Okoń żółty

Okoń żółty

Perca flavescens[1]
Mitchill, 1814[2][3]
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	okoniokształtne
Rodzina	okoniowate
Rodzaj	Perca
Gatunek	okoń żółty
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
najmniejszej troski

Okoń żółty, także okoń północnoamerykański^[2] (Perca flavescens^[3]) – gatunek drapieżnej ryby z rodziny okoniowatych (Percidae), opisany po raz pierwszy przez Samuela Lathama Mitchilla w 1814 roku^[2][5].

Występowanie i biotop

Naturalny zasięg występowania gatunku obejmuje część Ameryki Północnej, począwszy od północno-wschodniej Kanady, przez jej centralne i południowe części, aż do północno-zachodniej części Stanów Zjednoczonych. Występuje w rejonie Wielkich Jezior Północnoamerykańskich i w zlewniach wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych, na południu aż do rzeki Santee w Karolinie Południowej. Ponadto, gatunek ten został introdukowany w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych^[3], a także w kanadyjskiej Kolumbii Brytyjskiej. Gatunek żyjący w zarośniętych siedliskach w wodach słodkich i słonawych^[2], zarówno stojących, jak i szybko płynących^[2]. Gatunek unika wód zbyt ciepłych i zimnych, preferuje wody czyste o umiarkowanej temperaturze^[2], nie muliste i zmętniałe, tolerując przy tym wody o niskim stężeniu tlenu^[2].

Opis morfologiczny

Długość ciała dorosłych osobników okonia żółtego zwykle mieści się w zakresie 10-25 cm, średnia notowana to ok. 19 centymetrów^[5], waga natomiast zwykle nie przekracza 0,5 kg, samice są zwykle większe od samców, okazy o większych wymiarach zdarzają się rzadko^[2]. Formalnie udokumentowany rekord świata połowu tego gatunku miał miejsce w 1865 roku w rzece Delawere w stanie New Jersey, w Stanach Zjednoczonych i wynosił 1,91 kg^[5][6]. Ciało tego gatunku jest wysokie i owalne w przekroju – spłaszczone, pokryte bardzo drobnymi, szorstkimi łuskami. Ubarwienie poszczególnych okazów zmienia się wraz z ich wiekiem. Starsze osobniki posiadają ubarwienie w odcieniach żółci, złotawym do miedzianego i zielonym, młodsze osobniki są bielawo-zielonkawe. Wszystkie ryby tego gatunku posiadają na swoich bokach od 6 do 8 ciemnych pionowych pasów^[2]. Część brzuszna osobników tego gatunku jest barwy białej do jasnożółtej. Żółty kolor płetw odbytowych i brzusznych samców, może ulegać tymczasowej zmianie na kolor pomarańczowy do czerwonego w czasie tarła^[2]. Maksymalna odnotowana długość życia gatunku to około 11 lat^[5].

Odżywianie

Gatunek ten zaliczany jest do drapieżników, którym staje się już w młodym wieku. Początkowo narybek okonia żółtego odżywia się głównie zooplanktonem, a w miarę szybkiego wzrostu drobnymi skorupiakami i pierścienicami m.in: rakami, kiełżami, pijawkami. W naturalnych warunkach, rzadziej odżywiają się owadami m.in: larwami jętek, ważek głównie w okresie od maja do lipca, a w późniejszym czasie mniejszym narybkiem innych gatunków ryb^[3], na które polują stadnie.

Samiec okonia żółtego

Rozmnażanie

Do pierwszego tarła dochodzi w czasie gdy samica osiągnie wiek około 3-4 lat, samce natomiast osiągają dojrzałość około rok wcześniej. Gatunek odbywa tarło raz w roku, wczesną wiosną, tuż po zniknięciu ostatnich lodów na przełomie kwietnia i maja^[2], zwykle nocą lub wczesnym rankiem. Po zakończonym tarle, zapłodniona ikra w liczbie średnio około 23 tysięcy sztuk^[2], składana jest losowo na roślinności podwodnej i korzeniach, bez wcześniejszego budowania gniazd. Złożone jaja skupione są w grupy lub nitki, pokryte gęstą i kleistą masą śluzu, która chroni je przed uszkodzeniami i zapewnia przylepność do roślinności. Rozwój jaj aż do wylęgu zależy od temperatury wody i trwa 8-10 dni^[2]. Wylęgający się narybek ma długość około 4-7 mm^[2]. W ciągu pierwszego roku życia narybek dorasta do około 77 mm w przypadku samców i około 137 mm w przypadku samic^[7].

Interakcje międzygatunkowe

Na osobnikach gatunku pasożytują orzęski (m.in. z rodzajów Ichthyobodo i Trichodina) oraz przywry (m.in. z rodzaju Gyrodactylus)^[8].

Zagrożenia gatunku

Okoń żółty jest gatunkiem o kategorii LC czyli "Gatunku najmniejszej troski" w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych, istotnymi zagrożeniami dla gatunku jest popularność połowów tego gatunku w Stanach Zjednoczonych, jak również rosnące zanieczyszczenie wód. W wodach o temperaturze wyższej niż optymalna u P. lutescens częściej rozwijają się choroby bakteryjne, powodowane przez Aeromonas, Pseudomonas, Flavobacterium^[8].

Przypisy

Bibliografia

• T.G. Brown, B. Runciman, M.J. Bradford, S. Pollard: A Biological Synopsis of Yellow Perch (Perca flavescens). [w:] Canadian Manuscript Report of Fisheries and Aquatic Sciences, 2883 [on-line]. Fisheries and Oceans Canada Science Branch, Pacific Region Pacific Biological Station, 2009, 2883 s. 6,7,8,10,11. [dostęp 2015-06-26]. ISSN 0706-6473. (ang.).
• Maureen Mecozzi: YELLOW PERCH (Perca flavescens). Wisconsin Department of Natural Resources, sierpień 2008. s. 2,3,4,5. [dostęp 2015-06-26]. (ang.).