Okręty desantowe typu Mistral

Okręty desantowe typu Mistral
Ilustracja
"Dixmude" (L9015)
Kraj budowy

 Francja

Użytkownicy

 Marine nationale
 Egipska Marynarka Wojenna

Stocznia

STX Europe, DCNS

Wejście do służby

2006-2016

Zbudowane okręty

5

Okręty w służbie

5

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

21 300 t (pełna)

Długość

199,0 m

Szerokość

32,0 m

Zanurzenie

6,2 m

Napęd

3 zespoły prądnicowe z silnikiem wysokoprężnym Wärtsilä 16V32, 1 pomocniczy zespół prądnicowy z silnikiem wysokoprężnym Wärtsilä 18V200, 2 śruby

Prędkość

19 węzłów

Zasięg

11 000 mil przy prędkości 14 węzłów

Załoga

160 + 450 żołnierzy desantu

Uzbrojenie

2 wyrzutnie przeciwlotniczych pocisków rakietowych SIMBAD,
2 armaty Breda-Mauser kalibru 30 mm,
4 karabiny maszynowe M2 kalibru 12,7 mm

Wyposażenie lotnicze

16 śmigłowców

Okręty desantowe typu Mistral – typ współczesnych francuskich okrętów desantowych-doków łączących w sobie również cechy śmigłowcowców i okrętów dowodzenia (oficjalnie: BPC, fr. bâtiment de projection et de commandement – okręty projekcji sił i dowodzenia). Dotychczas (stan na 2021) zbudowano pięć jednostek tego typu. Trzy z nich trafiły do francuskiej marynarki wojennej„Mistral” oraz „Tonnerre” w 2006 roku, zastępując okręty typu Ouragan, kolejna – „Dixmude” weszła do służby w 2012 roku.

Dwa okręty zamówione w 2010 roku przez Rosję – "Władywostok" i "Sewastopol" zostały zwodowane (odpowiednio w 2013 i w 2014), ale ze względów politycznych ich przekazanie zostało wstrzymane[1] zgodnie z decyzją prezydenta Hollande'a w czasie trwania kryzysu na Ukrainie[2]. W 2015 roku kontrakt zerwano, a jesienią oba okręty sprzedano Egiptowi[3].

Eksport

Zamówienie dla Rosji

W 2010 roku Rosja złożyła zamówienie na cztery okręty tego typu – dwie pierwsze jednostki miały zostać zbudowane we Francji, natomiast kolejne dwie w stoczni Admirałtiejskije Wierfi w Petersburgu[4]. Ostatecznie zamówienie ograniczono do dwóch jednostek, a plany budowy okrętów w rosyjskiej stoczni zarzucono[5]. Zawarta w 2011 roku umowa o wartości 1,6 mld dolarów jest największa w historii sprzedażą broni przez państwo NATO do Rosji[6]. Sprzedaż okrętów do Rosji wywołała protesty ze strony Gruzji, państw nadbałtyckich, USA i innych państw członkowskich NATO[7]. W listopadzie 2012 rosyjska marynarka wojenna ogłosiła, że okręty trafią do Floty Oceanu Spokojnego[8].

Wodowanie „Władywostoku” nastąpiło 15 października 2013[9].

W związku z sytuacją we wschodniej części Ukrainy, Stany Zjednoczone i Unia Europejska naciskały na Francję, aby ta zerwała kontrakt[10]. Francuski rząd początkowo ogłosił możliwość wstrzymania dostawy drugiego z okrętów, ostatecznie jednak, w przeddzień szczytu NATO w Walii, dostarczenie pierwszego okrętu również zostało zawieszone[11]. Niezależnie od tej decyzji rosyjscy marynarze rozpoczęli ćwiczenia z okrętem na morzu[2].

Strona rosyjska otrzymała zaproszenie na 14 listopada 2014 na odbiór pierwszego okrętu (Władywostok), ale zostało ono później anulowane. Dyrektor Generalny DCNS zwolnił dyrektora projektu Yves Destefanisa – osobę odpowiedzialną za przekazanie zaproszenia Rosjanom[12][13][1].

Drugi okręt dla Rosji („Sewastopol”) został zwodowany w nocy z 20 na 21 listopada 2014[14].

