Okręty Marynarki Wojennej wycofane do 1946 roku

Okręty Marynarki Wojennej wycofane do 1946 roku – lista zawierająca wykaz okrętów, które zostały wycofane z eksploatacji w Marynarce Wojennej oraz Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej do 1946 roku.

Okręty Marynarki Wojennej

Okręty podwodne

ProjektWyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
typ Wilknawodna: 980

podwodna: 1248

77,95The Polish Navy in the Second World War HU76136.jpgORP „Wilk”31 października 193128 września 1946[1][2]
typ Orzełnawodna: 1110

podwodna: 1473

84,0ORP Orzel2.jpgORP „Orzeł”2 lutego 193911 czerwca 1940Okręt zaginął wraz z całą załogą podczas patrolu na Morzu Północnym na przełomie maja i czerwca 1940 roku.[3][4]
typ Unawodna: 540

podwodna: 735

58,6ORP Dzik.jpgORP „Sokół”19 stycznia 194127 lipca 1946Wydzierżawiony przez Polską Marynarkę Wojenną, po zakończeniu działań wojennych został zwrócony Royal Navy, po czym zezłomowany w 1949 roku.[5][6]
ORP „Dzik”12 grudnia 194225 lipca 1946Wydzierżawiony przez Polską Marynarkę Wojenną, po zakończeniu działań wojennych został zwrócony Royal Navy, po czym przekazany marynarce duńskiej. W październiku 1957 roku ostatecznie powrócił do Royal Navy i w kwietniu 1958 roku został zezłomowany.[5][7]
typ S-1nawodna: 800

podwodna: 1062

66,0USS S-25 (SS-130) - 2.jpgORP „Jastrząb”4 listopada 19412 maja 1942Okręt w latach 1923–1941 służył w United States Navy jako USS „S-25”. Okręt został przekazany Wielkiej Brytanii w ramach pomocy wojennej na podstawie ustawy Lend Lease, a przez tę ostatnią wydzierżawiony Polskiej Marynarce Wojennej. Został zatopiony na Morzu Norweskim 2 maja 1942 roku.[8][9]

Krążowniki

ProjektWyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
typ Dstandardowa: 4276

pełna: 5603

146,5HMS Danae (D44).jpgORP „Dragon”15 stycznia 194316 lipca 1944Okręt przekazany został Polskiej Marynarce Wojennej 15 stycznia 1943 roku, wprowadzony do służby w Royal Navy jako „HMS Dragon” 16 sierpnia 1918 roku. 8 lipca 1944 r. trafiony przez niemiecką żywą torpedę Neger. Z powodu zniszczeń oraz nieopłacalności remontu przeznaczony do zatopienia jako uzupełnienie falochronu sztucznego portu u wybrzeży francuskich. Samozatopienie nastąpiło 20 lipca w linii głównego falochronu portu „Mulberry” w rejonie odcinka „Sword”.[10][11][12][13][14]
ORP „Conrad”4 października 194428 września 1946Otrzymany od strony brytyjskiej po stracie krążownika ORP „Dragon”. Jednostkę wprowadzono do służby 22 czerwca 1918 roku jako HMS „Danae”. „Conrad” został zwrócony Brytyjczykom w 1946 roku, gdzie powrócił pod dawną nazwę służąc w Royal Navy do 1948 roku.[13][14][15]

Niszczyciele

ProjektWyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
typ Wicherstandardowa: 1400

pełna: 1910

106,9ORP Wicher 8.jpgORP „Wicher”8 lipca 19303 września 1939Zatopiony przez niemieckie lotnictwo 3 września 1939 roku.[16][17]
typ Gromstandardowa: 2011

normalna: 2138

114,0ORP Grom.jpgORP „Grom”28 maja 19374 maja 1940Zatopiony 4 maja 1940 roku przez samolot niemiecki w Rombakkenfjordzie pod Narwikiem.[18][19][20]
typ Gstandardowa: 1335

pełna: 1854

98,5HMSGarlandFL 008921.jpgORP „Garland”3 maja 194024 września 1946W latach 1936–1940 służył w Royal Navy jako HMS „Garland”. Wydzierżawiony polskiej Marynarce Wojennej, gdzie służył jako ORP „Garland”. 24 września 1946 roku niszczyciel został zwrócony Royal Navy, która rok później sprzedała go Koninklijke Marine, gdzie Pod nazwą „Marnix” służył w latach 1949–1964.[21][22][23][24]
typ Bourrasquestandardowa: 1319

pełna: 1727

105,8Ouragan-1.jpgOF „Ouragan”18 lipca 194030 kwietnia 1941Okręt wypożyczono Marynarce Wojennej, w 1941 roku został zwrócony Marine nationale.[25][26][27]
typ Nstandardowa: 1773

pełna: 2384

108,69HMS Noble FL10070.jpgORP „Piorun”5 listopada 194028 września 19464 listopada 1940 roku został przekazany polskiej Marynarce Wojennej w zamian za utracony pod Narwikiem niszczyciel ORP „Grom”. W 1946 roku został zwrócony brytyjskiej marynarce wojennej, w której do 1955 roku służył pod nazwą HMS „Noble”.[28][29][30]
typ Hunt IIstandardowa: 1050

