Okręty podwodne typu Joessel

Okręty podwodne typu *Joessel*
Kraj budowy	Francja
Stocznia	Arsenal de Cherbourg
Zbudowane	2
Użytkownicy	Marine nationale
Typ poprzedzający	Lagrange
Typ następny	O’Byrne
Służba w latach	1920-1935
	Uzbrojenie:
	2 działa kal. 75 mm; 10 torped
Wyrzutnie torpedowe:; • dziobowe; • rufowe; • zewnętrzne	; 4 x 450 mm; 2 x 450 mm; 2 x 450 mm
Załoga	47 oficerów i marynarzy
Wyporność:
• na powierzchni	870 ton
• w zanurzeniu	1247 ton
Długość	74 m
Szerokość	6,4 m
Zanurzenie	3,62 m
	Napęd:
	2 silniki Diesla o łącznej mocy 2700 KM; 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1640 KM; 2 śruby
Prędkość:; • na powierzchni; • w zanurzeniu	; 16,5 węzła; 11 węzłów
Zasięg:
• na powierzchni	powierzchnia: 4300 Mm przy 10 w.; zanurzenie: 125 Mm przy 5 w.

Okręty podwodne typu Joessel – francuskie oceaniczne okręty podwodne z czasów I wojny światowej i okresu międzywojennego. W latach 1913–1920 w stoczni Arsenal de Cherbourg zbudowano dwa okręty tego typu. Jednostki weszły w skład Marine nationale w roku 1920 i służyły do połowy lat 30. XX wieku.

Projekt i dane taktyczno–techniczne

Okręty typu Joessel zamówione zostały na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1914 roku^[1]^[2]. Okręty zaprojektował inż. Jean Simonot, lekko modyfikując swój poprzedni projekt Gustave Zédé, zakładając zastosowanie dwóch turbin parowych Parsonsa o mocy 2000 koni mechanicznych (KM) każda przy niewielkim wzroście wyporności^[3]. W trakcie budowy z pomysłu zrezygnowano, wyposażając okręty w silniki Diesla^[1]^[3]^[a].

Jednostki typu Joessel były dużymi, oceanicznymi okrętami podwodnymi. Długość całkowita wynosiła 74 metry, szerokość 6,4 metra i zanurzenie 3,62 metra^[1]^[4]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 870 ton, a w zanurzeniu 1247 ton^[1]^[4]. Okręty napędzane były na powierzchni przez dwa 8-cylindrowe silniki Diesla Schneider-Carels o łącznej mocy 2700 KM^[1]^[5]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Nancy o łącznej mocy 1640 KM^[4]^[5]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 16,5 węzła na powierzchni i 11 węzłów w zanurzeniu^[5]^[6]^[b]. Zasięg wynosił 4300 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 125 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą^[1]^[5].

Okręty wyposażone były w osiem wyrzutni torped kalibru 450 mm (cztery wewnętrzne na dziobie, dwie na rufie i dwie zewnętrzne), z łącznym zapasem 10 torped oraz dwa pokładowe działa kal. 75 mm^[4]^[5]^[7]. Załoga jednego okrętu składała się z 4 oficerów oraz 43 podoficerów i marynarzy^[1]^[5].

Budowa

Dwa okręty typu Joessel zbudowane zostały w Arsenale w Cherbourgu^[4]^[8]. Stępki okrętów położono w listopadzie 1913 roku^[1], wodowane zostały w latach 1917-1919^[5]^[4], a ukończono je w roku 1920^[1]. „Joessel” otrzymał numer burtowy Q109, natomiast „Fulton” (który otrzymał nazwę na cześć amerykańskiego konstruktora okrętowego Roberta Fultona) numer Q110^[4]^[6]. Planowano zbudować jeszcze sześć okrętów tego typu z programu rozbudowy floty z roku 1915 (o numerach Q115 – Q120), jednak zamówienie w trakcie wojny anulowano^[2]^[3]^[c].

Okręt	Stocznia	Początek budowy	Wodowanie	Ukończenie budowy
„Joessel” (Q109)	Arsenał w Cherbourgu	listopad 1913	21 lipca 1917	luty 1920
„Fulton” (Q110)	Arsenał w Cherbourgu	listopad 1913	1 kwietnia 1919	lipiec 1920

Przebieg służby

Po ukończeniu okręty poddano modernizacji: otrzymały nowe kioski, mostki i dwa peryskopy o długości 7,5 m (w kiosku) i 9,5 m (w centrali)^[1]^[2].

Okręty pełniły służbę na Atlantyku do początku lat 30., a następnie zostały przeniesione do Indochin^[3]. Zakończyły służbę w 1935 roku i zostały skreślone z listy floty^[1]^[4]^[d].

Uwagi

↑ Przeznaczone dla okrętów typu Joessel turbiny parowe zostały później zamontowane na eskortowcach typu Oise^[1]^[2].
↑ Podczas prób okręty osiągnęły prędkość 17,5 węzła^[2].
↑ Dwa okręty miały powstać w Cherbourgu, dwa w Tulonie i dwa w Rochefort^[2].
↑ Paul E. Fontenoy podaje, że okręty wycofano ze służby w maju 1936 roku^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 158.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 212.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 89.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 211.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 88.
↑ ^a ^b Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-11-18]. (ang.).
↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 198.

Bibliografia

Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-11-18]. (ang.).

[4] Przeznaczone dla okrętów typu Joessel turbiny parowe zostały później zamontowane na eskortowcach typu Oise^[1]^[2].

[8] Podczas prób okręty osiągnęły prędkość 17,5 węzła^[2].

[11] Dwa okręty miały powstać w Cherbourgu, dwa w Tulonie i dwa w Rochefort^[2].

[12] Paul E. Fontenoy podaje, że okręty wycofano ze służby w maju 1936 roku^[3].

[fre158-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 158.

[con1921-212-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 212.

[fon89-3] Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 89.

[con1921-211-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 211.

[fon88-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 88.

[nav-7] Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-11-18]. (ang.).

[goz536-9] J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.

[jan198-10] John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 198.

[X-13] udowa anulowana/projekt

[P-14] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae okręt pojedynczy (unikatowy)

[Z-15] ręt zdobyczny

[K-16] rzebudowa

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[5]

[6]

[b]

[7]

[8]

[c]

[d]

[A]

[B]

[C]

[D]

Drednoty	Courbet Bretagne Normandie^[A] Lyon^[A]
Okręty liniowe	Jauréguiberry^[B] Charles Martel^[B] Carnot^[B] Masséna^[B] Bouvet^[B] Charlemagne Suffren^[B] République Liberté Danton
Pancerniki obrony wybrzeża	Terrible Henri IV^[B]
Krążowniki pancerne	Amiral Charner Pothuau^[B] Jeanne d’Arc^[B] Gueydon Dupleix Gloire Léon Gambetta Jules Michelet^[B] Ernest Renan^[B] Edgar Quinet
Krążowniki pancernopokładowe	Friant D'Assas D’Entrecasteaux^[B] Guichen^[B] Châteaurenault^[B] Descartes Linois Destrées Jurien de la Gravière^[B]
Krążowniki lekkie	Lamotte-Picquet^[A]
Niszczyciele	Durandal Framée Rochefortais Arquebuse Claymore Branlebas Spahi Voltigeur Chasseur Bouclier Bisson Aventurier Enseigne Roux Arabe
Torpedowce	Cyclone Mistral Nr...
Okręty podwodne	Sirène Aigrette Argonaute^[B] Émeraude Circé Pluviôse Brumaire Delfin Archimède^[B] Mariotte^[B] Amiral Bourgois^[B] Charles Brun^[B] Clorinde Gustave Zédé Amphitrite Bellone Dupuy de Lôme Lagrange Diane Joessel Armide O’Byrne Roland Morillot^[B]^[C] Pierre Chailley^[B] Maurice Callot^[B]
Kanonierki	Cosmao^[B] Forbin^[B] Surcouf^[B] D’Iberville^[B] Surprise Dunois Kersaint^[B]
Awiza	Ardent Friponne Arabis Anchusa Oise Granit Dubourdieu Arras
Ścigacze	V C
Stawiacze min	Cassini Cerbère
Trałowce	Charrue
Transportowce wodnosamolotów	Foudre^[D]^[B] Nord^[D]^[B] Pas-de-Calais^[D]^[B]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne