Ogrody zoologiczne w Polsce

Mapa z zaznaczonymi ogrodami zoologicznymi w Polsce zarejestrowanymi przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska
(c) Zdzisław Adam Niedźw…, CC BY 3.0
Ogród Zoologiczny w Warszawie - nosorożec pancerny

Ogrody zoologiczne w Polsce. Pierwszy polski ogród zoologiczny, mający charakter naukowo-dydaktyczny, założył w 1833 w Podhorodcach Stanisław Konstanty Pietruski[1].

Historia

Najstarszym ogrodem zoologicznym w Polsce jest Ogród Zoologiczny we Wrocławiu, otwarty 10 lipca 1865. Innym wiekowym ogrodem jest Ogród Zoologiczny w Poznaniu, założony w 1874, formalnie zarejestrowany w 1875[2][3].

Gdański Ogród Zoologiczny jest największą placówką tego typu w kraju. Zajmuje powierzchnię prawie 124 ha. Drugi pod względem wielkości ogród zoologiczny w Poznaniu (nowy), zajmuje powierzchnię około 121 ha.

W Polsce największą liczbę gatunków zwierząt posiada Ogród Zoologiczny we Wrocławiu, który pod tym względem znajduje się w pierwszej trójce na świecie[4].

Ideę ochrony gatunków poprzez działalność ogrodów zoologicznych na terenie Polski propagowali po II wojnie światowej Hanna i Antoni Gucwińscy, byli dyrektorzy wrocławskiego zoo, którzy na antenie telewizji polskiej prowadzili popularny program Z kamerą wśród zwierząt.

26 października 2014 we wrocławskim Zoo oddano do użytku zwiedzających kompleks prezentujący ekosystemy wodne pod nazwą Afrykarium, jest to pierwszy tego typu obiekt w Polsce[5]. 29 kwietnia 2022 w łódzkim Zoo otwarto inny kompleks zawierający słoniarnię, podwodny tunel i akwaria oraz wybiegi dla zagrożonych zwierząt pod nazwą Orientarium.[6]

Organizacje

Europejskie Stowarzyszenie Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (EAZA) skupia najbardziej liczące się ogrody zoologiczne z całej Europy. W Polsce do EAZA należy 11 najlepszych ogrodów, spełniających normy i wymogi EAZA - w Poznaniu, Toruniu, Wrocławiu, Płocku, Warszawie, Opolu, Gdańsku, Łodzi, Krakowie, Zamościu i Chorzowie.

Rada Dyrektorów Polskich Ogrodów Zoologicznych i Akwariów - Stowarzyszenie Dyrektorów Polskich Ogrodów Zoologicznych i Akwariów powstało w 2000 roku i jest kontynuatorem nieformalnego Zarządu Ogrodów Zoologicznych utworzonego w 1981 roku. Członkami tego Stowarzyszenia są główne polskie ogrody zoologiczne, które wyznaczają kierunki rozwoju hodowli, wystawę i ochronę dzikich zwierząt[7].
W skład Rady wchodzą: Ogród Zoologiczny w Bydgoszczy, ZOO Charlotta, Śląski Ogród Zoologiczny, Gdański Ogród Zoologiczny, Akwarium Gdyńskie, Park Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie, Ogród Zoologiczny w Krakowie, Ogród zoologiczny Leśne Zacisze, Ogród zoologiczny w Lubinie, Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi, Ogród Zoologiczny w Opolu, Miejski Ogród Zoologiczny w Płocku, Ogród Zoobotaniczny w Toruniu, Ogród Zoologiczny w Warszawie, Ogród Zoologiczny we Wrocławiu, Ogród Zoologiczny w Zamościu.

Spis ogrodów

Oficjalny wykaz ogrodów zoologicznych w Polsce wydany przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska (ułożony w porządku chronologicznym)[8]:

Członkowie EAZA

nazwarok założeniapowierzchnia [ha]liczba zwierzątliczba gatunków
Ogród Zoologiczny we Wrocławiu186533105001132
Stare Zoo w Poznaniu187442432368
Ogród Zoologiczny w Opolu1912[9]301000227
Ogród Zoologiczny w Zamościu1918142524312
Ogród Zoologiczny w Warszawie1926393646489
Ogród Zoologiczny w Krakowie1929171500260
Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi1938172245677
Ogród Zoologiczny w Płocku1951173665319
Ogród Zoologiczny w Gdańsku19541241200220
Śląski Ogród Zoologiczny w Chorzowie1954472681312
Ogród Zoobotaniczny w Toruniu1965426050
Nowe Zoo w Poznaniu19741212432368

Pozostałe ogrody zoologiczne

Na terenie Polski znajdują się setki zoo, zwierzyńców, mini-zoo czy też akwariów będących de facto nielicencjonowanymi, nielegalnymi ogrodami zoologicznymi.

Pozostałe placówki

Nieistniejące ogrody zoologiczne

Przypisy

  1. Maciej Iłowiecki: Dzieje nauki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1981, s. 186. ISBN 83-223-1876-6.
  2. Ogród Zoologiczny. Urząd Miasta Poznania. [dostęp 2009-03-17]. (pol.).
  3. Historia. [dostęp 2009-03-17]. (pol.).
  4. Wielkie liczenie w zoo we Wrocławiu. Zobacz, ile zwierząt w nim mieszka
  5. Wrocławski Ogród Zoologiczny, skarbykultury.pl [dostęp 2016-01-26].
  6. Orientarium Zoo Łódź – zwierzęta, ceny, otwarcie [dostęp 2022-08-25] (pol.).
  7. https://www.radazoo.org/aboutus
  8. Wykaz ogrodów zoologicznych w Polsce - Ogrody botaniczne i zoologiczne - Ochrona przyrody - Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, www.gdos.gov.pl [dostęp 2016-01-26].
  9. Powstał prywatny zwierzyniec, wykupiony w latach 30. XX wieku przez miasto, w: Artur Janowski. Z wizytą w Tierpark Bolko. „Nowa Trybuna Opolska”, s. 18-19, 2013-03-30. 
  10. Lew największą atrakcją zoo koło Wałbrzycha, gluszyca.naszemiasto.pl, 5 marca 2013 [dostęp 2016-02-03] (pol.).
  11. Dinozaury i ZOO w parku, wroclaw.tvp.pl [dostęp 2016-02-03].
  12. Zoo – Leśne Zacisze, www.lesne-zacisze.net [dostęp 2017-03-24] (pol.).
  13. Nie zobaczymy już zwierząt w Zoo Safari?, gorzowianin.com [dostęp 2018-09-11] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Oliwa Zoo zebry zyrafy.JPG
Autor: Pumeks, Licencja: CC BY 3.0
Gdańsk Oliwa, Zoo - żyrafy i zebry
ZOO Zamosc paw drapiez zewn.jpg
Autor: MaKa~commonswiki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rozbudowany pawilon drapieżników z wolierą dla pumy (po lewej)
ZOO Lodz wejscie.jpg
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wejście do łódzkiego zoo
Warszawskie Zoo - Nosorożec - panoramio - Zdzisław Adam Niedźw….jpg
(c) Zdzisław Adam Niedźw…, CC BY 3.0
Warszawskie Zoo / Nosorożec
Owce kamerunskie 2014.jpeg
Autor: Koroniec, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wybieg owiec kameruńskich w Starym Zoo
Kraków ZOO - exit.jpg
Autor: Radoslaw Nowak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wyjście z krakowskiego ogrodu zoologicznego
Afrykarium tunel.jpg
Autor: Lower Silesia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Afrykarium we Wrocławiu
A Silesian Zoological Garden 75.JPG
Autor: Abraham, Licencja: CC BY-SA 3.0
Silesian Zoological Garden, Chorzów, Poland
Botanical and Zoological Gardens in Poland.png
Autor: Ventic, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa polskich ogrodów zoologicznych i botanicznych