Ogrody zoologiczne w Polsce
Ogrody zoologiczne w Polsce. Pierwszy polski ogród zoologiczny, mający charakter naukowo-dydaktyczny, założył w 1833 w Podhorodcach Stanisław Konstanty Pietruski[1].
Historia
Najstarszym ogrodem zoologicznym w Polsce jest Ogród Zoologiczny we Wrocławiu, otwarty 10 lipca 1865. Innym wiekowym ogrodem jest Ogród Zoologiczny w Poznaniu, założony w 1874, formalnie zarejestrowany w 1875[2][3].
Gdański Ogród Zoologiczny jest największą placówką tego typu w kraju. Zajmuje powierzchnię prawie 124 ha. Drugi pod względem wielkości ogród zoologiczny w Poznaniu (nowy), zajmuje powierzchnię około 121 ha.
W Polsce największą liczbę gatunków zwierząt posiada Ogród Zoologiczny we Wrocławiu, który pod tym względem znajduje się w pierwszej trójce na świecie[4].
Ideę ochrony gatunków poprzez działalność ogrodów zoologicznych na terenie Polski propagowali po II wojnie światowej Hanna i Antoni Gucwińscy, byli dyrektorzy wrocławskiego zoo, którzy na antenie telewizji polskiej prowadzili popularny program Z kamerą wśród zwierząt.
26 października 2014 we wrocławskim Zoo oddano do użytku zwiedzających kompleks prezentujący ekosystemy wodne pod nazwą Afrykarium, jest to pierwszy tego typu obiekt w Polsce[5]. 29 kwietnia 2022 w łódzkim Zoo otwarto inny kompleks zawierający słoniarnię, podwodny tunel i akwaria oraz wybiegi dla zagrożonych zwierząt pod nazwą Orientarium.[6]
Organizacje
Europejskie Stowarzyszenie Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (EAZA) skupia najbardziej liczące się ogrody zoologiczne z całej Europy. W Polsce do EAZA należy 11 najlepszych ogrodów, spełniających normy i wymogi EAZA - w Poznaniu, Toruniu, Wrocławiu, Płocku, Warszawie, Opolu, Gdańsku, Łodzi, Krakowie, Zamościu i Chorzowie.
Rada Dyrektorów Polskich Ogrodów Zoologicznych i Akwariów - Stowarzyszenie Dyrektorów Polskich Ogrodów Zoologicznych i Akwariów powstało w 2000 roku i jest kontynuatorem nieformalnego Zarządu Ogrodów Zoologicznych utworzonego w 1981 roku. Członkami tego Stowarzyszenia są główne polskie ogrody zoologiczne, które wyznaczają kierunki rozwoju hodowli, wystawę i ochronę dzikich zwierząt[7].
W skład Rady wchodzą: Ogród Zoologiczny w Bydgoszczy, ZOO Charlotta, Śląski Ogród Zoologiczny, Gdański Ogród Zoologiczny, Akwarium Gdyńskie, Park Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie, Ogród Zoologiczny w Krakowie, Ogród zoologiczny Leśne Zacisze, Ogród zoologiczny w Lubinie, Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi, Ogród Zoologiczny w Opolu, Miejski Ogród Zoologiczny w Płocku, Ogród Zoobotaniczny w Toruniu, Ogród Zoologiczny w Warszawie, Ogród Zoologiczny we Wrocławiu, Ogród Zoologiczny w Zamościu.
