Ogródek (województwo warmińsko-mazurskie)
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności | 200 |
| Strefa numeracyjna | 87 |
| Kod pocztowy | 12-250[1] |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| SIMC | 0763933 |
Położenie na mapie gminy Orzysz _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Orzysz") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu piskiego  | |
 53°48′31″N 22°06′05″E/53,808611 22,101389 | |
Ogródek (niem. Ogrodtken, od 1938 Kalgendorf) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz. Wieś leży nad jeziorami Kraksztyn i Druglin (Kaleńskie).
W Ogródku znajduje się filia Szkoły Podstawowej w Orzyszu.
Historia
Wieś wymieniana w dokumentach z roku 1550, kiedy to książę Albrecht sprzedał Rafałowi Staroście z Grzegorz 5 włók sołeckich, celem założenia wsi czynszowej na 50 włókach między jeziorami Kraksztyn i Druglin oraz borem skomackim. Po okresie 5 lat wolnizny z szarwarku chłopi mieli obowiązek dostarczać z Orzysza do Rynu 2 fury mąki i siana.
We wsi istniał niewielki folwark, należący do dworu w Skomacku. Przez dłuższy czas folwark był dzierżawiony przez braci polskich. Jednym z dzierżawców był Morsztyn, po nim w 1725 roku Bogusław Arciszewski.
Ogródek do 1752 r. podlegał starostwu w Rynie, rewiru w Skomacku (obok wsi Klusy, Gorzekały, Lipińskie, Rożyńsk, Ruska Wieś) i parafii w Klusach. W 1752 roku zlikwidowano starostwa, wprowadzając nowe, większe jednostki administracyjne zwane powiatami. Powiat piski powstał w 1818 r., obejmował on obszar dawnego starostwa piskiego oraz parafię orzyską i okartowską.
W październiku 1656 r. Tatarzy, podczas najazdu, wzięli do niewoli dwadzieścia trzy osoby, w tym 8 kobiet.
Epidemia dżumy, przeniesiona przez Szwedów, dotarła tu w latach 1709–1711. Pochłonęła tysiące ofiar. Najbardziej ucierpiało starostwo piskie, gdzie epidemia pochłonęła 30% ludności. Chorych wywożono na jedną z wysp jeziora Druglin. Od tego czasu zwana jest ona Parchą.
W Ogródku żył, tworzył i został pochowany Michał Kajka (1859–1940), najwybitniejszy mazurski poeta ludowy, współzałożyciel Mazurskiej Partii Ludowej. W domu, który wybudował w 1883 i w którym mieszkał mieści się obecnie muzeum jego imienia[2].
Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych historyczna nazwa niemiecka Ogrodtken została w 1938 r. zastąpiona przez administrację nazistowską sztuczną formą Kalgendorf.
W 1939 roku wieś liczyła 444 mieszkańców.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie suwalskim.
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 855 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 305
Bibliografia
- Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury, przewodnik. Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7 s. 77
- http://www.orzysz.pl/index.php?k=299
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonia | |
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.52 N
- S: 53.07 N
- W: 19.05 E
- E: 22.95 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pisz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.92 N
- S: 53.42 N
- W: 21.39 E
- E: 22.32 E