5 sierpnia 2015 ujawniono, że Francja i Rosja porozumiały co do zerwania kontraktu i rekompensaty. Paryż zwróci ponad miliard euro zaliczki i kosztów szkolenia załogi oraz rosyjską broń. W zamian Rosjanie zrzekli się prawa własności do okrętów[15]. Komisja finansowa francuskiego senatu oszacowała, że sprzedaż okrętów do Egiptu zamiast do Rosji przyniesie straty w wysokości 200 do 250 mln euro[16].

Zakup przez Egipt

Po zgodzie Rosji na sprzedaż Mistrali do innego kraju Francja prowadziła rozmowy handlowe z Egiptem, Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi i Arabią Saudyjską[17]. Ostatecznie 23 września 2015 ujawniono, że Francja i Egipt porozumiały się w sprawie zakupu dwóch Mistrali, które zostały pierwotnie zbudowane dla Rosji[18]. Najprawdopodobniej koszt zakupu to 950 milionów euro (cena zawiera przeszkolenie 400 egipskich marynarzy)[19]. Pierwszy okręt został przekazany w czerwcu[20], a drugi we wrześniu 2016[21]. Jeden z okrętów ma służyć na Morzu Śródziemnym, drugi na Morzu Czerwonym[22].

Rosja ma dostarczyć Egiptowi helikoptery Ka-52K[23].

Funkcje i możliwości

Okręty typu Mistral mogą transportować 450 żołnierzy desantu oraz do 70 wozów bojowych (w tym 13 czołgów Leclerc). W wewnętrznym hangarze o powierzchni 1600 m² mieści się 16 śmigłowców (NH90, SA330 Puma, AS532 Cougar, EC665 Tigre), a liczący 5000 m² pokład pozwala na jednoczesny start lub lądowanie sześciu z nich. W doku okręty mogą przenosić cztery barki desantowe CTM, cztery łodzie desantowe LCU lub dwa poduszkowce transportowe LCAC. Każdy z okrętów posiada także szpital polowy z 69 łóżkami.

Okręty dla Rosji

Jednostki przeznaczone dla Rosji zostały przygotowanie do operacji na Morzu Arktycznym (są jednocześnie lodołamaczami). Konieczne technologie zostały dostarczone przez samą Rosję[24]. Uzbrojenie oraz systemy łączności i dowodzenia są produkcji rosyjskiej (ze względu na ograniczenia narzucane przez NATO jak i inne standardy obowiązujące w Rosji). Ponadto helikopterowce mają wyższe hangary, aby pomieścić śmigłowce produkowane przez rosyjski koncern Kamowa[9]. Rosyjskie desantowce miały przenosić śmigłowce Ka-29TB i Ka-52K, z których część dostarczono wcześniej do rosyjskiej WMF.

Mistral 140 i 160

We wrześniu 2014 DCNS zaprezentowała mniejszy model – Mistral 140 – na targach w Republice Południowej Afryce. Wyporność okrętu jest o około 1/3 mniejsza – do 14 000 t. Okręt jest też krótszy – 170 m w porównaniu do 199 m w pierwotnej wersji. Lądowiska dla helikopterów zostały zredukowane z 6 do 5.[25]

W ofercie DCNS znajduje się również wersja 160 o wyporności 16 000 t. Obie mniejsze wersje są oparte na tym układzie, jak pełnowymiarowe Mistrale[26].

Okręty

  •  Marine nationaleFrancuska Marynarka Wojenna
    • „Mistral” (L9013)
    • „Tonnerre” (L9014)
    • „Dixmude” (L9015)
  •  Egipska Marynarka Wojenna
    • Gamal Abdel Nasser” (1010) (ex-Władywostok)
    • Anwar Sadat” (1020) (ex-Sewastopol)

Przypisy

  1. a b Francja może odroczyć dostawę Mistrala jeszcze o trzy miesiące, Rzeczpospolita, 4 listopada 2014 [dostęp 2014-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-04].
  2. a b Francuski Mistral wyszedł w morze z rosyjską załogą, Rzeczpospolita, 13 września 2014 [dostęp 2014-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-14].
  3. Francja: Egipt kupił dwa mistrale pierwotnie zbudowane dla Rosji, onet.pl, 23 września 2015 [dostęp 2015-09-23].
  4. Alexei Danichev, Russia opts for French Mistral-class warships for its Navy, RIA Novosti, 25 grudnia 2010 [dostęp 2011-01-09] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-30] (ang.).
  5. Alexei Danichev, Russia Drops Plans to Build Two Mistral Class Ships – Paper, RIA Novosti, 21 grudnia 2012 [dostęp 2014-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-23] (ang.).
  6. Bartosz Węglarczyk, Francja nadal buduje okręty Mistral dla Rosji, Rzeczpospolita, 5 marca 2014 [dostęp 2014-09-10].
  7. Francja sprzedała Rosji mistrale, Rzeczpospolita, 25 stycznia 2011 [dostęp 2014-03-04] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-06].
  8. Rosja: Flota Pacyfiku otrzyma dwa pierwsze helikopterowce Mistral, onet.pl, 23 listopada 2012 [dostęp 2014-03-04].
  9. a b Pierwszy rosyjski Mistral zwodowany. Najpotężniejszy nowy okręt od czasów ZSRR, TVN24, 15 października 2013 [dostęp 2014-11-25].
  10. Rosja dostanie francuskiego Mistrala, Rzeczpospolita, 22 lipca 2014 [dostęp 2014-09-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-11].
  11. Rosja liczy na francuskie Mistrale, Rzeczpospolita, 4 września 2014 [dostęp 2014-09-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-11].
  12. Francja odłożyła do odwołania dostarczenie Rosji pierwszego mistrala, onet.pl, 25 listopada 2014 [dostęp 2014-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-28].
  13. Alain Ruello, Mistral manager fired over Russian invite, EuromaidanPress, 2 listopada 2014 [dostęp 2014-11-25] (ang.).
  14. Aleksander Kiszniewski, Sewastopol zwodowany. Kolejny kłopotliwy Mistral, z którym nie wiadomo, co zrobić, onet.pl, 24 listopada 2014 [dostęp 2014-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-28].
  15. Koniec sagi mistrali. Rosja otrzyma od Francji „pełną rekompensatę”, tvn24.pl, 5 sierpnia 2015.
  16. Michel Cabirol, Mistral : une perte de 200 à 250 millions pour l'Etat (rapport parlementaire), 29 września 2015 [dostęp 2015-10-04] (fr.).
  17. Maksymilian Dura, Kraje arabskie chętne na Mistrale, Defence24, 7 września 2015 [dostęp 2015-10-25] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-09].
  18. Egipt kupił mistrale pierwotnie zbudowane dla Rosji, 23 września 2015 [dostęp 2015-09-23] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-23].
  19. Susannah Cullinane, Noisette Martel, France selling formerly Russia-bound warships to Egypt, CNN, 23 września 2015 [dostęp 2015-09-23] (ang.).
  20. Iwona Trusewicz, „Rosyjski” mistral popłynął do Egiptu, Rzeczpospolita, 12 czerwca 2016.
  21. Egipt otrzymał od Francji drugi z mistrali zbudowanych dla Rosji, Rzeczpospolita, 16 września 2016.
  22. France's Hollande, Sisi agree on sale of Mistral warships to Egypt, egyptdailynews.com, 23 września 2015 [dostęp 2015-09-23] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-25] (ang.).
  23. Rosja dostarczy śmigłowce dla egipskich Mistrali, Defence24, 21 października 2015 [dostęp 2015-10-25] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-24].
  24. Czy Mistrale zostaną na redzie we francuskim porcie?, onet.pl, 14 listopada 2014 [dostęp 2014-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-17].
  25. Tim Fish, AAD2014: DCNS markets the Mistral 140 in Africa, shephardmedia.com, 19 września 2014 [dostęp 2015-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-10] (ang.).
  26. The Mistral Class Force Projection and Command Vessels, european-security.com [dostęp 2016-07-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-04] (ang.).

Bibliografia

Dalsza literatura

  • Maciej Nałęcz, Okręty projekcji siły i dowodzenia typu Mistral, „Morze, Statki i Okręty” nr 11/2009.

Media użyte na tej stronie

BPC Dixmude.jpg
Autor: Simon Ghesquiere/Marine Nationale, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Landing Helicopter Dock Dixmude (L9015) in Jounieh bay, Lebanon
Ensign of France.svg
Marine Nationale and French merchant ensign. Used from 1794 to 1814/1815, and from 1848 to present.
Notice that its proportions differ from those of the French civil flag. (ensign : 30:33:37, civil : 1/3,1/3,1/3)