pełna: 1490

85,3Slazak wraca spod Dieppe.jpgORP „Krakowiak”28 maja 19411946Przed wejściem do służby brytyjskiej jako HMS „Silverton”, 20 kwietnia 1941 okręt przekazano Polskiej Marynarce Wojennej. 22 maja 1941 podniesiono na nim polską banderę i nadano nazwę ORP „Krakowiak”, 28 września 1946 okręt został zwrócony Brytyjczykom i wszedł do służby w Royal Navy pod pierwotną nazwą HMS „Silverton”.[31][32]
ORP „Kujawiak”30 maja 194116 czerwca 1942Budowany dla Royal Navy jako HMS „Oakley”, został 30 maja 1941 roku przekazany Polskiej Marynarce Wojennej. W nocy z 15 na 16 czerwca 1942 roku, zatonął na minie w pobliżu La Valetty na Malcie.[31][32][33][34]
ORP „Ślązak”30 kwietnia 194228 września 1946Budowany dla Royal Navy jako HMS „Bedale”, przekazany Polskiej Marynarce Wojennej. W1946 roku okręt został zwrócony Wielkiej Brytanii, w maju 1953 roku został przekazany marynarce indyjskiej, gdzie służył jako „Godavari”. W 1976 roku wszedł na mieliznę w rejonie Malediwów – po tym wydarzeniu okręt skreślono z listy floty i oddano na złom.[31][32]
typ Mstandardowa: 1920

pełna: 2661

110,5ORP Orkan 3 18 0 - 98 5 1 64789.jpgORP „Orkan”18 listopada 19428 października 1943Okręt budowano początkowo dla Royal Navy jako HMS „Myrmidon”. W 1942 roku wypożyczony został Marynarce Wojennej, zatopiony torpedą akustyczną G7es przez niemiecki okręt podwodny U-378.[35][36][37]

Torpedowce

ProjektWyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
typ A 56standardowa: 330

pełna: 381

61,1ORP Krakowiak 3 1 0 7 2018 2 1 206797.jpgORP „Krakowiak”17 września 192127 października 1936Dawny niemiecki torpedowiec „A64” z czasów I wojny światowej.[38][39][40]
ORP „Ślązak”15 października 19211938Dawny niemiecki torpedowiec „A59” z czasów I wojny światowej, od 1937 roku służył w Polskiej Marynarce Wojennej jako okręt-cel do ćwiczeń lotnictwa i jako taki pozbawiony był uzbrojenia.[41]
ORP „Kujawiak”17 września 19216 kwietnia 1939Dawny niemiecki „A68” z czasów I wojny światowej. Okręt został nabyty przez Marynarkę Wojenną z podziału okrętów Kaiserliche Marine po zakończeniu wojny. Okręt służył jako torpedowiec, a następnie jako okręt maszynowy, szkolny okręt artyleryjski i pływający zapasowy zbiornik ropy.[42]
ORP „Podhalanin”192412 kwietnia 1938Dawny niemiecki „A80” z czasów I wojny światowej. Okręt został nabyty przez Marynarkę Wojenną z podziału okrętów Kaiserliche Marine po zakończeniu wojny. Okręt służył jako torpedowiec, następnie jako pływająca cysterna.[43]
typ V 105standardowa: 340

pełna: 421

62,6O. R. P. Mazur 1935 (81562674).jpgORP „Kaszub”17 września 192122 października 1925Dawny niemiecki „V 108” z czasów I wojny światowej. Okręt został nabyty przez Marynarkę Wojenną z podziału okrętów Kaiserliche Marine po zakończeniu wojny. Zatonął w wyniku wybuchu kotła 20 lipca 1925 roku.[44][45]
ORP „Mazur”2 sierpnia 19221 września 1939Początkowo służył jako torpedowiec, następnie od 1931 roku jako szkolny okręt artyleryjski; dawny niemiecki „V 105” z czasów I wojny światowej. Okręt został nabyty przez Marynarkę Wojenną z podziału okrętów Kaiserliche Marine po zakończeniu wojny. Zatopiony 1 września 1939 roku przez niemieckie lotnictwo.[46][47][48]

Stawiacze min

Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
standardowa: 2227103,2ORP Gryf.jpgORP „Gryf”27 lutego 19383 września 1939Zacumowany na stałe w porcie helskim, rankiem 3 września uczestniczył w pojedynku artyleryjskim z niemieckimi niszczycielami. Tego samego dnia został zbombardowany i zatopiony przez lotnictwo niemieckie.[49][50][51]

