Okopy (województwo podlaskie)

Okopy

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	sokólski
Gmina	Suchowola
Liczba ludności (2011)	83[1][2]
Strefa numeracyjna	85
Kod pocztowy	16-150[3]
Tablice rejestracyjne	BSK
SIMC	0041163[4]
Położenie na mapie gminy Suchowola Okopy
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Okopy
Położenie na mapie województwa podlaskiego Okopy
Położenie na mapie powiatu sokólskiego Okopy
53°35′16″N 23°09′07″E/53,587778 23,151944

Okopy – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Suchowola^[4][5].

Wieś znana jest jako miejsce urodzenia błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki^[6].

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Suchowoli^[7].

Historia

Wieś powstała w XVI wieku w czasie zasiedlania Puszczy Nowodworskiej, należała do ekonomii grodzieńskiej. Nazwa wsi odnosi się do kurhanów średniowiecznych, zwanych przez miejscową ludność okopami.

W końcu XVIII wieku była to wieś królewska ekonomii grodzieńskiej położona w powiecie grodzieńskim województwa trockiego Wielkiego Księstwa Litewskiego^[8].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie białostockim.

List intencyjny w sprawie powołania Muzeum Ks. Jerzego Popiełuszko w Okopach – Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku podpisali 25.06.2020 r. w Warszawie w obecności ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego oraz marszałka województwa podlaskiego, Artura Kosickiego, przedstawiciel Fundacji im. ks. Jerzego Popiełuszko „Dobro” Józef Popiełuszko oraz dyrektor Muzeum Podlaskiego w Białymstoku Waldemar Wilczewski^[9].

22 grudnia 2020 r. w Warszawie odbyło się spotkanie poświęcone budowie muzeum błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki w Okopach, którego celem będzie gromadzenie, przechowywanie, opracowanie i udostępnianie materiałów związanych z życiem działalnością i spuścizną błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki oraz prowadzenie badań naukowych i działań edukacyjnych poświęconych życiu kapłana. Wziął w nim udział wicepremier Jarosław Kaczyński^[10].

Projekt koncepcyjny Muzeum Bł. księdza Jerzego Popiełuszki w Okopach, finansowanego m.in. ze sprzedaży numizmatów z wizerunkiem bł. ks. Popiełuszki jako cegiełek na budowę muzeum^[11], przygotowali architekci pracowni Mirosława Nizio – Nizio Design International. Muzeum powstaje z inicjatywy Fundacji im. ks. Jerzego Popiełuszko „Dobro”, z przewodniczącym rady programowej Fundacji Bogdanem Romaniukiem i po wybudowaniu w 2024 r. stanie się oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku^[12][13].

Zabytki

• Dom, w którym urodził się ks. Jerzy Popiełuszko
• Pomnik – głaz z tablicą poświęconą księdzu Jerzemu oraz kapliczka
• Duży, drewniany krzyż
• Duży pomnik upamiętniający II wojnę światową znajdujący się za domem ks. J. Popiełuszki
• Dwa kurhany w pobliżu wsi oraz kilka zabytkowych krzyży wotywnych

Inne

Najstarsze pokolenie mieszkańców wsi Okopy i jej okolic w codziennych kontaktach używa gwary języka białoruskiego z naleciałościami zapożyczonymi z języka polskiego^[14][15]. W opracowaniach dotyczących biografii księdza Jerzego Popiełuszki, którego pierwszym językiem, według niektórych źródeł – była „mowa prosta”^[16], można spotkać się z różnymi nazwami tego dialektu, takimi jak: podlaska gwara białoruska^[17], polsko-białoruski dialekt^[18], bądź język polski, ale z dużymi białoruskimi naleciałościami^[19]. Sami mieszkańcy wsi określają swój język mianem prostego (będącego samodzielnym historycznym językiem Wielkiego Księstwa Litewskiego, którego zasięg w dużym stopniu pokrywał się z granicami WKL^[20]) bądź tutejszego^[18][21][22]. Z perspektywy dialektologicznej nazywani są oni terminem białoruskojęzycznych katolików bądź Białorusinami Sokólszczyzny^[23][22]. Mimo to nie wykształcili oni białoruskiej świadomości narodowej i w pełni utożsamiają się z narodem polskim. Pojęcie polskości w tym przypadku stało się synonimem katolicyzmu. Więź religijna białoruskojęzycznych mieszkańców wsi Okopy, jak i jej okolic okazała się silniejsza od więzi językowej i dlatego zdecydowała o włączeniu się tej społeczności w skład polskiej wspólnoty narodowej^[24]. Współcześnie, wspomnianą powyżej, białoruską gwarę mieszkańców wsi Okopy uznać należy za pozostającą na granicy wymarcia, gdyż umiejętność posługiwania się nią ograniczona jest do grupy osób w podeszłym wieku i nie jest ona przekazywana młodszym pokoleniom^[25][26].

Zobacz też

• Okopy-Kolonia

Przypisy

Bibliografia

• Izabela Walijewska: Haworym pa prostu. Słowniczek gwary gminy Suchowola. Suchowola: Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Turystyki w Suchowoli, 2012.

Linki zewnętrzne

• Okopy 2.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 404 .