Okręg Lwów Armii Krajowej

	Historia Polski
	; Ten artykuł jest częścią cyklu:; Polskie Państwo Podziemne

Okręg Lwów
Armii Krajowej
	Historia
Państwo	Polskie Państwo Podziemne
Rozformowanie	1944
	Organizacja
Kryptonim	Dukat, Lira, Promień
Rodzaj sił zbrojnych	partyzantka
Formacja	SZP, ZWZ, AK
Podległość	Komenda Główna AK

Okręg „Lwów” Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej, wreszcie Armii Krajowej noszący kryptonimy "Dukat", "Lira", "Promień".

Komendantem Okręgu był Stefan Czerwiński ps. "Stefan".

Organizacja okręgu

Konspiracja we Lwowie zaczęła się tworzyć w przededniu kapitulacji miasta już we wrześniu 1939. Powstało kilka organizacji niepodległościowych, które w późniejszym okresie tworzyły ZWZ-1Iub ZWZ-2^[1]. NKWD dokonało jednak serii aresztowań i skutecznie rozbijało rozwój podziemnych struktur ZWZ i innych organizacji niepodległościowych.

Pod koniec grudnia 1942, tym razem gestapo rozbiło komendę Okręgu Lwowskiego. W połowie marca 1943 skierowano z Łodzi płk. Ludwika Czyżewskiego "Juliana", "Franciszka", który objął stanowisko komendanta.

Pod koniec 1943 okręg liczył około 15 300 ludzi^[2] w sztabach i jednostkach liniowych. Oddziały AK okręgu miały w ramach "Burzy" utworzyć jednostki należące do 5 Lwowskiej Dywizji Piechoty, stacjonującej przed wojną w mieście.

Struktura okręgu

Wydziały:

I – organizacyjny
II – wywiad i kontrwywiad
- II/A – wywiad
- II/B – kontrwywiad
III – operacyjny
IV – zaopatrzenia, kwatermistrzowski
V-K (V-A) – łączności konspiracyjnej
V-O (V-B) – łączności operacyjnej
VI (BIP)
VII – finansowy
VIII – saperów i Kedywu
IX – wojskowy

Inspektoraty^[3]:

Inspektorat Lwów-miasto
Inspektorat Lwów-powiat
Inspektorat Północny, siedziba: Kamionka Strumiłowa
Inspektorat Wschodni AK^[4]
Inspektorat Południowy-Bóbrka
Inspektorat Północno-Zachodni siedziba: Rawa Ruska
Inspektorat Zachodni
Inspektorat Południowo-Zachodni
Inspektorat Południowo-Zachodni

Oddziały leśne:

19 pułk piechoty (4 kompanie), Inspektorat Północno-Zachodni
26 pułk piechoty (7 kompanii), Inspektorat Zachodni
40 pułk piechoty (5 kompanii), Inspektorat Południowy
14 pułk ułanów (4 szwadrony), Dzielnica Wschodnia
Oddział leśny Kedywu "Szary" (3 kompanie), Inspektorat Południowo-Zachodni

Żołnierze Okręgu Lwów AK

Komendanci

płk Żebrowski ps. „Żuk” (zastrzelony na granicy węgierskiej) → ppłk Kotarski ps. „Druh”^[5]
ppłk Władysław Smereczyński (październik 1941 - 17 grudnia 1942), aresztowany
p.o. komendanta ppłk Adolf Galinowski (grudzień 1942 - marzec 1943)
płk Ludwik Czyżewski (15 marca 1943 - 16 lutego 1944)
ppłk dypl. Stefan Czerwiński (16 lutego 1944 - 31 lipca 1944)

Szefowie sztabu

mjr Tadeusz Wojciech Wojciechowski (20 kwietnia 1942 - 4 grudnia 1942)
p.o. szefa sztabu mjr Jan Kazimierz Lech (15 marca 1943 - 25 marca 1944)
mjr Kornel Stasiewcz (25 marca 1944 - 31 lipca 1944)

Duszpasterz

ks. ppłk (dziekan) Albin Mydlarz (lipiec 1943 - 31 lipca 1944)

Przypisy

↑ Utworzona na bazie SZP
↑ T. Krząstek W 55 Rocznice powstania AK...s. 35
↑ R. Wnuk, "Atlas..." s.58
↑ W 1943 włączony w skład Okręgu Tarnopol (bez obwodu Przemyślany)
↑ Marian Brzezicki. Wspomnienie z okresu współpracy ze ś.p. ks. W. Cieńskim w konspiracji. „Biuletyn”. Nr 45, s. 18, 19, Czerwiec 1983. Koło Lwowian w Londynie.

Bibliografia

Struktura Organizacyjna Armii Krajowej, Marek Ney-Krwawicz w: Mówią wieki nr 9/1986.
Stanisław Pempel: ZWZ - AK we Lwowie : 1939-1945. Warszawa: "Bis" : Trust, 1990. ISBN 83-85102-01-9.
Rafał Wnuk: Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956 = The atlas of the independence underground in Poland 1944-1956. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2007. ISBN 978-83-60464-45-8.
Światowy Związek Żołnierzy AK, Materiały sympozjum nt: Operacja zbrojna AK kryptonim Burza na ziemiach południowo-wschodnich II RP w 1944. Biblioteczka ”Na Kresach Południowo-Wschodnich 1939-1945 nr 7. Kraków 1994
Tadeusz Krząstek, Jerzy Tomczyk: W 55 rocznicę powstania Armii Krajowej". Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1997. ISBN 83-86268-63-8.