Trałowce

ProjektWyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
typ FMpełna: 19343,0ORP Rybitwa NAC 3 1 0 7 2033 1 1 207037.jpgORP „Czajka”1 marca 192112 października 1931Dawny niemiecki trałowiec „FM 28”.[52][53][54][52]
ORP „Rybitwa”1 marca 192112 października 1931Dawny niemiecki trałowiec „FM 2”.
ORP „Jaskółka”1 marca 192112 października 1931Dawny niemiecki trałowiec „FM 27”.
ORP „Mewa”1 marca 192114 września 1939 rokuDawny niemiecki trałowiec „FM 31”. W 1932 roku został przebudowany na okręt hydrograficzny ORP „Pomorzanin”, zatopiony 14 września 1939.
typ Jaskółkastandardowa: 183

pełna: 203

45,0ORP Rybitwa.jpgORP „Jaskółka”27 sierpnia 193514 września 1939Zatopiony przez Luftwaffe 14 września 1939 roku.[55][56][57]
ORP „Czapla”31 sierpnia 193914 września 1939Nieukończony wziął udział w kampanii wrześniowej, w czasie której został zatopiony przez niemieckie lotnictwo 14 września 1939.[55][57]

Kanonierki

ProjektWyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
typ Wodoriezstandardowa: 350

pełna: 438

50,04ORP Komendant-Pilsudski Wskazowki.jpgORP „Generał Haller”17 kwietnia 19216 września 1939Zbudowany w Finlandii na zamówienie rosyjskiej carskiej marynarki wojennej. Nieukończony okręt został przejęty w 1917 roku przez Finów, a następnie w 1920 roku sprzedany polskiej marynarce wojennej. Zatopiony 6 września 1939 roku w porcie w Helu w wyniku bombardowania samolotów niemieckich.[58][59]
ORP „Komendant Piłsudski”29 grudnia 19201939Zbudowany w Finlandii na zamówienie rosyjskiej carskiej marynarki wojenne. Przejęta przez Finów w 1917 roku i odsprzedana w 1920 roku polskiej Marynarce Wojennej. Prawdopodobnie samozatopiony w porcie w Helu. Wyremontowany przez Niemców, służył w Kriegsmarine do września 1943 roku. Zatopiony w wyniku nalotu bombowego w porcie w Nantes.[58][59]

Ścigacze

Ścigacze torpedowe

Wyporność

(tony angielskie)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
standardowa: 40

pełna: 50

21,87ORP S-45 lipca 194318 kwietnia 1944Przekazany Marynarce Wojennej przez Royal Navy, w późniejszym czasie zwrócony Brytyjczykom.[60]
standardowa: 39

pełna: 46,7

22,3ORP S-53 maja 194415 października 1945Przekazane Marynarce Wojennej przez Royal Navy, w późniejszym czasie zwrócone Brytyjczykom.[60][61]
ORP S-610 lipca 194411 października 1945
ORP S-730 lipca 194415 października 1945
ORP S-819 września 194415 października 1945
ORP S-926 października 194415 października 1945
ORP S-1031 października 194415 października 1945

Ścigacze artyleryjskie

Wyporność

(tony angielskie)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
standardowa: 35

pełna: 38,5

22,86S1 (scigacz).jpgORP S-115 października 194021 lutego 1944Zamówiony przed wybuchem wojny dla Marynarki Wojennej w stoczni J. Samuel White w Cowes. Przejęty w 1940 roku, działał pod polską banderą do 1944 roku, kiedy został wycofany z powodu zużycia.[62]
standardowa: 24

pełna: 31

19,2Whaleback RAF High Speed Launch.jpgORP S-219 lipca 19405 lipca 1944Przejęty przez Marynarkę Wojenną w 1940 roku, wycofany w 1944 z powodu zużycia.[62]
standardowa: 24

pełna: 31

19,2ORP S-328 lipca 194020 maja 1943Przejęty przez Marynarkę Wojenną w 1940 roku, wycofany w 1943 z powodu zużycia.[62]

Ścigacze okrętów podwodnych

Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
13737,1Q015 31685glivor.jpgOF Ch 1119 lipca 19405 lutego 1941Przejęte przez Brytyjczyków po upadku Francji. Obsadzone przez polskie załogi w 1940 roku. Zwrócone Marine nationale.[63]
OF Ch 1519 lipca 19405 lutego 1941

Patrolowce

Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
bd.72,3OF „Médoc18 lipca 194021 października 1940Patrolowce pomocnicze przejęte przez Brytyjczyków po upadku Francji. Obsadzone przez polskie załogi w 1940 roku. Ze względu nma zły stan techniczny zwrócone Royal Navy.[64]
OF „Pomerol18 lipca 19408 stycznia 1941

Okręty hydrograficzne

Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
22036,0ORP Pomorzanin.jpgORP „Pomorzanin”1 maja 192025 lutego 1922eks-„Deutschland”, niemiecki statek pasażerski zbudowany w 1893. Był pierwszym okrętem polskiej Marynarki Wojennej na Bałtyku.[65]

Okręty szkolne

Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
7995130ORP "Baltyk". ante 1939 (5931729).jpgORP „Bałtyk”30 lipca 192719 września 1939W 1927 roku został zakupiony przez polską Marynarkę Wojenną, jako hulk szkolny. Był pierwszym polskim okrętem noszącym nazwę ORP „Bałtyk” i największym okrętem, jaki kiedykolwiek służył w PMW. Po wybuchu II wojny światowej został przejęty przez Niemców i po krótkim okresie wykorzystywania, złomowany do 1942 roku.[66][67][68]
8400107,9ORP Wilja NAC.jpgORP „Wilia”8 sierpnia 19251940Przekazany Polskiej Marynarce Handlowej w 1940 roku, zatopiony w 1944 jako część falochronu u wybrzeży Normandii.[69][70][71]

Innego przeznaczenia

Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
245096,9SSLodz.jpgORP „Sławomir Czerwiński”15 listopada 193225 września 1937Dawny statek pasażerski używany jako okręt-baza okrętów podwodnych.[72]
6100 BRT80,0ORP Warta.jpgORP „Warta”3 czerwca 192422 kwietnia 1927Transportowiec Marynarki Wojennej.[73]
11029,0ORP Nurek.jpgORP „Nurek”1 listopada 19361 września 1939Okręt-baza nurków, zatopiony 1 września 1939 roku.[74]

Okręty Flotylli Rzecznej

Monitory rzeczne

ProjektWyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
typ Bstandardowa 110,0

pełna 126,5

34,5Monitor Horodyszcze.jpgORP „Warszawa”13 sierpnia 192018 września 1939Zatopiony przez załogę 18 września 1939, zdobyty i podniesiony przez Rosjan. Zatopiony w 1941 roku.[75][76][77][78]
ORP „Toruń”13 sierpnia 192018 września 1939Zatopiony przez załogę 18 września 1939, zdobyty i podniesiony przez Rosjan. Zatopiony w 1941 roku.[76][77][78][79]
ORP „Pińsk”20 października 192018 września 1939Zatopiony przez załogę 18 września 1939, zdobyty i podniesiony przez Rosjan. Zatopiony w 1941 roku.
ORP „Horodyszcze”192118 września 1939Zatopiony przez załogę 18 września 1939, zdobyty i podniesiony przez Rosjan. Zatopiony w 1941 roku.
192370,335,0ORP Kraków Wilno 3 1 0 7 2055 6 1 207220.jpgORP „Kraków”15 października 192621 września 1939Zatopiony przez załogę, następnie podczas wojny w marynarce sowieckiej pod nazwą „Smoleńsk”, po czym został samozatopiony we wrześniu 1941 roku.[80][81]
ORP „Wilno”15 października 192618 września 1939Samozatopiony przez załogę we wrześniu 1939 roku.[82][83]

Kanonierki rzeczne

Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
3218,1Zuchwała15 czerwca 193319 września 1939Zatopiona przez załogę 19 września 1939[79][84][85]
Zawzięta15 czerwca 193319 września 1939Zatopiona przez załogę 19 września 1939, podniesiona i przejęta przez Rosjan, zatopiona w 1941 roku. Złomowana w 1944 roku.
Zaradna193518 września 1939Zatopiona przez załogę 18 września 1939, podniesiona i przejęta przez Rosjan, następnie zajęta przez Niemców. Zatopiona 11 kwietnia 1942.

Statki uzbrojone

Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
5430,5Od lewej.ORP „Generał Sikorski”marzec 192018 września 1939Samozatopiony we wrześniu 1939, wydobyty przez Rosjan, został wcielony do Flotylli Dnieprzańskiej pod nazwą „Bug”. Jednostka została zatopiona w lipcu 1941 roku na Dunaju.[86]
11436,0ORP „Hetman Chodkiewicz”192118 września 1939Samozatopiony we wrześniu 1939.[86]
16847,6ORP Admirał Dickman 3 1 0 2 1583 189287.jpgORP „Admirał Dickman”19221937Przekształcony w okręt-cel.[86]
16341,6ORP General Szeptycki & monitory.jpgORP „Generał Szeptycki”maj 192018 września 1939Samozatopiony przez załogę we wrześniu 1939, następnie przejęty przez Rosjan i zatopiony w 1941 roku. Podniesiony przez Niemców, wcielony został do Dnieprflottille.[86]

Okręty sztabowe

Wyporność

(tony)

Długość

(metry)

ZdjęcieOkrętWejście do

służby

Wycofanie ze

służby

UwagiPrzypisy
11845,0Sierpinek 6.jpgORP „Admirał Sierpinek”13 sierpnia 192018 września 1939Samozatopiony we wrześniu 1939, następnie wydobyty przez Rosjan w 1941 i wcielony do służby jako statek sztabowy „Pripjat” („Prypeć”). Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w czerwcu 1941 wycofany na Dniepr i tam zatopiony przez Luftwaffe.[87][88]

Zobacz też

Przypisy

  1. 30 lat temu rozwiązano Układ Warszawski, dzieje.pl [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  2. Ciślak 1995 ↓, s. 274.
  3. Instytut Pamięci Narodowej- Kraków, Ostatni patrol ORP „Orzeł”, Instytut Pamięci Narodowej – Kraków [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  4. „Orzeł” i „Sęp” – jak powstawały słynne okręty marynarki wojennej, polska-zbrojna.pl [dostęp 2021-07-12].
  5. a b Tomasz Stańczyk, Polscy podwodniacy na polowaniu. Jak „Sokół” i „Dzik” posyłały Niemców na dno, superHISTORIA, 21 lipca 2020 [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  6. ORP „Sokół”, PolskieRadio.pl [dostęp 2021-07-12].
  7. ORP Dzik, 1942 – polacy odznaczeni duńskimi orderami i odznaczeniami, ww.pl.freejournal.org [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  8. ORP „Jastrząb”, PolskieRadio.pl [dostęp 2021-07-12].
  9. ORP Jastrząb – pechowy polski okręt podwodny z USA, SmartAge.pl, 15 maja 2020 [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  10. Sławomir Mamoń, ORP Dragon. Polski krążownik w Normandii i jego smutny koniec, Tytus – Twój przewodnik po historii, 8 lipca 2019 [dostęp 2021-07-11] (pol.).
  11. Koszela 2013 ↓, s. 71–73.
  12. Koszela 2013 ↓, s. 69.
  13. a b „Danae” Class Cruisers, web.archive.org, 23 grudnia 2002 [dostęp 2021-07-11] [zarchiwizowane z adresu 2002-12-23].
  14. a b Jerzy Pertek: Krążowniki „Dragon” i „Conrad”. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1969, s. 39.
  15. D Class Battle Cruisers of the Royal Navy, www.battleships-cruisers.co.uk [dostęp 2021-07-11].
  16. ORP Wicher, dobroni.pl, 18 marca 2013 [dostęp 2021-07-12].
  17. Przemysław Budzbon. Kontrtorpedowiec typu Wicher. „Plany Modelarskie”. 143 (4/1988). 
  18. ORP Grom ginie pod Narwikiem – Muzeum Marynarki Wojennej [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  19. Kondracki 2013 ↓, s. 55.
  20. Twardowski 2002 ↓, s. 16, 28–29.
  21. Piaskowski 1996 ↓, s. 64.
  22. Whitley 2002 ↓, s. 107.
  23. HMS Garland, który stał się ORP Garland, trojmiasto.pl, 29 lutego 2012 [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  24. ORP „Garland”, PolskieRadio.pl [dostęp 2021-07-12].
  25. Historia i Współczesność: Niszczyciel ORP Ouragan, Historia i Współczesność, 15 maja 2011 [dostęp 2021-07-12].
  26. OF Ouragan – niechciany niszczyciel – Magnum-x, www.magnum-x.pl [dostęp 2021-07-12].
  27. OURAGAN – francuski niszczyciel pod polską banderą, www.graptolite.net [dostęp 2021-07-12].
  28. Podniesienie bandery na ORP Piorun – Muzeum Marynarki Wojennej [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  29. Wojenna służba bojowa ORP Piorun, Wydawnictwo militarne ZBIAM [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  30. Pertek 1987 ↓, s. 591.
  31. a b c ORP Krakowiak – pierwszy Hunt pod biało-czerwoną – Muzeum Marynarki Wojennej, muzeummw.pl [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  32. a b c Polish Navy World War Two ORP Slazk, www.polishgreatness.com [dostęp 2021-07-12].
  33. ORP Kujawiak tonie u brzegów Malty – Muzeum Marynarki Wojennej [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  34. Podwodni detektywi – odnalezienie wraku ORP „Kujawiak”, dzieje.pl [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  35. ORP Orkan tonie storpedowany na Atlantyku – Muzeum Marynarki Wojennej [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  36. Zatopienie niszczyciela ORP ORKAN – Magnum-x, www.magnum-x.pl [dostęp 2021-07-12].
  37. Whitley 1988 ↓, s. 122.
  38. Niezwykłe zdjęcia MW po raz pierwszy w kolorze. ORP Błyskawica, wodnosamoloty i polscy oficerowie – zdjęcie nr 16, gazetapl [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  39. ORP Krakowiak, torpedowiec, www.2wojna.pl [dostęp 2021-07-12].
  40. Torpedowce II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo militarne ZBIAM [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  41. Polskie okręty wojenne: Torpedowiec ORP ŚLĄZAK, www.graptolite.net [dostęp 2021-07-12].
  42. Torpedowce: ORP KUJAWIAK, dawny niemiecki torpedowiec A 68, www.graptolite.net [dostęp 2021-07-12].
  43. ORP PODHALANIN, ex ORP GÓRAL, dawny niemiecki torpedowiec A-80, www.graptolite.net [dostęp 2021-07-12].
  44. Marek Twardowski. ORP KASZUB – ofiara pecha czy sabotażu?. „Morza, Statki i Okręty”. 1/2004. ISSN 1426-529X. 
  45. Rozkaz KMW 18106 Org. Mob. Ministra Spraw Wojskowych w sprawie skreślenia ORP „Kaszub” z listy okrętów wojennych (Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 34 z 22.10.1925 r., poz. 346).
  46. Jan Bartelski. Sprowadzenie poniemieckich torpedowców do Polski. „Morza, Statki i Okręty”. 6/2009. ISSN 1426-529X. 
  47. Jan Piwowoński: Flota spod biało-czerwonej. Warszawa: 1989, s. 262. ISBN 83-10-08902-3.
  48. Wielka Encyklopedia Uzbrojenia MS Wojsk 1918 – 1939 – ORP „Mazur”, web.archive.org, 9 lipca 2009 [dostęp 2021-07-12] [zarchiwizowane z adresu 2009-07-09].
  49. Stawiacz min ORP „Gryf” – pierwsze trzy dni II wojny światowej – Aktualności – Archiwum – Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2021-07-11].
  50. Podniesienie bandery na ORP Gryf – Muzeum Marynarki Wojennej [dostęp 2021-07-11] (pol.).
  51. ORP „Gryf” – Kampania Wrześniowa 1939.pl, www.1939.pl [dostęp 2021-07-11].
  52. a b Bartelski 2016 ↓, s. 43–44.
  53. Bartelski 2016 ↓, s. 34, 37.
  54. Bartelski 2016 ↓, s. 33–34.
  55. a b ORP „Jaskółka” – Kampania Wrześniowa 1939.pl, www.1939.pl [dostęp 2021-07-13].
  56. ORP Jaskółka, dobroni.pl, 18 marca 2013 [dostęp 2021-07-13].
  57. a b Krystian Mielczalski, Barwne dzieje „Ptaszków”.
  58. a b Jan Bartelski. Zakup kanonierek w Finlandii w 1920 roku. „Morze, Statki i Okręty”. 12/2007. s. 44–51. 
  59. a b Marek Twardowski. Kanonierki Generał Haller i Komendant Piłsudski. „Morza, Statki i Okręty”. 3/1998. s. 19–22. ISSN 1426-529X. 
  60. a b Marek Twardowski. Polskie ścigacze w II wojnie światowej. „Morza, Statki i Okręty”. 3/1998, 1998. ISSN 1426-529X. 
  61. Zdzisław Kryger. Polskie związki z Cowes. „Przegląd Morski”. 2/2010, 2010. ISSN 1897-8436. 
  62. a b c Małe, ale śmiałe. Kutry torpedowe i artyleryjskie podczas II w.ś., trojmiasto.pl, 22 listopada 2011 [dostęp 2021-07-14] (pol.).
  63. Rafał Mariusz Kaczmarek, „Nieznane” okręty polskiej Marynarki Wojennej. „Morze, Statki i Okręty” nr 1/2006, s. 67–69.
  64. Pomocnicze okręty patrolowe Médoc i Pomerol, Wydawnictwo militarne ZBIAM [dostęp 2021-07-13] (pol.).
  65. ORP Pomorzanin – pierwszy okręt Polskiej Marynarki Wojennej, SmartAge.pl, 29 lutego 2020 [dostęp 2021-07-15] (pol.).
  66. Podniesienie bandery na ORP Bałtyk – Muzeum Marynarki Wojennej [dostęp 2021-07-17] (pol.).
  67. ORP Bałtyk, Wydawnictwo militarne ZBIAM [dostęp 2021-07-17] (pol.).
  68. ORP BAŁTYK: okręt-hulk, zdeklasowany krążownik. II wojna światowa., www.graptolite.net [dostęp 2021-07-17].
  69. Bandera na ORP Wilia – Muzeum Marynarki Wojennej [dostęp 2021-07-17] (pol.).
  70. ORP Wilja, zapracowany okręt transportowo-szkolny, Wydawnictwo militarne ZBIAM [dostęp 2021-07-17] (pol.).
  71. Okręt transportowy i szkolny ORP Wilia, SmartAge.pl, 21 sierpnia 2020 [dostęp 2021-07-17] (pol.).
  72. ORP „Sławomir Czerwiński” – okręt baza okrętów podwodnych., www.graptolite.net [dostęp 2021-07-17].
  73. ORP Warta, Gdynia – kresy.org.pl, kresy.org.pl [dostęp 2021-07-17].
  74. ORP Nurek, dobroni.pl, 22 marca 2013 [dostęp 2021-07-17].
  75. Wielka Encyklopedia Uzbrojenia MSWojsk 1918 – 1939, web.archive.org, 9 lipca 2009 [dostęp 2021-07-14] [zarchiwizowane z adresu 2009-07-09].
  76. a b Piotr Cierpucha, Flotylle rzeczne w niepodległej Polsce 1918-1939, www.wody.gov.pl [dostęp 2021-07-14] (pol.).
  77. a b ORP Horodyszcze, Pińsk, Toruń, Warszawa, Archiwum Państwowe w Warszawie - oficjalny profil na Facebook, 18 września 2017.
  78. a b Strażnicy „Morza Pińskiego”, Przystanek Historia [dostęp 2021-07-14] (pol.).
  79. a b Okręty polskiej marynarki wojennej (pmw) podczas II wojny światowej, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-07-14].
  80. Monitor rzeczny Flotylli Pińskiej ORP Kraków, dobroni.pl, 24 kwietnia 2015 [dostęp 2021-07-17].
  81. Dlaczego rzeczny pancernik „Kraków” został zatopiony dwa razy?, naszahistoria.pl, 26 sierpnia 2016 [dostęp 2021-07-17] (pol.).
  82. ORP Wilno, monitor rzeczny, www.2wojna.pl [dostęp 2021-07-17].
  83. Flotylla Pińska cz.VIII Niepokorny ORP Wilno, dobroni.pl, 4 stycznia 2013 [dostęp 2021-07-17].
  84. Kanonierka Rzeczna, dobroni.pl, 16 marca 2013 [dostęp 2021-07-14].
  85. Okręty i dyplomacja, polska-zbrojna.pl [dostęp 2021-07-14].
  86. a b c d Ireneusz Bieniecki, Charakterystyka jednostek pływających Flotylli Pińskiej Polskiej Marynarki Wojennej i możliwości ich wykorzystania, Izabela Szkurłat.
  87. ORP Admirał Sierpinek, dobroni.pl, 16 marca 2013 [dostęp 2021-07-17].
  88. ORP Admirał Sierpinek – Magnum-x, www.magnum-x.pl [dostęp 2021-07-17].

Bibliografia

  • Witold Koszela. Okręt, który nie widział ojczyzny, ORP Dragon. „Morze, Statki i Okręty”. 3/2013, s. 65–75, 2013. Magnum X. ISSN 1426-529X. 
  • Marek Twardowski. ORP Kaszub – ofiara pecha czy sabotażu. „Morza Statki i Okręty”. numer 1 (43) styczeń/luty 2004, 2004. Magnum X. ISSN 1426-529X. 
  • Jan Bartelski. Sprowadzenie poniemieckich torpedowców do Polski. „Morza, Statki i Okręty”. 6 (90)/2009. ISSN 1426-529X. 
  • Jan Piwowoński: Flota spod biało-czerwonej. Warszawa: 1989. ISBN 83-10-08902-3.
  • Jarosław Ciślak: Polska Marynarka Wojenna 1995. Bellona i Lampart, 1995. ISBN 83-86776-08-0.
  • Marek Twardowski: Niszczyciele typu Grom. cz. 1, cz. 2; „Grom”, „Błyskawica”. Gdańsk: AJ-Press, 2002, seria: Encyklopedia Okrętów Wojennych, nr 24. ISBN 83-7237-115-6.
  • Tadeusz Kondracki: Niszczyciele „Grom” i „Błyskawica”. Warszawa: Edipresse Polska, 2013, s. 64, seria: Wielki leksykon uzbrojenia: Wrzesień 1939. Tom 6. ISBN 978-83-7769-554-8.
  • Stanisław M. Piaskowski: Okręty Rzeczypospolitej Polskiej 1920-1946. Warszawa: Lampart, 1996. ISBN 83-900217-2-3.
  • M.J. Whitley: Destroyers of World War Two: An International Encyclopedia. Annapolis: Naval Institute Press, 2002. ISBN 0-87021-326-1.
  • M.J. Whitley: Destroyers of World War Two. An international encyclopedia. Annapolis, MD: Naval Institute Press, 1988. ISBN 0-87021-326-1. (ang.)
  • Jerzy Pertek: Wielkie dni małej floty. Wyd. X. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1987. ISBN 83-210-0542-X. (pol.)
  • Marek Twardowski. Kanonierki Generał Haller i Komendant Piłsudski. „Morza Statki i Okręty”. 3/1998, 1998. ISSN 1426-529X. 
  • Jan Bartelski. Zakup kanonierek w Finlandii w 1920 roku. „Morze Statki i Okręty”. 12/2007. XII (72), grudzień 2007. ISSN 1426-529X. 
  • Jan Andrzej Bartelski. Pierwsze polskie „ptaszki”. „Morza i Okręty”. Nr specjalny 2/2016. II (6), 2016. ISSN 2450-3509. 

Media użyte na tej stronie

ORP Kraków Wilno 3 1 0 7 2055 6 1 207220.jpg
Dwa monitory rzeczne na rzece - z prawej ORP "Kraków", z lewej ORP "Wilno".
SSLodz.jpg
Polish pasenger steamer SS Lodz
HMSGarlandFL 008921.jpg
Photograph of British G class destroyer HMS Garland (between 3 may 1940 and 24 september 1946 to Polish Navy as ORP Garland)
ORP Warta.jpg
Polish military transport ORP Warta, then steamer SS Warta
The Polish Navy in the Second World War HU76136.jpg
The Polish Navy in the Second World War
The Polish submarine ORP Wilk (Wolf) in a British port, probably Rosyth. She arrived in Britain on 20 September 1939, and was used as a training boat in the early part of the war before being decommissioned. The censor has obscured her pennant number.
ORP Wilja NAC.jpg
Okręt transportowy ORP "Wilja" w czasie Święta Morza.
Whaleback RAF High Speed Launch.jpg
A British Power Boat Company Type Two 63 ft HSL (high speed launch, known as the "Whaleback") of the Royal Air Force Air Sea Rescue Service operating off Libya in 1942-43.
ORP Wicher 8.jpg
ORP "Wicher" w gali banderowej podczas nabożeństwa na molo w porcie gdyńskim podczas obchodów Święta Morza.
HMS Danae (D44).jpg
British light cruiser HMS DANAE underway. From October 1944 to September 1946 she served with the Polish Navy as ORP Conrad.
Slazak wraca spod Dieppe.jpg
Polish destroyer ORP Ślązak returning home after the Dieppe Raid
ORP Admirał Dickman 3 1 0 2 1583 189287.jpg
Ignacy Mościcki (x) na pokładzie statku uzbrojonego "Admirał Dickman" należącego do Flotylli Pińskiej żegna tłumy mieszkańców Pińska stojące na bulwarach. Za prezydentem stoi generał Sergiusz Zahorski (xx).
O. R. P. Mazur 1935 (81562674).jpg
Tytuł: O. R. P. Mazur
Adres wydawniczy: [Miejsce nieznane : wydawca nieznany, 1935] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Durczykiewicz, Leonard (1876-1934) Fotografie
Polski torpedowiec typu V, służył jako szkolny okręt artyleryjski w latach 1922–1939. Dawny niemiecki „V 105” z czasów I wojny światowej a jeden z pierwszych okrętów polskiej marynarki wojennej. Okręt nabyty przez Marynarkę Wojenną z podziału okrętów Kaiserliche Marine po zakończeniu wojny. Służył jako okręt szkolny, na którym szkolili się artylerzyści. Zatopiony 1 września 1939 roku przez niemieckie lotnictwo. Data na podstawie korespondencji, stempel pocztowy na rewersie pocztówki. Tytuł z nadruku na awersie. Na awersie fotografia Leonarda Durczykiewicza.
Q015 31685glivor.jpg
Autor: Raphodon, Licencja: CC BY-SA 3.0
Chasseur 5-class submarine chaser Paimpol (QO 15). Chantier Worms built her at Le Trait on the River Seine in Normandy. She was launched in 1940 as CH 15. After the fall of France the Royal Navy seized her and renamed her QO 15. In 1942 she was transferred to the Free French Naval Forces, who named her Paimpol. She was scrapped in 1949.
ORP Orkan 3 18 0 - 98 5 1 64789.jpg
Uroczystości pogrzebowe po śmierci gen. Władysława Sikorskiego, w Plymouth. Przybycie ORP "Orkan".
USS S-25 (SS-130) - 2.jpg
Portside view of the S-25 (SS-130) possibly off New London, CT., during 1923 - 24.
ORP Dzik.jpg
Polish submarine DZIK, originally British U class submarine P-52, underway in coastal waters.
Monitor Horodyszcze.jpg
Монитор "Horodyszcze" (будущий "Бобруйск") на Висле.
ORP "Baltyk". ante 1939 (5931729).jpg
Tytuł: ORP "Bałtyk".
Adres wydawniczy: [ante 1939]
Gatunek: odbitka na papierze srebrowo-żelatynowym; fotografia polska
Forma i typ: fotografie
Opis fizyczny: 1 fot. : odb. na pap. srebrowo-żelatynowym ; 4,4x8 cm
Tyt. wg adnot. na rew.
ORP Komendant-Pilsudski Wskazowki.jpg
Kanonierka ORP "Komendant Piłsudski".
Ouragan-1.jpg
The French destroyer Ouragan, ONI203 booklet for identification of ships of the French Navy, published by the Division of Naval Inteligence of the Navy Department of the United States (9 November 1942).
ORP Pomorzanin.jpg
Okręt hydrograficzny ORP "Pomorzanin".
HMS Noble FL10070.jpg
HMS Noble
Underway
S1 (scigacz).jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ścigacz artyleryjski S1
ORP General Szeptycki & monitory.jpg
Statek uzbrojony ORP "Generał Szeptycki" i dwa monitory na Prypeci.
ORP Rybitwa.jpg
Trałowiec ORP "Rybitwa" na początku służby.
ORP Orzel2.jpg
Polish submarine en:ORP Orzeł shortly after arrival to England 1939 ( ship sunk in May 1940)
ORP Rybitwa NAC 3 1 0 7 2033 1 1 207037.jpg
Trałowiec ORP "Rybitwa" na Zatoce Gdańskiej.
ORP Nurek.jpg
Okręt-baza nurków ORP "Nurek" w porcie w Gdyni
Sierpinek 6.jpg
Судна Адмірал Серпінек
FlotyllaPinsk.jpg
Polish Warszawa-class river monitors in Pinsk. From left: Pińsk, Warszawa, Toruń and staff ship Generał Sikorski
ORP Krakowiak 3 1 0 7 2018 2 1 206797.jpg
Torpedowiec ORP "Krakowiak" na morzu.