Okartowo

Artykuł53°48′41″N 21°51′33″E
- błąd38 m
WD53°48'18"N, 21°51'33"E
- błąd38 m
Odległość751 m
Okartowo
—wieś—
Ilustracja
Widok z mostu drogowego
Państwo Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiatpiski
GminaOrzysz
SołectwoOkartowo
Liczba ludności (2011)404[1]
Strefa numeracyjna87
Kod pocztowy12-250
Tablice rejestracyjneNPI
SIMC0763956
Położenie na mapie gminy Orzysz
Mapa konturowa gminy Orzysz, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Okartowo”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Okartowo”
Położenie na mapie powiatu piskiego
Mapa konturowa powiatu piskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Okartowo”
Ziemia53°48′41″N 21°51′33″E/53,811389 21,859167

Okartowo (niem. Eckersberg[2]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz.

Wieś leży nad brzegiem jeziora Śniardwy i jeziora Tyrkło, przy drodze krajowej nr 16, 6 km na zachód od Orzysza.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

We wsi, nad brzegiem jeziora Śniardwy znajduje się Stacja Ratownictwa Wodnego, główna baza Mazurskiej Służby Ratowniczej, założona w 1978 roku[3].

Miejscowość jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej, należącej do dekanatu Biała Piska, diecezji ełckiej.

Historia

Wieś powstała w II połowie XV wieku.

W połowie XIV w. (ok. 1340) Krzyżacy na miejscu dawnego grodziska pruskiego wznieśli strażnicę. Została ona poważnie uszkodzona w czasie najazdów Litwinów dowodzonych przez Kiejstuta w 1361, a w 1379 całkowicie zniszczona[4]. Osada powstała około roku 1485. Lokacja wsi nastąpiła w 1492 r. Kościół wybudowano w 1799 r., gruntownie odbudowany po zniszczeniach I wojny światowej. Nad jeziorem Tyrkło, około 2 km od wsi, znajdują się ślady po wczesnośredniowiecznym grodzisku pruskim.

Zabytki

Kościół w Okartowie
Cmentarz ewangelicki

Zabytki wpisane do rejestru zabytków

Świątynia powstała w miejscu zamku krzyżackiego[6]. Wieża w dolnej części murowana, w górnej drewniana, kryta gontem. Ściany, strop i empory pokryte polichromią o motywach roślinno-geometrycznych i symbolicznych, umieszczonych w prostokątnych płycinach, pomiędzy którymi znajdują się cytaty z Biblii w języku niemieckim. Ołtarz główny i ambona barokowe. W murze otaczającym kościół tablica upamiętniająca odbudowę ze zniszczeń I wojny światowej.

  • Dawny cmentarz ewangelicki założony w I połowie XIX wieku – nr rej.: 817 z 27.06.1991.[7]

Najstarszy zachowany nagrobek z 1849 r.[8]

Pochówek o szczególnym znaczeniu: Rektor Rudolf Skrodzki (20.9.1828 – 17.1.1904).

Na cmentarzu znajduje się kwatera wojenna z okresu I wojny światowej. Pochowanych w niej jest trzech żołnierzy i pracownik cywilny armii niemieckiej oraz nieznany żołnierz armii rosyjskiej:

  1. Ldstrm. August Tieß z 5. Komp. Ldstrm. Inf. Batl. Lötzen I †4.9.1914
  2. Gefr. d. Res. Rudolf Will Scheinwerfer z Abt. Lötzen Pion. Batl. I †11.11.1914
  3. Arm. Soldat Hans Dobberstein z 1. Komp. Arm. Batl. 58 †17.7.1915
  4. Ziv. Arm. Arb. Hermann August Richter Baul. Süd. Fortif. d. Feste Boyen †15.10.1914
  5. żołnierz armii rosyjskiej †1914-15.[9]

Inne zabytki ujęte w gminnej ewidencji zabytków

  • Zespół dworca kolejowego wzniesiony w drugim dziesięcioleciu XX wieku:
  • Trzy domy murowane wzniesione w latach 20. XX wieku[14][15][16].

Przypisy

  1. ↑ Wieś Okartowo w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2017-06-04] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  3. ↑ Informacje na stronie Mazurskiej Służby Ratowniczej.
  4. ↑ Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 149
  5. ↑ Karta zabytku – kościół.
  6. ↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ​ISBN 83-7200-631-8​ s. 306
  7. ↑ Karta zabytku – cmentarz ewangelicki.
  8. ↑ Tekla Żurkowska Mazurskie Cmentarze. Symbole w krajobrazie. Wydawnictwo Borussia, Olsztyn 2008, s. 75.
  9. ↑ [OSR] I wojna światowa (1914-18r.): Okartowo.
  10. ↑ Karta zabytku – dworzec.
  11. ↑ Karta zabytku – budynek1.
  12. ↑ Karta zabytku – budynek2.
  13. ↑ Karta zabytku – magazyn.
  14. ↑ Karta zabytku – dom 1.
  15. ↑ Karta zabytku – dom 2.
  16. ↑ Karta zabytku – dom 3.

Bibliografia

Gmina Orzysz
Wsie
Kolonia
Osady
Osady leśne
Integralne
części wsi

Gmina Orzysz

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Orzysz (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Okartowo widok z mostu drogowego.JPG
Autor: Renata-anna, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zabudowania w Okartowie
Okartowo.JPG
Autor: Renata-anna, Licencja: CC BY 3.0
Okartowo - kościół parafialny p.w. Niepokalnego Serca NMP (zabytek nr rejestr. A-2759)
Okartowo cmentarz 1.JPG
Autor: Ellqqa, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID
Pisz County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pisz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.92 N
  • S: 53.42 N
  • W: 21.39 E
  • E: 22.32 E