Okolicznik czynnika towarzyszącego

Okolicznik czynnika towarzyszącego – jeden z rodzajów okolicznika. Odpowiada na pytanie w jakich okolicznościach?. Zwany inaczej okolicznikiem okoliczności towarzyszącej lub okolicznikiem akcesoryjnym.^[1] Czasem trudny do odróżnienia od okolicznika sposobu.

Rodzaje okolicznika czynnika towarzyszącego i przykłady

z + narzędnik

• Wojsko maszerowało ze śpiewem.
• Rozstaję się z tobą z żalem.
• Artysta śpiewał z towarzyszeniem orkiestry.
• Wracał do domu z duszą na ramieniu.
• Uczniowie przyglądali się nauczycielowi z uwagą i słuchali go ze zrozumieniem.
• Opowiem wam o niej z radością. Przedstawienie rozpoczęło się z opóźnieniem.

w + miejscownik

• Zmarł w sile wieku.
• W zamyśleniu oderwał od niej wzrok.
• Jak wam się chodzi w tych butach?
• Dlaczego odjechałaś w takim pośpiechu?
• Obudził się w dobrym humorze. Od dłuższej chwili siedzieli w milczeniu.
• Marek od wczoraj leży w gorączce.

przy + miejscownik

• Maszerowali przy dźwiękach marsza.
• Podśpiewywał przy goleniu.
• Franek lubił słuchać radia przy pracy.
• Dawno nie rozmawiali przy obiedzie.

nad + miejscownik

• Zasnął nad książką.

wśród + dopełniacz

• Szli wśród burzy i piorunów.
• Atakowali wśród gradu kul.

przysłówek z po

• Szukał pantofli po ciemku.

Czasami wśród okoliczników czynnika towarzyszącego omawia się również części zdania wyrażone imiesłowem przysłówkowym, np. "Mama sprząta, śpiewając". Lepiej jednak zdania tego typu traktować jako złożone, a imiesłów uznać za ośrodek równoważnika podrzędnego zdania okolicznikowego czynnika towarzyszącego.

Przypisy