Okopy konfederatów barskich
Okopy konfederatów barskich – umocnienia konfederatów barskich rozrzucone na obszarze południowo-wschodniej Polski i za aktualną granicą wschodnią. Przeważnie były to umocnienia polowe lub półstałe typu bastionowego, budowane w pobliżu baz, np. Jawor lub w ramach modernizacji zamków, np. Lanckorona. W budowie ich pomagali inżynierowie francuscy. Niektóre z nich dotrwały do naszych czasów.
Obozy warowne Beskidów
W rejonie Beskidu Sądeckiego, Niskiego i Bieszczadów obozy warowne powstały przy przełęczach koło Muszynki, Izb, Blechnarki, Koniecznej, Grabu, Czeremchy, Radoszyc. Początkowo zachowane okopy znane były tylko na Jaworze nad Muszynką, gdzie w 1963 utworzono rezerwat przyrody „Okopy Konfederackie” (gmina Krynica-Zdrój, nadleśnictwo Piwniczna). Natomiast ślady okopów pod Lackową nad Izbami były widoczne do 1985, kiedy zostały zniszczone przez spychacz podczas uzdatniania łąk[1][2].
Przed odkryciem w 2014 r. obozu Łupków prawdopodobnie znane były okopy w Koniecznej.
250-lecie zawiązania konfederacji barskiej
Z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości i 250-lecia zawiązania konfederacji barskiej, szańce konfederatów barskich w Muszynce, Izbach, Wysowej, Koniecznej i Łupkowie, próbowali zlokalizować i zbadać archeolodzy. Kierownikiem projektu jest prof. Michał Parczewski z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego[3].
W badaniach brał udział program telewizyjny „Było, nie minęło”[4].
Zestawienie fortyfikacji nadgranicznych
- Główne źródło z 2016 r.[2]:
| Nazwa | Współrzędne | Stan | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Wojkowa | pochodzenie niepewne | ||
| Muszynka | 49°22′06″N 21°05′08″E/49,368333 21,085556 | zachowane relikty szańców | rezerwat przyrody Okopy Konfederackie |
| Izby | zachowane relikty szańców | ||
| Wysowa[5] | 49°25′05,3″N 21°09′54,3″E/49,418139 21,165083 | zachowane relikty szańców | |
| Konieczna | zachowane relikty szańców | ||
| Grab[6] | 49°25′43,0″N 21°27′10,4″E/49,428619 21,452892 | ||
| Barwinek | |||
| Czeremcha | |||
| Radoszyce | |||
| Łupków[7] | zachowane relikty szańców | odkryty w 2014 r. | |
| Roztoki Górne[8] | 49°08′43,7″N 22°19′57,5″E/49,145472 22,332639 | zachowane relikty szańców |
Uwaga: lista może być niepełna.
Zaplecze fortyfikacji nadgranicznych
Mytarka – Szaniec obserwacyjny kontrolujący szlak na Węgry i niedaleką przeprawę drogi Mytarka – Nowy Żmigród.
- Słabo widoczne zarysy kwadratowej reduty o czterech bastionach.
- Długość kurtyny 33,5 m.
- Współrzędne 49°36′37″N 21°30′55″E/49,610278 21,515278[9].
Strzegocice
Stworzona przez Marcina Lubomirskiego w województwie sandomierskim grupa redut[10]:
- na południe od Strzegocic:
- pięcioboczna na wysokości 304,7 m n.p.m. o powierzchni 8000 m²,
- czworoboczna na wysokości 206,1 m n.p.m. o powierzchni 5500 m²,
- między Pilznem a Bielowy, na skarpie nad Wisłoką:
- siedem czworobocznych o powierzchni 2–3 tys. m².
Zobacz też
Literatura
- Maciej Śliwa, Konfederacja Barska od Spiszu po Bieszczady, Wydawnictwo Posserwis, wyd. I, Kraków 2019.
Przypisy
- ↑ „Rocznik Sądecki”, r. 1972, T. 13 [1].
- ↑ a b Michał Parczewski, Szaniec konfederatów barskich w Łupkowie w Bieszczadach Zachodnich 2016 r.
- ↑ Archeolodzy przebadają szańce konfederatów barskich – na 100-lecie odzyskania niepodległości [2].
- ↑ Na wałach konfederackich redut.
- ↑ Obóz Konfederatów barskich pod Wysową – próba rekonstrukcji [3].
- ↑ Obóz Konfederatów barskich pod Grabiem [4].
- ↑ Szaniec konfederatów barskich w Łupkowie w Bieszczadach Zachodnich.
- ↑ Konfederacki szaniec przywrócony pamięci [5].
- ↑ Szaniec obserwacyjny Konfederatów Barskich.
- ↑ Maciej Śliwa, Konfederacja Barska od Spiszu po Bieszczady, Wydawnictwo Posserwis, wyd. I, Kraków 2019.
Media użyte na tej stronie
Autor: Krzysztof Lasoń, Licencja: CC BY-SA 3.0
tablica informacyjna - "Rezerwat przyrody i zabytek - Okopy Konfederatów Barskich" przy drodze krajowej nr 75 między Muszynką a przejściem granicznym ze Słowacją.
Autor: Topory, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rezerwat przyrody Okopy Konfederackie