Ogrody Szalimar

Fort i ogrody Szalimar
w Lahaurze^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
	; Ogrody Szalimar
Państwo	Pakistan
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, II, III
Numer ref.	171
Region	Azja i Pacyfik
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1981; na 5. sesji
	Położenie na mapie Pakistanu (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Ogrody Szalimar
	31°35′09″N 74°22′55″E/31,585833 74,381944
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO;

Ogrody Szalimar^[1] (urdu شالامار باغ, Śalamar Bag, ang. Shalamar Gardens) – kompleks ogrodowy w Lahaurze, stolicy prowincji Pendżab w Pakistanie. Ogrody utworzono w stylu perskim w latach 1641–1642, za panowania władcy Imperium Mogołów Szahdżahana (na którego rozkaz wzniesiono również Tadź Mahal). W 1981 roku Ogrody Szalimar zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO^[2].

Historia

Ogrody Szalimar w Lahaurze zostały utworzone przez rodzinę królewską przede wszystkim jako miejsce do przyjmowania gości, chociaż duża ich część była otwarta dla ogółu społeczeństwa. Budowa ogrodów rozpoczęła się 12 czerwca 1641 roku i trwała 1 rok, 5 miesięcy i 4 dni^[3]. Projektem zarządzał Khalilullah Khan, notabl z dworu Szahdżahana, który współpracował z Mulla Alaul Maulk Tuni^[4]. Ali Mardan Khan zbudował kanał o długości 100 mil doprowadzający wodę do ogrodów^[5].

W czasach państwa Sikhów ogrody zostały ograbione ze znacznej części marmurów, które następnie użyto do dekoracji Złotej Świątyni i pałacu Ram Bagh w Amritsarze, natomiast kosztowny agatowy pawilon został rozebrany i sprzedany^[4].

W 1981 roku Ogrody Szalimar razem z fortem Lahaur wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO^[2].

Opis

Plan Ogrodów Szalimar opiera się na kształcie prostokąta leżącego wzdłuż osi północ-południe. Mają one wielkość 658 na 258 metrów^[3] i zajmują powierzchnię 16 hektarów^[2]. Ogrody leżą na trzech tarasach, przy czym każdy poziom tarasu leży o 4–5 metrów wyżej od poprzedniego. Pierwszy i trzeci taras mają kształt kwadratów, natomiast drugi taras jest wąskim prostokątem^[6].

Główne wejście do ogrodów znajdowało się na najniższym tarasie (Hayat Bakshi), który był otwarty dla szlachty, a czasem dla reszty społeczeństwa. Środkowy taras (Faiz Bakhsh) był ogrodem cesarza i w nim znajdowały się wyszukane instalacje wodne. Z kolei najwyższy taras (Farah Baksh) był zarezerwowany dla haremu cesarza^[6].

W Ogrodach Szalimar umieszczono 410 wodotrysków, z których woda wypływa do szerokich marmurowych basenów^[4]. Rozmieszczenie wodotrysków jest następujące: 105 na najwyższym poziomie, 152 na środkowym i 153 na najniższym. W ogrodach znajduje się 5 kaskad wodnych^[3].

Dolny taras

Środkowy taras

Jeden z pawilonów środkowego tarasu

Widok z górnego tarasu w kierunku niższych tarasów

Górny taras

Przypisy

↑ Uchwała KSNG nr 1/2017 z dn. 1 lutego 2017 r. dotycząca zmian w polskich nazwach budowli świata. KSNG. [dostęp 2019-12-19].
↑ ^a ^b ^c Fort and Shalamar Gardens in Lahore (ang.). UNESCO. [dostęp 2019-12-15].
↑ ^a ^b ^c Sajjad Mubin, I.A.Gilani, W. Hasan. Mughal gardens in the city of Lahore – a case study of Shalimar garden. „Pakistan Journal of Science”. 65 (4), s. 511-522, 2013 (ang.). [dostęp 2019-12-15].
↑ ^a ^b ^c Syad Muhammad Latif: Lahore: Its history, architectural remains and antiquities. Oxford University: New Imperial Press, 1892, s. 140-144. [dostęp 2019-12-15]. (ang.)
↑ Annemarie Schimmel: The Empire of the Great Mughals: History, art and culture. London: Reaktion Books, 2004, s. 295. ISBN 1-86189-185-7. [dostęp 2019-12-15]. (ang.)
↑ ^a ^b The Shalimar Gardens, „Pakistan Affairs”, t. 5, 1951–1952, s. 4-5 .

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[3] Uchwała KSNG nr 1/2017 z dn. 1 lutego 2017 r. dotycząca zmian w polskich nazwach budowli świata. KSNG. [dostęp 2019-12-19].

[UNESCO-4] Fort and Shalamar Gardens in Lahore (ang.). UNESCO. [dostęp 2019-12-15].

[Mubin-5] Sajjad Mubin, I.A.Gilani, W. Hasan. Mughal gardens in the city of Lahore – a case study of Shalimar garden. „Pakistan Journal of Science”. 65 (4), s. 511-522, 2013 (ang.). [dostęp 2019-12-15].

[Latif-6] Syad Muhammad Latif: Lahore: Its history, architectural remains and antiquities. Oxford University: New Imperial Press, 1892, s. 140-144. [dostęp 2019-12-15]. (ang.)

[Schimmel-7] Annemarie Schimmel: The Empire of the Great Mughals: History, art and culture. London: Reaktion Books, 2004, s. 295. ISBN 1-86189-185-7. [dostęp 2019-12-15]. (ang.)

[:0-8] The Shalimar Gardens, „Pakistan Affairs”, t. 5, 1951–1952, s. 4-5 .

[a]

[b]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Ogrody Szalimar

Historia

Opis

Przypisy

Media użyte na tej stronie