[1] Utworzona na bazie SZP

[2] T. Krząstek W 55 Rocznice powstania AK...s. 35

[3] R. Wnuk, "Atlas..." s.58

[4] W 1943 włączony w skład Okręgu Tarnopol (bez obwodu Przemyślany)

[5] Marian Brzezicki. Wspomnienie z okresu współpracy ze ś.p. ks. W. Cieńskim w konspiracji. „Biuletyn”. Nr 45, s. 18, 19, Czerwiec 1983. Koło Lwowian w Londynie.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Inspektoraty	Miasto Powiat Południowo-Zachodni Południowy Północno-Zachodni Północny Wschodni Zachodni
Obwody	Drohobycz-Borysław Gródek Jagielloński Lwów Zachód Lwów Wschód Siemianówka
Oddziały	5 DP 19 pp 26 pp 40 pp
Dowódcy	„Stefan”
Inne	Akcja „Burza” we Lwowie Okręgowa Delegatura Rządu Lwów Akcja Nieszpory Obrona Hanaczowa

Komenda Główna	Biuro Finansów i Kontroli Biuro Informacji i Propagandy Biuro Inspekcji Kedyw Oddział I Oddział II Oddział III Oddział IV Oddział V Wojskowa Służba Kobiet Szefostwo Biur Wojskowych Szefostwo Komunikacji Wojskowych
Obszary	Białostocki Lwowski Warszawski Zachodni Południowy
Okręgi	Białystok Kraków Lublin Lwów Łódź Nowogródek Polesie Pomorze Poznań Radom-Kielce Stanisławów Śląsk Tarnopol Warszawa Wilno Wołyń
Korpusy	Kielecki Warszawski
Dywizje piechoty	2 DP 3 DP 5 DP 6 DP 7 DP 8 DP 9 DP 10 DP 11 DP 12 DP 21 DP 22 DP 24 DP 25 DP 26 DP 27 DP 28 DP 29 DP 30 DP 106 DP
Brygady	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 13 23 24 36 Gozdawa Kielecka KBKZ Zagłębiowska
Pułki piechoty	1 pspodh. 2 pp Leg. 3 pp Leg. 4 pp Leg. 5 pspodh. 6 psp 7 pp Leg. 8 pp Leg. 9 pp Leg. 10 pp 12 pp 13 pp 15 pp 15 pp 16 pp 17 pp 18 pp 19 pp 21 pp 22 pp 23 pp 24 pp 26 pp 27 pp 28 pp 30 pp 31 pp 32 pp 33 pp 34 pp 35 pp 36 pp 38 pp 39 pp 40 pp 41 pp 42 pp 43 pp 45 pp 48 pp 49 pp 50 pp 51 pp 52 pp 53 pp 72 pp 74 pp 77 pp 78 pp 82 pp 84 pp 112 pp 116 pp 120 pp
Pułki kawalerii	1 pszw 7 puł 8 pal 8 puł 8 psk 10 pal 10 kpa 14 puł 19 puł 21 puł 23 puł 27 puł
Akcje i operacje	Akcja Antyk Akcja „Burza” Akcja Getto Akcja Góral Akcja w Lidzie Akcja N Akcja Nieszpory Akcja Pensjonat Akcja w Pińsku Akcja pod Arsenałem Akcja Taśma Akcja w Końskich Akcja w Celestynowie Akcja Wilanów Akcja Wieniec Akcja Wiśnicz Operacja Hermann Operacja Memel Operacja Ostra Brama Powstanie iwienieckie Powstanie warszawskie Powstanie zamojskie Rozbicie więzienia w Kielcach
Dywersja i sabotaż	Akcja Bielany Akcja Bollwerk Akcja na tartak w Piaskach Królewskich Akcja Nieszpory Akcja Nowy Rok Akcja Wieniec Mały sabotaż Wysadzenie pociągu w Choszczówce (1943) Wysadzenie pociągu w Piasecznie (1943) Zatopienie statku Tannenberg Zamach bombowy na dworcu kolejowym Friedrichstraße w Berlinie Zamach bombowy na kolej S-Bahn w Berlinie
Zamachy	Akcja Braun Akcja Bürkl Akcja „C” Akcja Durrfeld Akcja Europejska Akcja Główki Akcja Komitet Ukraiński Akcja Koppe Akcja Kośba Akcja Kretschmann Akcja Krüger Akcja „Kutschera” Akcja Leitgeber Akcja Milke Akcja Panienka Akcja Rodewald Akcja Stamm Akcja Topiel Akcja Za Kotarą Likwidacja Heinricha Krafta Likwidacja Hugo Dietza Likwidacja Nadwywiadu Rządu Londyńskiego Zamach na Hansa Franka Zamach na Kurta Hoffmanna Zamach na Maksa Petersa
Bitwy i potyczki	Bitwa o Skalbmierz Bitwa o Surkonty Bitwa w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej Bitwa na Porytowym Wzgórzu Bitwa pod Jaksicami (1944) Bitwa pod Kałużówką Bitwa pod Lasowcami Bitwa pod Murowaną Oszmianką Bitwa pod Skorzowem Bitwa pod Wojdą Bój pod Pęcicami Potyczka pod Skroniowem Starcie pod Sucharami Starcie w Kamieniu Stołpeckim Wypad na Marianów Walki o Kowel i Włodzimierz Wołyński (1944) Wypad na Truskaw
Wywiad	Most I Most II Most III Operacja Synteza
Organizacje	AKO Cichociemni Polskie Państwo Podziemne Szare Szeregi ŚZŻ AK Grupy Szturmowe Republika Pińczowska Rzeczpospolita Iwonicka Rzeczpospolita Turgielska
Odznaczenia	Krzyż Armii Krajowej Odznaka „Krzyż Powstania Warszawskiego” Warszawski Krzyż Powstańczy

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne