Okręty podwodne projektu 877

Okręty podwodne projektu 877
Ilustracja
(c) RIA Novosti archive, image #187524 / Vitaliy Ankov / CC-BY-SA 3.0
Rodzaj okrętu

SS

Kraj budowy

 ZSRR

Projekt

Rubin

Stocznia

Sudomech, Zakład 112 (Krasnoje Sormowo), Komsomolsk

Zbudowane

43 (proj. 877)
20 (proj. 636)

Użytkownicy

 Algieria
 Marynarka Wojenna Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej
 Indyjska Marynarka Wojenna
 Iran
 Marynarka Wojenna
 Forțele Navale Române
 MW Rosji
 MW ZSRR
 Wietnam

Służba w latach

12 września 1980–

Uzbrojenie:
18 torped TEST-71 lub tlenowych 53-65K lub 24 miny zamiast torped
Wyrzutnie torpedowe:
• dziobowe


6 × 533 mm

Wyrzutnie rakietowe

Ręczna Strieła-3 lub 9K38 Igła
(w okrętach w służbie radzieckiej/rosyjskiej oraz części wyeksportowanych jednostek)

Załoga

52 oficerów i marynarzy

Wyporność:
• na powierzchni

2300 ton

• w zanurzeniu

3036 ton

Długość

72,6 metra

Szerokość

9,9 metra

Napęd:
2 silniki spalinowe 1700 KM
silnik elektryczny 5500 KM napędzające jeden wał i siedmiołopatową śrubę napędową
Zasięg:
• na powierzchni

6000 Mm/7 węzłów na chrapach
400 Mm/3 węzły

Projekt 877 Pałtus (NATO: Kilo) – typ radzieckich okrętów podwodnych o napędzie diesel-elektrycznym. Wariant przeznaczony dla marynarki rosyjskiej został oznaczony jako projekt 636 (Improved Kilo w kodzie NATO).

Opis

Opracowany w biurze konstrukcyjnym Rubin, z napędem diesel-elektrycznym, z jednym wałem napędowym i jedną śrubą. Generatory elektryczne sprzężone z silnikami wysokoprężnymi wytwarzają energię elektryczną, która zasila pojedynczy silnik elektryczny w trakcie pływania na powierzchni lub przy użyciu chrap. Energia elektryczna ładuje także akumulatory, które zasilają silnik elektryczny w trakcie pływania podwodnego[1]. Kilo wyposażony jest w sześć dziobowych wyrzutni torpedowych, z których dwie zapewniają możliwości wystrzeliwania torped sterowanych przewodowo. Automatyczny system przeładowczy zapewnia możliwość szybkiego przeładowania torped – pierwsza salwa sześciu jednostek uzbrojenia może być odpalona w ciągu 2 minut, druga natomiast 5 minut później. Typowym zestawem uzbrojenia jest 18 torped: 6 TEST-71ME i 12 53-65KE[2]. Zamiast torped, okręt może przenosić 24 odpalane z wyrzutni torpedowych miny.

Podobnie jak poprzednie radzieckie okręty bojowe, zbudowany został w układzie dwukadłubowym ze sterami głębokości umieszczonymi na dziobie okrętu. 32 procentowa rezerwa wyporności zapewnia możliwość pozostania na powierzchni morza przy zalaniu nawet jednej z sześciu sekcji jednostki i przylegającego do niej zbiornika balastowego.

Budowa tych okrętów rozpoczęła się w trzech stoczniach – Komsomolsk na Dalekim Wschodzie, Sudomech w Leningradzie i w śródlądowej stoczni Krasnoje Sulinowo w Gorkim. Okręt wiodący – B-248 – został zbudowany w Komsomolsku i wszedł do służby w radzieckiej marynarce 12 września 1980 roku[1], Do rozpadu Związku Radzieckiego w 1991 roku w Komsomolsku zbudowano 13 jednostek i 9 w Gorkim. Począwszy od czternastej jednostki, zwiększono długość okrętów w celu instalowania ulepszonej maszynowni.

Wariant projekt 877MK został bardziej wyciszony[1], projekt 636 natomiast był znacznie ulepszonym wariantem, przeznaczonym pierwotnie wyłącznie dla marynarki radzieckiej[1]. W 1993 roku został jednak udostępniony na eksport. Projekt 636/Kilo ma silniejsze silniki elektryczne, prędkość podwodną zwiększoną do 19 węzłów, zaś bardziej efektywna maszyneria umożliwia wolne obroty śruby, dzięki czemu napęd generuje mniejszy poziom hałasu. Wyposażony został także w sonar cyfrowy MGK-400EM z lepsza pasywną detekcją celów. Kilo od zarania przewidziane były dla flot Układu Warszawskiego i innych marynarek, licząc z niestandardowymi jednostkami o nazwie „Warszawianka” (ros. Варшавянка)[1]. Stocznie Krasnoje Sormowo wraz z Sudomechem pracowały nad budową jednostek dla flot zagranicznych, w większości oznaczonych jako 877EKM. Od 1985 roku stocznie ukończyły 19 okrętów podwodnych przeznaczonych dla Algierii (2), Chin (2), Indii (10), Iranu (3), Polski (1) i Rumunii (1)[1]. Od 1997 roku wyprodukowano 20 okrętów projektu 636 dla Algierii (2), Chin (10), Rosji (6) i Wietnamu (6).

Z pewnymi modyfikacjami, większość jednostek dla zagranicznych odbiorców oznaczona jest jako 877E, wyposażone zaś do pływania w tropikach 877EKM[1]. Ogólnie dla radzieckiej floty wybudowano 24 okrętów Kilo, ostatni z nich zwodowano 6 października 1993 roku, 19 okrętów wybudowano zaś dla zagranicznych odbiorców. Podczas jednak gdy okręty przeznaczone dla rosyjskiej marynarki mogą odpalać zarówno pociski przeciwokrętowe jak i przeciwpodwodne, to jednostki na eksport – jedynie torpedy (z wyjątkiem okrętów indyjskich i wietnamskich); sześć z nich wyposażone zostały w pociski przeciwokrętowe 3M-54 Kalibr-S o zasięgu do 300 km[3].

Zarówno rosyjskie jak i zagraniczne źródła komplementują jednostki typu Kilo, jednakże jeden z brytyjskich oficerów – dowódca brytyjskiej jednostki typu Upholder, który miał możliwość wejścia pod pokład Kilo, stwierdził, że obydwa typy jednostek wyglądają niemal identycznie. Po rozmowie z członkami załóg powiedział że obydwa okręty mają podobną charakterystykę w zakresie pływania, jednakże izolacja przeciwszumowa i przeciwwstrząsowa rosyjskich okrętów budzą wątpliwości[1]. Kilo zapewnia też mniejszy komfort załogi, zwłaszcza w zakresie odpoczynku po wachcie[1]. Według relacji Jonathana Powersa, wyposażenie pomieszczenia kontroli okrętu jest prymitywne i uzależnione od ręcznej obsługi wszystkich systemów[1]. Systemy zdalnej obsługi zastosowane są jedynie w układach awaryjnych[1]. Jeden z oficerów rosyjskich, który odwiedził jednostkę ’’Upholder’’, określił ją jako zbyt delikatną i zbyt narażoną na awarie z powodu zbytniego zautomatyzowania[1]. Pewnym usprawiedliwieniem jednostek Kilo w świetle oceny brytyjskiego dowódcy jest fakt, że jednostki te były oryginalnie zamierzone dla flot państw Układu Warszawskiego[1].

Indyjskie okręty, określane lokalnie jako typ Sindhughosh, przeszły w latach 1997-2015 modernizację do standardu EKM, m.in. otrzymując pociski przeciwokrętowe i manewrujące 3M45E1 i 3M14[4]. Jeden okręt z dziesięciu zatonął w 2013 roku w wyniku pożaru („Sindhurakshark”)[4].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m Norman Polmar: Cold War Submarines, ss.214-219
  2. Robert Rochowicz. Torpedy polskich okrętów podwodnych. „Morze”. Nr 9/2017 (24), s. 17, 2017. Zespół Badań i Analiz Militarnych. ISSN 2543-5469. 
  3. Wietnam ma nowe OP. [dostęp 2016-02-04].
  4. a b Marek Dąbrowski. Podwodni władcy dalekiej Azji. „Nowa Technika Wojskowa”. 7/2018, s. 81-82, lipiec 2018. ISSN 1230-1655. 

Bibliografia

  • Norman Polmar: Cold War Submarines, The Design and Construction of U.S. and Soviet Submarines. K. J. More. Potomac Books, Inc, 2003. ISBN 1-57488-530-8.

Linki zewnętrzne

Zobacz też

  • ORP Orzeł

Media użyte na tej stronie

RIAN archive 187524 The crew of a diesel-powered Varshavyanka -Kilo--class submarine.jpg
(c) RIA Novosti archive, image #187524 / Vitaliy Ankov / CC-BY-SA 3.0
“The crew of a diesel-powered Varshavyanka [Kilo]-class submarine”. The crew of the Russian Pacific Fleet's diesel-powered Varshavyanka [Kilo]-class submarine on the eve of Submariner Day, due to be celebrated on March 19.
Naval Ensign of Russia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Naval ensign of the Soviet Union (1950–1991).svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Naval Ensign of Poland.svg
Bandera wojenna Rzeczypospolitej Polskiej. Oparta na Image:Flag of Poland (state).svg. Zgodnie z decyzją podjętą w tym głosowaniu, symboliczne użycie polskiej flagi/godła powinno być oparte o uproszczone kolory HTML: white (#ffffff) i crimson (#dc143c).
Naval Ensign of India.svg
The ensign consists of the Indian national flag on the upper canton, a blue octagon encasing the national emblem atop an anchor to depict steadfastness, superimposed on a shield with the Navy’s motto “Śaṁ No Varunaḥ” (a Vedic mantra invoking the god of seas to be auspicious) in Devanagari. The octagon represents the eight directions and has been included as a symbol of the Navy’s “multidirectional reach and multidimensional operational capability”. The golden borders of the octagon have been inspired by the seal of Maratha Emperor Chhatrapati Shivaji Maharaj.