Ojerzyce

Ojerzyce

wieś
Pałac w Ojerzycach
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	świebodziński
Gmina	Szczaniec
Liczba ludności (2006)	208
Strefa numeracyjna	68
Tablice rejestracyjne	FSW
SIMC	0914473
Położenie na mapie gminy Szczaniec Ojerzyce
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Ojerzyce
Położenie na mapie województwa lubuskiego Ojerzyce
Położenie na mapie powiatu świebodzińskiego Ojerzyce
52°15′24″N 15°37′50″E/52,256667 15,630556

Ojerzyce (niem. Oggerschutüz^[1]) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Szczaniec.

W XV wieku dobra ziemskie leżące w rejonie dzisiejszej wsi Ojerzyce były przedmiotem zainteresowania różnych rodów, m.in. von Walderode, von Schlichting i von Stentzsch. Jednak Evę Marię von Kalckreuth z Wolimirzyc, zamężną od 1668 roku z Casparem Sigismundem von Knobelsdorffem – starostą świebodzińskim i właścicielem Myszęcina uznaje się za pierwszą pewną właścicielkę wsi^[1]. W 1675 roku zmarł Caspar i prawdopodobnie rok przed śmiercią przeprowadził się do Ojerzyc. Natomiast w 1677 roku wdowa wyszła za mąż za Ernsta Ferdynanda von Maxen i w Ojerzycach mieszkała do swojej śmierci w 1694 roku^[1]. Spadkobiercy Evy Marii sprzedali majątek na początku XVIII wieku, w 1706 roku Samuelowi von Kalckreuthowi. W niedługim czasie właścicielami ojerzyckiego majątku stali się członkowie rodziny von Briesen, którzy władali również dobrami w Jeziorach. Około 1790 roku właścicielem dóbr ojerzyckich był Hanns Heinrich von Briesen^[1]. Na terenie wsi znajdowały się w tym czasie m.in. 2 folwarki, kościół katolicki z plebanią, 2 młyny wiatrowe, a w 47 gospodarstwach mieszkało 270 osób.

Inicjatorem unowocześnienia uprawy roli we wsi była Rodzina von Briesen, która wprowadziła hodowlę owiec, ponadto założyła park, w którym zbudowano pałac^[2]. Majątki, które znajdowały się w Ojerzycach i Jeziorach były przez pewien okres dzierżawione przez Johanna Gottloba Gardta^[1]. Ojerzyce w drugiej połowie XIX wieku znajdowały się przez kilkadziesiąt lat w rękach nietytułowanych właścicieli, jak Alexander Hielscher i rodzina Schneider^[1]. Dzięki zamążpójściu właścicielki majątku Marii Schneider za Eugena von Schmelinga, Ojerzyce w 1879 roku stały się ponownie własnością szlachecką. Za czasów rodziny von Schmeling dokonano zmian w założeniu parkowym oraz przebudowano pałac, a majątek ojerzycki do 1907 roku pozostawał w rękach tej rodziny, kiedy to Dorota Maria von Schmeling wyszła za mąż za hrabiego Friedricha Carla von Hahna^[3]. Jedenastoletni syn Friedrich Walther von Hahn przejął posiadłość formalnie w 1932 roku. Zabudowania dawnego folwarku można obejrzeć w północno-wschodniej części wsi, a zwłaszcza otoczony parkiem pałac^[3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Kościół w Ojerzycach

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[4]:

• zespół pałacowy i folwarczny:
  • pałac, renesansowy, z 1885 roku^[5]. Murowana, podpiwniczona budowla została założona w XVIII stuleciu na planie prostokąta (skrzydło zachodnie) i uzupełniona w XIX wieku wyższym, wschodnim. Wysokimi szczytami charakteryzują się obydwa skrzydła, które nakryto dachami dwuspadowymi z lukarnami^[3]. Posiadają użytkowane dwupoziomowo poddasza. W środkowej części starszego, parterowego skrzydła zachodniego mieści się wejście główne, które jest poprzedzone schodami. Bogatym detalem architektonicznym w postaci boniowanych naroży i obramień okiennych ozdobiono elewacje pałacu^[3]. Boniowane pilastry podtrzymujące trójkątny tympanon flankują wejście główne. Wydatnymi gzymsami zostały ozdobione trójkątne szczyty, a wieńczą je metalowe sterczyny. Zachowała się część oryginalnego wystroju wewnątrz pałacu, jak posadzka i klatka schodowa zbudowana we wschodnim skrzydle. Przez wiele powojennych lat dawna rezydencja użytkowana przez państwowe gospodarstwo rolne i inne instytucje, została gruntownie wyremontowana po 1993 roku i obecnie, zachowując dobry stan techniczny, pełni funkcję hotelu^[3].
  • park
  • stajnia
  • obora
  • chlewnia
  • oficyna
  • oficyna
  • magazyn
  • magazyn
  • gołębnik

inne zabytki:

• kościół filialny pw. św. Jana Chrzciciela. Jest murowaną budowlą protestancką, która powstała w 1910 roku w miejsce rozebranej świątyni szachulcowej, a po raz pierwszy wzmiankowanej w 1670 roku^[3]. Dzięki fundacji rodziny von Schmeling, nowy obiekt zbudowano z ciosanego granitu oraz cegły. Świątynia była konsekrowana przez katolików w 1947 roku. Jest jednonawową budowlą o korpusie kształtem zbliżonym do kwadratu, z wysokim dachem dwuspadowym^[3]. Półkolista apsyda z dwiema prostokątnymi przybudówkami znajduje się przy prezbiterium. Otwarty do wnętrza półkolisty ryzalit umieszczono we wschodniej części korpusu. Wieża stoi przy północno-zachodnim narożniku korpusu, a przed nią drewniany ganek. Drewnianą galeryjką jest zwieńczona wieża, którą nakrywa wysoki hełm, czterospadowy z okapem w dolnej części, a stromy stożkowy w górnej. Wejścia do świątyni umieszczone w przyziemiu wieży i w fasadzie korpusu zamknięte są półkoliście. Strop belkowy z malowanym pułapem przykrywa wnętrze korpusu^[3]. Zachowała się wewnątrz empora organowa wsparta na drewnianych, wielobocznych słupach. Ołtarz główny i prospekt organowy z około 1910 roku, ambona oraz chrzcielnica z 1910 roku reprezentuje zabytkowe wyposażenie świątyni. Warto zwrócić także uwagę na kamienne płyty epitafijne, pochodzące z XVII i XVIII wieku^[6].

Przypisy

Bibliografia

• Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 183-185. ISBN 978-83-919914-8-0.