakter: w Warszawie np. III Ogród Jordanowski przy Wawelskiej 3, w Krakowie przy ul. 3 Maja i w Poznaniu przy placu Nowakowskiego, utworzony po wojnie (nazwy pozostawiono).

Ewenement w skali światowej

Ogrody jordanowskie w Polsce są ewenementem w skali świata, głównie ze względu na pomysł założenia ogrodu specjalnie dla dzieci i młodzieży, co w wielowiekowej kulturze Europy do końca XIX wieku nie miało miejsca. Równie ważna była nauka młodych Polaków mieszkających w Galicji o prawdziwej historii ich przodków.

Linki zewnętrzne

• Co to jest ogród jordanowski?, Warszawa 1938.