Spis ogrodów
Oficjalny wykaz ogrodów zoologicznych w Polsce wydany przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska (ułożony w porządku chronologicznym)[8]:
Członkowie EAZA
nazwa | rok założenia | powierzchnia [ha] | liczba zwierząt | liczba gatunków |
---|---|---|---|---|
Ogród Zoologiczny we Wrocławiu | 1865 | 33 | 10500 | 1132 |
Stare Zoo w Poznaniu | 1874 | 4 | 2432 | 368 |
Ogród Zoologiczny w Opolu | 1912[9] | 30 | 1000 | 227 |
Ogród Zoologiczny w Zamościu | 1918 | 14 | 2524 | 312 |
Ogród Zoologiczny w Warszawie | 1926 | 39 | 3646 | 489 |
Ogród Zoologiczny w Krakowie | 1929 | 17 | 1500 | 260 |
Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi | 1938 | 17 | 2245 | 677 |
Ogród Zoologiczny w Płocku | 1951 | 17 | 3665 | 319 |
Ogród Zoologiczny w Gdańsku | 1954 | 124 | 1200 | 220 |
Śląski Ogród Zoologiczny w Chorzowie | 1954 | 47 | 2681 | 312 |
Ogród Zoobotaniczny w Toruniu | 1965 | 4 | 260 | 50 |
Nowe Zoo w Poznaniu | 1974 | 121 | 2432 | 368 |
Pozostałe ogrody zoologiczne
- Akcent Zoo w Białymstoku – założone w 1960
- Akwarium Gdyńskie – założone w 1971
- Ogród Zoologiczny w Nowym Tomyślu – założony w 1974
- Ogród Zoologiczny w Lesznie – założony w 1977
- Ogród Zoologiczny w Bydgoszczy – założony w 1978
- Park Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie – założony w 2004
- Leśny Park Niespodzianek w Ustroniu – założony w 2002
- Zoo Farma w Łącznej k. Mieroszowa – założona w 2006[10]
- Ogród Zoologiczny Dolina Charlotty w Strzelinku k. Słupska – założony w 2006
- ZOO Safari Borysew k. Poddębic – założone w 2008
- Ogród zoologiczny w Lubinie – założony w 2014[11]
- Zoo Leśne Zacisze w Lisowie k. Kielc – założony w 2016[12]
- Ogród Zoologiczny Canpol w Sieroczynie k. Człuchowa – założony w ?
- Ogród Zoologiczny w Koninie - założony w 2000
- Ogród Zoologiczny w Sosnowcu – założony w 2012
Na terenie Polski znajdują się setki zoo, zwierzyńców, mini-zoo czy też akwariów będących de facto nielicencjonowanymi, nielegalnymi ogrodami zoologicznymi.
Pozostałe placówki
- Fokarium w Helu
- Łosiowa Dolina w Ostrzycach
- Ogród Zoologiczny w Braniewie
- Zoo Safari w Świerkocinie k. Gorzowa Wielkopolskiego (zamknięte)[13]
Nieistniejące ogrody zoologiczne
Przypisy
- ↑ Maciej Iłowiecki: Dzieje nauki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1981, s. 186. ISBN 83-223-1876-6.
- ↑ Ogród Zoologiczny. Urząd Miasta Poznania. [dostęp 2009-03-17]. (pol.).
- ↑ Historia. [dostęp 2009-03-17]. (pol.).
- ↑ Wielkie liczenie w zoo we Wrocławiu. Zobacz, ile zwierząt w nim mieszka
- ↑ Wrocławski Ogród Zoologiczny, skarbykultury.pl [dostęp 2016-01-26] .
- ↑ Orientarium Zoo Łódź – zwierzęta, ceny, otwarcie [dostęp 2022-08-25] (pol.).
- ↑ https://www.radazoo.org/aboutus
- ↑ Wykaz ogrodów zoologicznych w Polsce - Ogrody botaniczne i zoologiczne - Ochrona przyrody - Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, www.gdos.gov.pl [dostęp 2016-01-26] .
- ↑ Powstał prywatny zwierzyniec, wykupiony w latach 30. XX wieku przez miasto, w: Artur Janowski. Z wizytą w Tierpark Bolko. „Nowa Trybuna Opolska”, s. 18-19, 2013-03-30.
- ↑ Lew największą atrakcją zoo koło Wałbrzycha, gluszyca.naszemiasto.pl, 5 marca 2013 [dostęp 2016-02-03] (pol.).
- ↑ Dinozaury i ZOO w parku, wroclaw.tvp.pl [dostęp 2016-02-03] .
- ↑ Zoo – Leśne Zacisze, www.lesne-zacisze.net [dostęp 2017-03-24] (pol.).
- ↑ Nie zobaczymy już zwierząt w Zoo Safari?, gorzowianin.com [dostęp 2018-09-11] (pol.).
Media użyte na tej stronie
Autor: MaKa~commonswiki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rozbudowany pawilon drapieżników z wolierą dla pumy (po lewej)
(c) Zdzisław Adam Niedźw…, CC BY 3.0
Warszawskie Zoo / Nosorożec
Autor: Koroniec, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wybieg owiec kameruńskich w Starym Zoo
Autor: Radoslaw Nowak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wyjście z krakowskiego ogrodu zoologicznego
Autor: Abraham, Licencja: CC BY-SA 3.0
Silesian Zoological Garden, Chorzów, Poland
Autor: Ventic, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa polskich ogrodów zoologicznych i botanicznych